Het Verhaal van Maas en Waal eindigt nooit. Zo lang de rivieren stromen, blijven de inwoners stoeien met water en land. En met elkaar! De Slinger van Maas en Waal gaat nog steeds omhoog. Dat blijft vooral zo als we de landschaps- en cultuurhistorie gebruiken als inspirator voor nieuwe kansen.
Trots zijn op de eigen leefomgeving is cruciaal om er prettig te wonen en dat uit te stralen naar de buitenwereld. Het Verhaal van Maas en Waal vertelt daarom de geschiedenis van een taai volk dat in al zijn wel en wee verknocht blijft aan zijn eigen omgeving en daarin zijn sporen achterlaat. In landschap, economie en de machtsverhoudingen is de strijd van eeuwen te voelen. Misschien niet altijd 'mooi', maar wel indrukwekkend, fascinerend en wáár. Dat tekent het DNA van de streek en haar bewoners. Innig met elkaar verbonden en gewend aan het feit dat een grotere macht, de twee rivieren, vroeg of laat het laatste woord heeft.
Om trots te zijn op Maas en Waal is het nodig de kwaliteit van het landschap en erfgoed zo goed mogelijk zichtbaar te maken. En te ervaren: met ogen, oren, lijf en ziel. Op zoveel mogelijk plekken. Dat kan door het landschap leesbaar te maken. Door oude dijken, monumenten als dijkmagazijnen en sluizen, watergangen en wielen de zorg en aandacht te geven die ze verdienen. Door uiterwaarden en overloopgebieden 'terug te geven' aan de rivieren, zodat hun kracht en macht zichtbaar zijn in dynamische natuurlandschappen. Het kan ook door het Verhaal te vertellen. In musea, tijdens festivals, voorstellingen en met andere kunstuitingen.
Die trots van alle inwoners op hún Maas en Waal is de voedingsbodem voor hun welzijn en welvaart. Recreatie en toerisme dienen zich als eerste aan: een economische factor van belang die profiteert van de relatief ongeschonden staat van het landschap en de gastvrijheid van de bewoners. Voor fietsers, wandelaars en andere bezoekers is er een ‘oneindig laagland en geweldige ruimte’ om in te verzinken.
Maar Maas en Waal is geen stoffig museum. Voor de toekomst, met te verwachten klimaatveranderingen, staat ook Maas en Waal voor een belangrijke opgave. Met behoud van welvaart en welzijn. Als er ergens geoefend is met het beteugelen of vrijlaten van de rivieren, dan is het wel tussen Maas en Waal. Hieruit heeft zich een gepast en realistisch zelfvertrouwen ontwikkeld. We doen het eiges en ginnie bestinnie zijn de gevleugelde uitspraken van aanpakkers. Inmiddels is de regio geen eiland meer en is de verbinding gevonden met ginnekaent over de Maas en over de Waal. Het eiges is uitgebreid tot de rest van Nederland, Europa en de wereld. Wel met blijven aanpakken, met gepast zelfvertrouwen en met realiteitszin.
Die mentaliteit biedt kansen om voort te borduren op de kwaliteiten van het landschap. De water- en natuuropgaven bieden kansen om de cultuurhistorie uit de verf te laten komen. En omgekeerd, de cultuurhistorie biedt inzichten om de klimaatopgaven vorm te geven.
Ga maar kijken bij museumstoomgemaal De Tuut in Appeltern en beleef de eeuwen strijd tegen het water. Of ontdek Batenburg waar de Maas meer ruimte heeft gekregen en het stadje zowel in steen als in groen zich een parel toont. En kijk naar de zonnevelden die er overal tussen het Maas en Waalse groen opduiken. Straks krijgen de oude windmolens en kerktorens concurrentie van windturbines als moderne richtpunten in een eeuwenoud landschap.
Dit verhaal is onderdeel van het Verhaal tussen Maas en Waal. Dit is het afsluitende venster. Bekijk alle vensters hier.
William van den Akker, Dijkmagazijn, CC-BY-NC