De taal van de molenwieken

Met veel plezier werk ik als molenaar en wij molenaars hebben zo onze eigen 'taal'. Door de molenwieken in bepaalde standen te zetten, laten we een boodschap zien. Dit gebeurde al in de oorlog, toen veel molenaars in het verzet zaten. Bijvoorbeeld als de Duitsers een razzia hielden. De molen bleef dan wel draaien, anders viel het teveel op, maar dan werd bijvoorbeeld afgesproken om het zeil eraf te halen.

Mensen hadden toen natuurlijk nog geen mobiele telefoon, maar er was weinig bebouwing en daardoor was het uitzicht veel weidser. Op die manier konden molenaars met elkaar 'praten'.

Tegenwoordig worden er nog molenstanden gebruikt als er bijvoorbeeld iemand is overleden. Bij nabije familie gaan de wieken in de rouwstand, de wieken staan dan net voorbij de deur. Er zitten planken in de wieken, die eruit kunnen; hoe meer planken eruit zijn, hoe nabijer is de overledene. Deze rouwstand werd ook gebruikt voor Prins Friso. Hij was beschermheer van de molens en toen hij overleed werd aan molenaars gevraagd om hun molens in de rouwstand te zetten. Inmiddels is zijn moeder beschermvrouwe.

Het is gebruikelijk bij overlijden de molen in de rouw naar het huis van de overledene te kruien (richten). Als de overledene in rouwwagen de molen passeerde naar kerk of begraafplaats kruid de molenaar de molen de rouwstoet tot hij uit het zicht verdwenen is.

Er is ook een vreugdestand, een korte ruststand voor als de molenaar er even niet is en een lange rust stand. Molens konden ook binnen het gezin worden gebruikt, bijvoorbeeld om de kinderen te laten weten dat het etenstijd was. Sommigen deden dan het zeil op de wieken of juist eraf.

Tot slot was er ook nog een molenstand die werd gebruikt als de molensteen gescherpt moest worden. Zo wist de boer dat hij geen graan kon brengen en de bakker wist dat hij geen meel kon halen.