Een zoektocht naar de Eibergse grafheuvels

Niet iedereen zal de grafheuvels bij Eibergen kennen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Veluwe zijn in de Achterhoek maar weinig grafheuvels bekend. Dat maakt die in Berkelland extra bijzonder. Bij de start van het onderzoek waren officieel vier heuvels bekend. Uiteindelijk heeft de inventarisatie geleid tot een catalogus met achttien Eibergse grafheuvels.

Verschillende soorten grafheuvels

De geïnventariseerde grafheuvels zijn niet allemaal hetzelfde:
- Zeven grafheuvels zijn nog grotendeels of geheel intact en nog goed zichtbaar.
- Vijf grafheuvels zijn eigenlijk alleen nog via het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) zichtbaar, omdat ze nog maar een aantal centimeters boven het maaiveld uitsteken.
- Van zes grafheuvels is de locatie bekend, bijvoorbeeld omdat ze zijn opgegraven, maar ze zijn niet meer zichtbaar. 

Datering

De meeste grafheuvels komen uit de periode Laat-Neolithicum A tot en met Midden-Bronstijd. Een aantal grafheuvels komt uit een latere periode, de periode Late-Bronstijd tot en met de Vroege-IJzertijd. Opvallend is dat bij veel grafheuvels een urnenveld is aangelegd. Zeker voor de grafheuvels uit de periode Laat-Neolithicum tot Midden- Bronstijd wijst dit op langdurig gebruik van de locaties voor begravingen en depositie van crematies. 

Ligging

Kort nadat de catalogus klaar was, werden nog twee grafheuvels ontdekt. Op het AHN waren deze locaties al opvallend door hun vorm, diameter en ligging. Vervolgens heeft hier booronderzoek plaatsgevonden, waarbij houtskool en een wat vuilere grond werden aangetroffen, wat een indicatie is voor een grafheuvel. Hierdoor komt het totale aantal inmiddels al op twintig en ongetwijfeld zullen er nog meer liggen.

Vrijwel alle geïnventariseerde grafheuvels liggen op het Oost Nederlands plateau, waardoor ze een hoge ligging hebben in het landschap. Het Oost Nederlands plateau is een relatief hoog gelegen gebied dat zich uitstrekt van de omgeving van Winterswijk tot in Twente. Het plateau is een voortzetting van het Hoogterras in Duitsland. In Twente zijn al veel grafheuvels op het plateau bekend. Ook ten zuiden van Eibergen en over de grens in Duitsland zijn ze te verwachten. Sterker nog: een aantal grafheuvels is hier al ontdekt.

Dit verhaal is afkomstig uit de Gelderse Archeologische Kroniek 2018.

Rechten

Annemieke Lugtigheid, Omgevingsdienst Achterhoek, CC-BY-SA