Kastelen

Ben jij een echte kasteelliefhebber? Van ruïnes tot trekpleisters, kom van alles te weten over de kastelen in Gelderland!

Lees intro

147 verhalen
Bekijk volledige kaart

Of je nu gefascineerd bent door imposante ruïnes of bestaande trekpleisters, deze route neemt je mee op een boeiende reis langs diverse kastelen in de regio. Verdiep je in de verhalen die deze majestueuze bouwwerken omringen en vergaar kennis over de intrigerende geschiedenis van kastelen en landhuizen in Gelderland.

Het slot te Wilp, anno 1730 door Hendrik Tavenier ca. 1786 © RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
Waterburcht Wilp in de gemeente Voorst
<p>Tegenover de steden Deventer en Zutphen ligt langs de westoever van de IJssel een gebied dat tot de huidige gemeente Voorst behoort. De naam die...
Het Huis Rooderloo bij Ruurlo door Jan de Beijer (1743) © Rijksmuseum, PD
Kasteel Ruurlo in Berkelland
<p>De oorspronkelijke naam ‘Roderlo’ is opgebouwd uit ‘rode’ dat gerooid bos en ‘lo’ dat open parkbos betekent. De naam Ruurlo voor kasteel en dorp...
Huis Empe bij Brummen, in of ná 1718 door Jacobus Stelllingwerff mogelijk naar Frans Berkhuys © Bron: RKD (PDM)
Geschiedenis van 't Huis Empe
<p>Dicht bij de weg van Voorst naar Zutphen wordt omstreeks 1550 het adellijk huis Empe gebouwd. Bijna drie eeuwen later, rond 1825, verbouwt men het...
Kasteel Hackfort te Vorden in 1743 © RKD, Jan de Beijer PD
Kasteel Hackfort bij Vorden
<p>Huis Hackfort ligt in de veertiende eeuw aan een voorde in de Hackfortse Beek. Een voorde bestaat uit een ondiep gedeelte op de kruising van...
Paul(us) van Liender tekende in 1750 dit aanzicht van het Huis te Geldermalsen. © Gelders Archief, PD
Kastelen te Malsen en Geldermalsen
<p>In een oorkonde uit 850 is sprake van Uberan Malsna, later Bovenmalsen en Buurmalsen genoemd. Ten zuiden van de Linge moet er dan een Nedermalsen...
Het kasteel en de dorpskerk afgebeeld op de boskaart van Thomas Witteroos, getekend in 1570. © Heemkundekring Groesbeek, CC-BY-NC
Het kasteel van de Heren van Groesbeek
<p>In de kom van het Groesbeekse dorp, bij de Hoflaan, heeft een klein kasteel gestaan. Door opgravingen zijn we veel te weten gekomen.</p>
De vermoedelijke muurrestant van het oude kasteel Kell in detail © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed CC-BY-SA 3.0
Kell en Oud-Kell in Angerlo
<p>Door de splitsing van het bezit van Gerrit de Rode van Kell ontstaan in 1399 de huizen Oud-Kell en Kell, later Groot-Kell genoemd. De namen...
Het hoofdgebouw van slot Well in 2014. © Monique van der Steen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed via CollectieGelderland
Slot Well in Maasdriel
<p>De loop van de rivier de Maas in de Bommelerwaard verandert in de middeleeuwen regelmatig. De afzetting van vruchtbare grond en landwinning, maar ook overstromingen...
Huis de Hees, door Jacobus Stellingwerf naar Maximiliaan de Raedt (1721) © PD
Havezate de Hees bij Zevenaar
<p>Dideric van Ulft koopt in 1370 van de heer van Bergh landerijen die in de buurschap Waverlo liggen, tussen Zevenaar en Didam. Daar hoort de...
't Huijs Enghuysen door Jan de Beijer in 1743 © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY-SA 4.0
Kasteel Groot Enghuizen in Hummelo
<p>Er ligt in de middeleeuwen een havezate op het goed Enghuizen dat zelf al in de veertiende eeuw vermeld wordt. Rond 1700 wordt het middeleeuwse...
Huis Mathena getekend door Erwin Hogeboom © via Collectie Gelderland Liemers Museum
Huis Mathena in Zevenaar
<p>Op een strategische plaats vlak bij de Rijn en zijn zijrivier de Aa wordt in de Middeleeuwen Mathena gesticht. De naam is afgeleid van ‘Maet...
'T huis te 'Seventer' door Jan de Beijer, 1745 © Via Wikipedia, Publiek Domein
Huis Sevenaer in Zevenaar
<p>In 1414 krijgt Derick II Smullinck toestemming van de heer van Kleef om dichtbij het kasteel Sevenaer iets te ‘timmeren’. Waarschijnlijk betreft het de...
Huis Laag Helbergen, de voormalige havezate (1966) © H.P.R. Rosenberg/Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed CC BY-SA-3.0
Huis Laag Helbergen bij Brummen
<p>Langs de IJssel ligt in Cortenoever in een laaggelegen gebied ten noordoosten van Brummen huis Laag Helbergen. De naam verwijst naar een hoogte (berg) midden...
Kasteel Wijchen door C.Pronk, 1732. Bron: RKD
Een kasteel voor een paarlen halssnoer
<p>De beroemdste bewoners van het kasteel te Wijchen zijn Emilia van Oranje-Nassau, dochter van Willem van Oranje, en haar echtgenoot Emanuel van Portugal. Emilia's broer...
Loowaard naar een origineel van Jan de Beijer (1742) © Gelders Archief PD
Huis Loowaard bij Loo
<p>De uiterwaard bij het dorpje Loo aan de oever van de Rijn heet Lowaard. Dit is tevens de naam van het daar gebouwde edelmanshuis dat...
Wapenschild van de familie Van Haersolte tot Yrst met als wapenspreuk: Omnia tempus habet – De tijd omvat alles © Wikimedia CC-BY-SA 3.0
Huis Yrst bij Hattem
<p>Hattem bestaat als nederzetting al rond 800. Hattem ligt strategisch aan de IJssel ligt en krijgt in 1299 stadsrechten van Reinald I van Gelre. In...
Het begin van kasteel Heumen rond 1200. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1188-1585
<p>Even ten zuiden van Nijmegen in de heerlijkheid Heumen lag aan de Maas een imposante waterburcht. Door zijn strategische ligging op de grens van Gelderland...
Het Huis te Dort, bij Gorssel, Abraham de Haen (II), 1724. © Publiek domein
Huis Dorth in Lochem
<p>Op de grens met Overijssel ligt in het noorden van de Achterhoek de gemeente Lochem. Rond 900 bevindt zich daar al een nederzetting met een...
Kasteelterrein van De Oudenborch, Rhenoy © CC0
Kasteel Oudenborgh in Rhenoy
<p>De ligging van een kasteel is verbonden met het landschap. In het Gelderse rivierengebied betekent 'ooij' een 'lage plek bij een rivier (bocht)'. Deze betekenis...
Huis Babberich (Bron: Huis Babberich)
Huis Babberich
<p>Huis Babberich staat ook bekend onder de naam Halsaf. Die naam zou afkomstig zijn van een legende waarin de dienstmeid van Babberich zes rovers onthoofdde...
Luchtfoto kasteel Leyenburg in Vuren, 1964 © collectie KLM Aerocarto, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Kasteel Leyenburg in de Lingewaal
<p>De in 1986 gevormde gemeente Lingewaal bestaat uit een in de middeleeuwen omstreden grensgebied tussen Gelre en Holland. Verschillende takken van de familie Van Arkel...
Kasteel Poederoyen tussen 1600 en 1672. © Gelders Archief, PD
Kasteel Poederoyen
<p>Ingeklemd tussen Holland en Brabant is het gebied van de Bommelerwaard strategisch steeds van groot belang geweest. Er wordt beweerd dat de heer van Heusden...
Huis Poelwijk door Jan de Beijer (1742) © PD
Huis Poelwijck in Oud-Zevenaar
<p>De vroegere rivier de Rijn zette aan beide zijden van zijn stroombed grond af. Deze oeverwallen boden door hun hoogte een goede vestigingsplaats voor permanente...
Havezate Mensink op een schets van Jacobus Stellingwerff © Atlas van Mattheus Brouërius van Nidek, deel 20, PD
Havezate Mensink bij Geesteren
<p>Behalve het esdorp Geesteren in de gemeente Tubbergen in de provincie Overijssel ligt er een Geesteren in de provincie Gelderland. Dat dorp bij Borculo in...
Huis Kervel bij Hengelo in 1995 © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed CC BY-SA 4.0
Huis Kervel bij Hengelo
<p>In de veertiende eeuw ligt ten westen van Hengelo een huis met de naam Meijerink. Van dit oorspronkelijke huis is weinig bekend, alleen wordt in...
Vooraanzicht Kasteel Middachten met brug over de binnengracht in de achttiende eeuw © Jan de Beijer, Collectie Gelders Archief, PD
Nieuwe parkaanleg bij Huis Middachten rond 1700
<p>Aan het einde van de zeventiende eeuw lieten de nieuwe bewoners van Middachten, Godard van Reede en zijn echtgenote Ursula van Raesfelt (en later Reinhard...
Huis Leemcuyl getekend op een kaart van 1776, getekend door Johann Heinrich Merner © Gelders Archief CC BY 1.0
Huis Leemcuyl in Oud-Zevenaar
<p>Een oorkonde van keizer Hendrik III van het Heilige Roomse Rijk vermeldt in 1050 de vesting Oud-Zevenaar. Daar krijgt een van de grootste havezaten van...
Gezicht op Acquoy aan de Linge in 1750. © Jan de Beijer, Rijksmuseum, publiek domein.
Kasteel van Acquoy bij Geldermalsen
<p>Een oorkonde uit augustus 851 vermeldt voor het eerst een plaatsnaam die verwijst naar het latere Geldermalsen. Rond 1070 vindt de stichting van een burcht...
Zijaanzicht huis Spijk in Spijk © Roelant Roghman, 1646-1647
Huis Spijk te Spijk
<p>Geografisch behoort Spijk bij de Gelderse Tielerwaard. Bestuurlijk ligt het ingewikkelder. Vóór 1800 bestaat de grensplaats Spijk uit de heerlijkheid Nedereinde die onder Holland valt,...
Portret van Jan III van Egmont © PD/Wikipedia
Kasteel Baer te Bahr bij Zevenaar
<p>In de middeleeuwen heersten de bannerheren van Baer over het noordwesten van de huidige gemeente Zevenaar, in de Liemers. Ten noorden van het dorpje Bahr...
De Ehze in Almen in 2004 © Peter van der Wielen, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Landgoed De Ehze in Almen
<p>Ten oosten van het dorp Almen ligt landgoed De Ehze met een in 1918 gebouwde villa in Engelse landhuisstijl. Aan deze villa ging een ouder...
Beek en waterwerken bij de Gelderse Toren. Foto Marianne Poorthuis
Waterpartijen op het landgoed van De Geldersche Toren
<p>In de jaren 1844-46 toen Hendrik van Lunteren, samen met zijn zoon Samuel, ontwerpen maakte voor de tuinaanleg bij de Gelderse Toren namen ze de...
Portret van Alexander Schimmelpenninck van der Oye (1613-1670) © RKD, CC-BY 4.0
Kasteel Groot Engelenburg
<p>Brummen wordt in 794 voor het eerst in de bronnen vermeld. Langs het IJsseldal en de Veluwezoom liggen vruchtbare gronden, waarop kastelen en huizen worden...
Hall, gemeente Brummen © PD
Huis Westerburg bij Hall
<p>Tussen Hall en Oeken lag het huis Westerborch of Westerburg. Het bestond al in de vijftiende eeuw, maar van een stichtingsdatum is niets bekend. In...
Huis te Lathum getekend door Jan de Beijer in 1742 © Particuliere collectie Rijksdienst voor Kunsthistorische Documentatie
Huis te Lathum
<p>In het gebied de Liemers is Zevenaar vanaf de middeleeuwen belangrijk voor de heren van Kleef. Het blijft zelfs Kleefs gebied tot het Congres van...
Otto Howen, ingang van het Slot Doornenburg: in de Over-Betuwe, 1838. © Gelders Archief, publiek domein
Kasteel Doornenburg in de Overbetuwe
<p>Eind negende eeuw is er een vermelding van een “villa Doronburc”. Dit wijst op een versterkt woonhuis (burc), voorzien van doornstruiken (doron). Op 1 mei...
Een kaart van Nicolaes van Geelkercken uit 1642 met huis Mallum ('Malden') en een dubbele watermolen. © Gelders Archief, PD
Havezate Mallum bij Eibergen
<p>In hetzelfde jaar 1188 waarin de naam Eibergen voor het eerst als zelfstandige parochie ‘Ecberghe’ opduikt, vermeldt een leenregister het huis Mallum. In de vijftiende...
Het wapen van de familie van Arkel en het Land van Arkel © PD
Huis Vuren of de Tumelenburg te Vuren
<p>Op een westelijke punt van de Vijfheerenlanden ontstaat langs de Waal rond 900 de vesting Vuren. Het betekent ‘vooraangelegen’, zoals de plaatsen Voorne en Veurne....
Havezate Zwanenburg bij Vorchten zijaanzicht © Gelders Archief
Huis Zwanenburg in Vorchten bij Heerde
<p>Bij de IJssel aan de rand van de Veluwe brengen eerst kloosterbroeders de vruchtbare gronden in cultuur. Daarna ontstaan er ook enkele versterkte huizen met...
Kasteel De Essenburgh van binnen © PD
Kasteel De Essenburgh bij Harderwijk
<p>Dichtbij de Zuiderzee ligt op de noordrand van de Veluwse zandgronden vanaf de tiende eeuw het brinkdorp Nunspeet. Vanaf de middeleeuwen ontstaan er op de...
Kasteel Swanenburg © Tekening Abraham de Haen, gravure Hendrik Spilman.
Kasteel Swanenburg in de Oude IJsselstreek
<p>Tussen Gendringen en Megchelen in de gemeente Oude IJsselstreek ligt in een weiland nog het overblijfsel van de onderbouw van een ronde toren. Ooit was...
Overzicht van de ruïne van kasteel De Nijenbeek, 2008. © Galen, P. (Paul) van, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA.
Ruïne De Nijenbeek
<p>Het kasteel 'De Nijenbeke', een verdedigingsburcht aan de IJssel, komt al 1296 in geschriften voor. Destijds werd het bewoond door ridder Theodericus, ook Dirk genoemd,...
Pentekening van Kasteel Harselo in 1731 door C. Pronk ©
Verdwenen kasteel Harselo in de gemeente Ede
<p>In het gebied rond Kasteel Harselo, gelegen in Bennekom tussen de heuvels van de Veluwe en het lage land, is de landbouw belangrijk. Sinds de...
De ruïne van kasteel Brakel (Bron: Peter van der Wielen)
De overblijfselen van kasteel Brakel
<p>Het dorp Brakel is oorspronkelijk een esdorp met verspreide bebouwing rond een groot aantal brinken. In de loop van de tijd concentreerde het dorp zich...
Schets van het kasteel-landhuis in de achttiende eeuw. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1355-heden
<p>De familie Van Groesbeek is vanaf 1335 ruim drie eeuwen lang heer en meester in de heerlijkheid Heumen. Zij bouwt een donjon van de ridders...
Huis te Eerbeek. © Geldersch Landschap & Kasteelen, cc-by
Huis te Eerbeek
<p>De naam Eerbeek duikt in de elfde eeuw voor het eerst in geschriften op. Het landgoed Huis te Eerbeek is aangelegd op de grens van...
De boerderij de Buurse op een foto van vóór 1948. © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed CC BY-SA 4.0
Havezate de Buurse te Winterswijk
<p>In de gemeente Winterswijk hebben vier havezaten gelegen, waarvan twee de allure van een kasteel hadden. De andere twee waren kleinere versterkte huizen, zoals de...
Kasteel Bloemestein bij Culemborg toegeschreven aan Antonina Houbraken 1700-1724 © Antonina Houbraken (1700-1724), RKD, cc-by
Kasteel Bloemestein
<p>Bij de rivier de Lek is aan de verhoogde oeverwal van het riviertje de Meer de stad Culemborg ontstaan als een handelsnederzetting. Op deze economisch...
Huys te Rhenoy, ca. 1910. © Collectie A.F. Verstegen
Huys te Rhenoy
<p>In Rhenoy stond het kasteel de Aldenboch, een ringburcht aan de oostkant, en het Huis te Rhenoy aan de westkant.</p>
Brugdijk en Kinkelenburg 1998 © Joop Verburg CC-BY-SA
Huis Brugdijk
<p>Het oorspronkelijke gebouw stamt uit de veertiende eeuw. Er stond een toren en het was een écht kasteel. In de achttiende eeuw werd de slotgracht...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl