De Bescherming Bevolking

Gijs Bouwman ging bij de BB van de PTT

Veel jonge mannen meldden zich, eerst vrijwillig maar later verplicht, bij de Bescherming Bevolking (BB). De BB was in 1952 opgericht om de inwoners van Nederland te beschermen tegen de gevolgen van luchtaanvallen door de vijand. In de Koude Oorlog was dat ‘de Rus’. Aan het eind van de jaren vijftig werd de dreiging van een atoombom reëel. Gijs Bouwman (1951) ging bij de BB van de PTT.

Vervangende dienstplicht

“Vanaf 1961 moesten alle mannen die niet in militaire dienst waren geweest bij de Bescherming Bevolking, de BB. Voor die tijd bestond deze dienst uit vrijwilligers. De eerste drie gezonde zonen uit één gezin moesten het leger in en de andere zonen hadden dan ‘broederdienst’ en waren verplicht om bij de BB te gaan. De gezinnen waren toen veel groter dan tegenwoordig. Ook jongens die afgekeurd waren of buitengewoon dienstplichtigen moesten zich hiervoor aanmelden.

Hulp bij calamiteiten

De organisatie had als taak om in bijzondere omstandigheden, zoals een ramp of atoomoorlog, hulp te verlenen aan de bevolking. Ze hadden een brandweerdienst, eerstehulpdienst en een reddingsdienst. In iedere gemeente was een afdeling maar ook grotere bedrijven konden een eigen BB organiseren. De mannen droegen altijd een blauwe overall en een witte helm.

Het ‘salaris’

Elke maand werd er geoefend. De mannen kregen een vergoeding voor deelname aan een oefening. Bij de gemeente kreeg je ƒ1,25 maar bij bijvoorbeeld de PTT was dat per avond wel ƒ6,75 én een Chinese maaltijd. Je kon dus maar beter kiezen voor de BB bij jouw bedrijf. Het waren vaak eigenlijk wel gezellige avondjes.

De oefening

Tijdens bijeenkomsten werd er geoefend met touwen en ladders, brandweersspuiten, brandcards en verbandmiddelen. De PTT had een brandweerauto beschikbaar gesteld. De zogenoemde noodwachters moesten ook storingen aan de sirenes verhelpen. Deze gingen, net als nu nog steeds, op elke eerste maandag van de maand af. Vaak hadden de mensen, die een sirene op het dak hadden staan, de stoppen uit de meterkast gedraaid omdat het, elke keer dat ze afgingen, zo’n herrie in het huis gaf. Op 1 juli 1986 viel het doek voor de Bescherming Bevolking. Hun taken zijn toen overgedragen aan de brandweer en het Rode Kruis.”

Dit interview werd afgenomen in september 2020 door Herma ter Mul van de Werkgroep Oral History Gelderland. De Werkgroep Oral History Gelderland en mijnGelderland sluiten met de interview-serie Koude Oorlog aan bij het thema Oost-West van het Erfgoedfestival dat Erfgoed Gelderland organiseert.

De verhalen over de Koude Oorlog in Gelderland zijn ook gebundeld in een magazine. Belangstellenden kunnen het magazine bestellen bij Werkgroep Oral History Gelderland, Jan van de Lagemaat. Het kost € 12,50 (€ 16,50 inclusief verzendkosten) via e-mail: werkgroeporalhistorygelderland@gmail.com.