Canon van Putten

De canon van Putten biedt de geschiedenis van Putten in 40 verhalen.

Lees intro

40 verhalen
Bekijk volledige kaart
Straatnaambord Pieter Vijgehof © Baukje Slik cc-by
Tweede Wereldoorlog in Putten
<p>Na de inval op 10 mei 1940 paste de Duitse bezetter "de tactiek van de fluwelen handschoen" toe ten aanzien van de Nederlandse bevolking. Toch...
Kaart maalschappen © Puttens Historisch Genootschap, CC BY
Maalschappen
<p>Maalschappen behoren tot de oudste rechtskringen in onze omgeving. In Putten waren er wellicht ooit tien van zulke maalschappen.</p>
Gerechtsbomen bij de kerk © CC0
Splitsing parochie en deling schoutambt
<p>In de Middeleeuwen was de schout de vertegenwoordiger van de Landsheer op het platteland. Hij was belast met de handhaving van de openbare orde en...
Oudste kerkje © Gérard Hollanders, CC BY
Kerkbouw Putten
<p>Wanneer de eerste kerk in Putten is gebouwd is niet exact bekend. Vaak gebeurde dit op een plaats waar eerst een Germaans heiligdom stond.</p>
Grafheuvel nabij 't Solse Gat © CC0
Vroegste bewoners van Putten
<p>De oudste sporen van menselijke bewoning op de Veluwe dateren van zo'n 6000 jaar geleden.</p>
Korenmolen 't Hert © Baukje Slik cc-by
Korenmolens
<p>Putten telde vroeger enkele korenmolens: de Allermolen, de Broekermolen, molen 'De vier Winden' en molen 't Hert'.</p>
Het voormalige herstellingsoord © CC0
Herstellingsoord
<p>Op de plek van het huidige Parkhotel stond eerder een gebouw dat het tweede sanatorium van Nederland was.</p>
Het station van Putten vandaag de dag © Baukje Slik cc-by
Wegen en spoorweg in Putten
<p>De infrastructuur van Putten veranderde enorm in de loop der tijd. Van zandpad tot klinkerstraat, van spoorlijn tot snelweg.</p>
De melkfabriek © CC0
Boterfabriek
<p>De 'botterfabriek' aan de Stationsstraat vormt de oudste moderne 'industrie' in Putten. Zij is in 1904 gesticht als het Puttense onderdeel van de boterfabrieken 'Nijkerk...
De voormalige Eierhal © CC0
Markthal
<p>Door de gestaag groeiende handel in boter is er zo rond 1900 in Putten behoefte aan een eigen marktgebouw. De in 1898 gebouwde open markthal...
Vergaderbel Maalschap © Baukje Slik cc-by
Einde maalschappen
<p>In de loop van de negentiende eeuw veranderden de landbouwmethoden, waardoor de Puttense maalschappen onder druk kwamen te staan en uiteindelijk verdwenen.</p>
Kerkgebouw aan de Brinkstraat © Baukje Slik cc-by
Sociale zorg
<p>In 1452 werd in Putten de Onze Lieve Vrouwe Kapellerie gesticht. Reeds in de tijd voor de Reformatie kende de katholieke kerk een soort...
Kaart van de polder Arkemheen, Harderwijk, 1878-1880. © Gelders Archief (1118), PD.
Het ontstaan van de polder Arkemheen
<p>In 1356 schonk hertog Reinald III van Gelre aan de bewoners van Putten en Nijkerk het recht hun gronden, toen bekend onder de naam "Erckemehen"...
Veldheer Maarten van Rossum © CC0
Gelderse onafhankelijkheidsstrijd
<p>Maar liefst vier keer werd Putten verwoest en verbrand door de Bourgondiërs.</p>
St. Bonifatius © DALIBRI cc-by-sa
Vroege missionarissen in Putten
<p>Op de Veluwe is nog lang vastgehouden aan de oude Germaanse godsdienst. De verbintenis tussen mens en natuur was daarbinnen erg belangrijk. Omstreeks 750 stond...
Puttense kunstenaars: Litho van Bezaan en portretten van Hellendoorn, Roovers en Henriët. © PD / E. Hellendoorn via Wikimedia Commons CC BY-SA 4.0 / RTV Westerwolde & Fred Ootjers / PD
Puttense kunstenaars
<p>Met de aanleg van de spoorlijn Amersfoort - Zwolle in 1863 werd de Noordwest-Veluwe en ook het dorp Putten voor de mensen uit het westen...
Kasteel de Vanenburg © Baukje Slik cc-by
Latere versterkte huizen
<p>Ook in de late middeleeuwen kende Putten een aantal versterkte huizen: Arler, Beerencamp, Schoonderbeek en de Vanenburg.</p>
Kasteel Oldenaller © CC0
Amptsjonkers
<p>In het middeleeuwse Putten waren er enkele amptsjonkers. Zij vormden samen met de geërfeen het lokale bestuur van het platteland.</p>
Hervormde Kerk van Putten © Baukje Slik cc-by
Reformatie
<p>Het is te betwisten of Maarten Luther (1483 - 1546) op 31 oktober 1517 daadwerkelijk een document met 95 stellingen op de deur van de...
Informatiebord 'Welkom in Putten' © Baukje Slik cc-by
Kadaster
<p>Na de inlijving van ons land door het Franse keizerrijk in 1810 worden alle bestaande Franse wetten en voorschriften ook hier van kracht. Dit had...
Vroegere gemeentehuis van Putten © CC0
Einde ampt - begin gemeente
<p>In 1795 wacht Putten een verandering, als het oude staatsbestel van de Unie van Utrecht wordt vervangen door die van de Bataafse Republiek. De schoutambten...
Romeins Marskamp bij Ermelo © Jan Hazevoet, CC-BY-SA
Romeinen
<p>De Romeinse Resten op de Veluwe zijn bescheiden. Dat ze er geweest zijn, staat echter vast! Vlakbij Putten, op de Ermelose Heide, was een Romeins...
Polder Arkemheen © Bourdon16 cc-by-sa
Watersnood Putten
<p>Putten kreeg in de 19e en 20e eeuw te maken met grootschalige wateroverlast, bijvoorbeeld toen het water tijdens in 1825 een storm door de dijk...
Museumboerderij Mariahoeve voorzijde © Baukje Slik cc-by
Landbouw
<p>Naarmate er meer mensen rondom Putten kwamen wonen, werd er steeds meer voedsel gevraagd en verbouwd. Ook breidde het dorp zich steeds verder uit. Vanaf...
Heideontginning © CC0
Bosbouw
<p>De gemeente Putten verwerft in 1843 zo'n 1325 hectare domeingronden om die weer door te verkopen of in erfpacht uit te geven aan particuliere ontginners.</p>
Kasteel Oldenaller © CC0
Buitenplaatsen zeventiende eeuw
<p>In de zeventiende eeuw stonden in en om Putten enkele buitenplaatsen: Oldenaller, Bijstein en Vanenburg.</p>
Johannes Bezaan, Wegvoeren van de mannen © Johannes Bezaan cc-by
Razzia 1944
<p>Putten werd op zondagmorgen 1 oktober 1944 in alle vroegte door ruim 1000 soldaten van de Hermann Göringregiment omsingeld. Iedereen werd gesommeerd zich te begeven...
Kelnarij in 1730 © CC0
Einde kloosterbezit
<p>Het jaar 1802 brengt voor Putten een grote verandering. Op grond van de vrede van Lunéville (1801) moeten de Duitse staten het kerkelijk bezit naar...
Dorpsschool Putten © CC0
Onderwijs
<p>Van oudsher speelde de kerk een grote rol in het geven van onderwijs aan kinderen en volwassenen. Zo waren er klooster- en domscholen, ook in...
Huis Den Aller © CC0
De vroegste versterkte huizen
<p>De vroegste versterkte huizen te Putten zijn waarschijnlijk de huizen (Oud)Aller en Hell. Beide worden genoemd als zogenaamde herenhuizen als zij in 1372 door de...
Huize Groot Spriel © Peter van der Wielen cc-by-sa
Buitenplaatsen negentiende eeuw
<p>In de negentiende eeuw werden nabij Putten twee buitenplaatsen gebouwd: Groot Spriel en de Vanenburg.</p>
Industrieweg bij industrieterrein Keizerswoert © Baukje Slik cc-by
Ontwikkeling van industrie en nijverheid in Putten
<p>De Industriële Revolutie ging aan Putten voorbij, omdat de plaatselijke economie voornamelijk gebaseerd was op agrarische bedrijvigheid. De drie stoommachines die hier functioneerden stonden in...
Papiermolen © CC0
Papierindustrie
<p>Ooit zijn er bijna 180 papiermolens op de Veluwe geweest. Hiervan waren er drie te Putten, alle van hen watermolens.</p>
Het Putter stoomgemaal toen het nog in functie was (foto ca. 1940) © Onbekend
Het Putter Stoomgemaal
<p>Vanaf 1703 werden door de bouw van een zeesluis, het uitdiepen van de Arkervaart en het loskoppelen van de uitwateringssystemen van vaart en haven enerzijds,...
Coop Schrasserthuisjes © Baukje Slik cc-by
Coop Schrassertfonds
<p>Puttenaar Coop Schrassert overleed in 1647, waarbij hij een fonds naliet. Met dit geld werd een armenhuisje onderhouden aan de tegenwoordige Kerkstraat.</p>
Het Bosbad in 1955 © Gemeentearchief Putten
Toerisme
<p>Twee gebeurtenissen droegen bij tot het ontstaan van toerisme in Putten. In de eerste plaats de aanleg van de spoorlijn Amersfoort – Zwolle in 1863...
Kruidentuin aan de Brinkstraat © Baukje Slik cc-by
Bewoning en bedrijf in het Putten van de vroege middeleeuwen
<p>Na de Romeinse tijd verschoof het zwaartepunt van bewoning van de hoge gronden naar de randgebieden. Er waren hier goede mogelijkheden om nederzettingen te stichten.</p>
Urnen grafveld Krachtighuizen © CC0
Grafveld Krachtighuizen
<p>In 1925 is door de bekende Puttense kunstenaar en amateur-archeoloog Jo Bezaan in Krachtighuizen een grafveld ontdekt uit de Merovingisch-Karolingische tijd (550-800). Onderzoek door professor...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl