Kastelen

Ben jij een echte kasteelliefhebber? Van ruïnes tot trekpleisters, kom van alles te weten over de kastelen in Gelderland!

Lees intro

150 verhalen
Bekijk volledige kaart

Of je nu gefascineerd bent door imposante ruïnes of bestaande trekpleisters, deze route neemt je mee op een boeiende reis langs diverse kastelen in de regio. Verdiep je in de verhalen die deze majestueuze bouwwerken omringen en vergaar kennis over de intrigerende geschiedenis van kastelen en landhuizen in Gelderland.

Het kasteel en de dorpskerk afgebeeld op de boskaart van Thomas Witteroos, getekend in 1570. © Heemkundekring Groesbeek, CC-BY-NC
Het kasteel van de Heren van Groesbeek
<p>In de kom van het Groesbeekse dorp, bij de Hoflaan, heeft een klein kasteel gestaan. Door opgravingen zijn we veel te weten gekomen.</p>
Muurschildering van de Kleine Ham, zonder jaartal © In copyright, via Milly Westerhuis
Kleine Ham of Ruitenbergs Ham
<p>Het 'buitengoed den Ruitenbergs Ham' was van oorsprong een boerderij. De naam Kleine Ham doet vermoeden dat het een kleine boerderij is geweest maar deze...
Huis te Hoevelaken getekend door Cornelis Pronk tussen 1731-1784 © Rijksmuseum, PDM
Kasteel Hoevelaken in Nijkerk
<p>Het grensstadje Nijkerk krijgt in 1413 stadsrechten. Hertog Arnoud van Gelre laat een blokhuis bouwen om de strategisch gelegen plaats te verdedigen tegen aanvallen uit...
Huis Baak, Gewassen pentekening 1730 door Cornelis Pronk. © PD
Huis Baak in de gemeente Bronckhorst
<p>Van de middeleeuwse burcht Baak op de tekening van Cornelis Pronk uit de 18de eeuw is niets meer terug te zien in het huidige witgepleisterde...
Brugdijk en Kinkelenburg 1998 © Joop Verburg CC-BY-SA
Huis Brugdijk
<p>Het oorspronkelijke gebouw stamt uit de veertiende eeuw. Er stond een toren en het was een écht kasteel. In de achttiende eeuw werd de slotgracht...
Huis te Eerbeek. © Geldersch Landschap & Kasteelen, cc-by
Huis te Eerbeek
<p>De naam Eerbeek duikt in de elfde eeuw voor het eerst in geschriften op. Het landgoed Huis te Eerbeek is aangelegd op de grens van...
Huis Scherpenzeel in 1749 getekend door Pieter Jan van Liender. De woontoren uit de veertiende eeuw is in het midden nog duidelijk te herkennen aan de hoger geplaatst kap en de torentjes. © Rijksmuseum
Huis Scherpenzeel
<p>De plaatsnaam ‘Scarpenzele’ komt voor in een oorkonde uit 1254, waarbij ‘zeel’ in dit geval ‘huis’ kan betekenen. Gelegen in het grensgebied van de bisschoppen...
Hackforts Veenhuis © Collectie Gelderland
Hackforts Veenhuis bij Voorst
<p>In de dertiende eeuw staat er al een huis ten oosten van de dorpskern van Twello. Het versterkte huis dat in de zestiende eeuw op...
Het hoofdgebouw van slot Well in 2014. © Monique van der Steen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed via CollectieGelderland
Slot Well in Maasdriel
<p>De loop van de rivier de Maas in de Bommelerwaard verandert in de middeleeuwen regelmatig. De afzetting van vruchtbare grond en landwinning, maar ook overstromingen...
De Ehze in Almen in 2004 © Peter van der Wielen, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Landgoed De Ehze in Almen
<p>Ten oosten van het dorp Almen ligt landgoed De Ehze met een in 1918 gebouwde villa in Engelse landhuisstijl. Aan deze villa ging een ouder...
Arent thoe Boecophuis te Elburg © Bron: Nationaal Orgelmuseum
Arent thoe Boecophuis in Elburg
<p>In de veertiende eeuw heeft Elburg aan de Zuiderzee veel last van overstromingen. De Gelderse hertog Willem van Gulik laat zijn rentmeester Arent thoe Boecop...
Luchtfoto kasteel Leyenburg in Vuren, 1964 © collectie KLM Aerocarto, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Kasteel Leyenburg in de Lingewaal
<p>De in 1986 gevormde gemeente Lingewaal bestaat uit een in de middeleeuwen omstreden grensgebied tussen Gelre en Holland. Verschillende takken van de familie Van Arkel...
Maquette van het voormalige kasteel Ravenhorst © Mathieu Steffelaar, CC BY-SA
Kasteel Ravenhorst in Winterswijk
<p>Sagen uit de achttiende eeuw verhalen over een roofridderkasteel Ravenhorst in Winterswijk, waar drie broers wonen. Ze komen in het bezit van een grote schat,...
Vue de Wildenborch prov. de Gueldres, 1827-1829 © Gelders Archief PD
Kasteel Wildenborch bij Vorden
<p>De Wildenborch is in vroeger tijden een geduchte burcht van waaruit roofridders de strijd aangaan met het wettige gezag om hen heen. Het is nu...
Hoofdgebouw van Huis de Parckelaer © Kasteelbeer CC-BY-SA
Huis de Parckelaer in Voorst
<p>In een ontginningsgebied van broeklanden ligt ten noordoosten van Twello het huis De Parckelaer. Het eerste huis is waarschijnlijk in de tweede helft van de...
Het Huis Rooderloo bij Ruurlo door Jan de Beijer (1743) © Rijksmuseum, PD
Kasteel Ruurlo in Berkelland
<p>De oorspronkelijke naam ‘Roderlo’ is opgebouwd uit ‘rode’ dat gerooid bos en ‘lo’ dat open parkbos betekent. De naam Ruurlo voor kasteel en dorp...
Kasteelterrein van De Oudenborch, Rhenoy © CC0
Kasteel Oudenborgh in Rhenoy
<p>De ligging van een kasteel is verbonden met het landschap. In het Gelderse rivierengebied betekent 'ooij' een 'lage plek bij een rivier (bocht)'. Deze betekenis...
Boerderij Het Woolbeek bij Laren in 1970, ongeveer op dezelfde plaats als het middeleeuwse huis Woolbeek. © J. Harenburg, via CollectieGelderland, Regionaal Archief Zupthen
Huis Woolbeek bij Laren
<p>Rond Lochem liggen in de middeleeuwen langs de rivier de Berkel veel kastelen en havezaten. In de bosrijke gebieden van Almen en Verwolde worden al...
Barlham door Jan de Beijer in 1743 ©
Kasteel Barlham in Doetinchem
<p>Graaf Otto II van Gelre verleent de negende-eeuwse nederzetting Doetinchem in 1236 stadsrechten. Dat levert ook stemrecht op als een van de vijf steden in...
Wapenschild van de familie Van Haersolte tot Yrst met als wapenspreuk: Omnia tempus habet – De tijd omvat alles © Wikimedia CC-BY-SA 3.0
Huis Yrst bij Hattem
<p>Hattem bestaat als nederzetting al rond 800. Hattem ligt strategisch aan de IJssel ligt en krijgt in 1299 stadsrechten van Reinald I van Gelre. In...
Portret van Alexander Schimmelpenninck van der Oye (1613-1670) © RKD, CC-BY 4.0
Kasteel Groot Engelenburg
<p>Brummen wordt in 794 voor het eerst in de bronnen vermeld. Langs het IJsseldal en de Veluwezoom liggen vruchtbare gronden, waarop kastelen en huizen worden...
't Huys en havezaat Medler, 15 augustus 1766 © Gelders Archief PD
Huis Medler in Vorden
<p>De regionale elite rond Vorden bouwt in de middeleeuwen edelmanswoningen. Ze profiteren van de vruchtbare gronden langs de IJssel en Oude IJssel en de...
Een tekening van kasteel Drakenburg (Bron: Historische Vereniging Den Ouden Dijk)
De middeleeuwse burcht Drakenburg
<p>Herwijnen was een rijk dorp en kende in de Middeleeuwen vier belangrijke kastelen. Een daarvan was kasteel Drakenburg.</p>
Kasteel De Essenburgh van binnen © PD
Kasteel De Essenburgh bij Harderwijk
<p>Dichtbij de Zuiderzee ligt op de noordrand van de Veluwse zandgronden vanaf de tiende eeuw het brinkdorp Nunspeet. Vanaf de middeleeuwen ontstaan er op de...
Kaart van het graafschap Buren, Atlas Maior 1665 © Wikimedia Commons, PDM
Blokhuis te Ravenswaaij
<p>In het rivierengebied nabij Buren liggen in de middeleeuwen veel kastelen en versterkte huizen. De rivieren de Rijn, de Linge en zijstromen hiervan zijn belangrijk...
Huis Leemcuyl getekend op een kaart van 1776, getekend door Johann Heinrich Merner © Gelders Archief CC BY 1.0
Huis Leemcuyl in Oud-Zevenaar
<p>Een oorkonde van keizer Hendrik III van het Heilige Roomse Rijk vermeldt in 1050 de vesting Oud-Zevenaar. Daar krijgt een van de grootste havezaten van...
Huis Babberich (Bron: Huis Babberich)
Huis Babberich
<p>Huis Babberich staat ook bekend onder de naam Halsaf. Die naam zou afkomstig zijn van een legende waarin de dienstmeid van Babberich zes rovers onthoofdde...
Huis de Lathmer voor 1860 © via Collectie Gelderland Gelderland in Beeld
Huis de Lathmer in Wilp
<p>Ridders met de naam Van den Latmer duiken al in de dertiende eeuw op, maar in 1414 wordt ook het tiendgoed Lathmer voor het eerst...
De ruïne van huis Nettelhorst in 2010 © Kasteelbeer CC-BY-SA 3.0, Wikimedia
Huis Nettelhorst bij Lochem
<p>Ten oosten van Lochem ligt huis Nettelhorst, een versterkt huis uit de middeleeuwen dat in 1379 voor eerst vermeld wordt. In de vijftiende eeuw komt...
Huis te Lathum getekend door Jan de Beijer in 1742 © Particuliere collectie Rijksdienst voor Kunsthistorische Documentatie
Huis te Lathum
<p>In het gebied de Liemers is Zevenaar vanaf de middeleeuwen belangrijk voor de heren van Kleef. Het blijft zelfs Kleefs gebied tot het Congres van...
Havezate Mensink op een schets van Jacobus Stellingwerff © Atlas van Mattheus Brouërius van Nidek, deel 20, PD
Havezate Mensink bij Geesteren
<p>Behalve het esdorp Geesteren in de gemeente Tubbergen in de provincie Overijssel ligt er een Geesteren in de provincie Gelderland. Dat dorp bij Borculo in...
Uitsnede van kadastraal minuutplan van ca. 1820 van de oudste locatie van het Huis te Overasselt met op perceel B319 het veronderstelde restant in de vorm van een vijver. © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA
Huis te Overasselt
<p>De grond in Overasselt is in de middeleeuwen vooral in bezit van het klooster Graefenthal bij het Duitse Goch en de abdij van Saint-Valéry-sur Somme...
Schets van het kasteel-landhuis in de achttiende eeuw. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1355-heden
<p>De familie Van Groesbeek is vanaf 1335 ruim drie eeuwen lang heer en meester in de heerlijkheid Heumen. Zij bouwt een donjon van de ridders...
Huis de Ulenpas (Chateau d'Ulenpas, Province de Gueldre) 1827-1829 © Gelders Archief PD
Huis de Ulenpas in Hoog-Keppel
<p>In de veertiende eeuw bezit Diederik van Bake de Ulenpas als leen van het in de nabijheid gelegen kasteel Keppel. In de naam Ulenpas betekent...
Huis Molecaten te Hattem © Kasteelbeer, Rijksmonumenten.nl CC-BY-SA 3.0
Huis Molecaten en de familie Van Heeckeren, 1942-1989
<p>De familie Van Heeckeren van Molecaten overleeft op hun landgoed de Tweede Wereldoorlog en houdt zich daarna bezig met een spirituele wereldorde. Dit brengt Molecaten...
De Motte van de burcht Mergelp op de Duivelsberg © Romaine CC0
De Duivelsberg te Ubbergen
<p>Langs de strategisch gelegen Nijmeegse stuwwal aan de Waal worden rond het jaar 1000 twee mottes (verdedigingsheuvels) aangelegd. In de middeleeuwen vormt Ubbergen een grensgebied...
Huis Aerdt © Omroep Gelderland CCO
Huis Aerdt
<p>Ten noordoosten van het dorp Herwen in de gemeente Rijnwaarden wordt in het rivierenlandschap van de oude Rijn rond 1300 het middeleeuws slot Ter Cluse...
Kasteel Vosbergen in 1980 © RCE, fotograaf AJ van der Wal CC-BY-SA
Huis Vosbergen in Heerde
<p>Op vruchtbare gronden aan de IJssel aan de noordoostelijke rand van de Veluwe brengen vanaf 1407 broeders van het Fraterhuis Hulsbergen de gronden in cultuur....
Havezate Camphuysen, achterzijde met slotgracht © Wikipedia.commons.org CC-BY-SA 3.0
Havezate Camphuysen in Babberich
<p>Rond 1533 verschijnt een lijst met bekende havezaten, een versterkt huis of hofstede, waarop de naam Camphuysen staat, dat als ‘adelyk getimmer’ wordt aangeduid. Twee...
Gravure van  Kasteel Slangenburg © Collectie Gelderland in Beeld, GDC007000334
Kasteel Slangenburg bij Doetinchem
<p>Halverwege de veertiende eeuw komt voor het eerst Slangenburg in beeld onder eigenaar Thomas van Baer. De naam lijkt een verbastering van ‘Slingeburcht’ omdat het...
Aanzicht van Het Tolhuis te Lobith (1649) © Gelders Achierf, 1551 - 1895, C.J. Visscher, PD
Tolhuis-Lobith in Rijnwaarden
<p>De grenzen van de gemeente Rijnwaarden zijn in 1985 gevormd door samenvoeging van Herwen, Aerdt en Pannerden. Dit zogenaamde Gelders Eiland wordt al eeuwen omstroomd...
Broekhuizen © Joost Postma, CC BY-SA
Havezate Broekhuizen bij Wehl
<p>Het kasteel Broekhuizen ten noorden van Wehl valt in de veertiende eeuw nog onder Gelderse invloed. Vlak daarna, in 1406, komt Wehl onder Kleefs bestuur...
Tekening van Abraham Rademaker uit de periode 1718-1730 van Plekenpol © Gelders Archief, PD
Kasteel Plekenpol in Winterswijk
<p>Van de vier havezaten, versterkte huizen of hoeven, die er in de gemeente Winterswijk liggen is kasteel Plekenpol er één van. Alle Winterswijkse havezaten komen...
Het Huis in Oosterhout, 1649. © Fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen, publiek domein.
Kasteel Notenstein en huis Oosterholt in Oosterhout
<p>De strategische ligging van Nijmegen tegen de helling aan de zuidzijde van de rivier de Waal levert bewoning op door onder anderen de Romeinen en...
Het huis Ampsen bij Lochem getekend door Jan de Beijer tussen 1741 en 1749. © Jan de Beijer, RKD - Nederland Instituut voor Kunstgeschiedenis, PD
Huis Oud-Ampsen bij Lochem
<p>Oostelijk van de huidige boerderij Olden Ampsen heeft op het erf van een boerderij aan de Bouwdijk 2 te Lochem het versterkte huis Oud Ampsen...
Gezicht op paleis Het Loo, Cornelis de Kruyff, 1784 - 1828. © Cornelis de Kruyff, Collectie Rijksmuseum, PD.
Paleis Het Loo, een machtig jachtpaleis
<p>Op de zandgronden van de Veluwe vond Stadhouder Willem III (1650-1702) een uitstekende plaats voor zijn jachtpaleis Het Loo. De omgeving bestond uit uitgestrekte heidevelden...
Het huidige huis Den Dam in 2015. © Gebouwenaar CC0, Wikimedia
Huis Den Dam te Eefde
<p>Aan het einde van de zestiende eeuw wordt het Huis Den Dam gebouwd op de plaats van een ouder middeleeuws huis. In de achttiende eeuw...
Huis Empe bij Brummen, in of ná 1718 door Jacobus Stelllingwerff mogelijk naar Frans Berkhuys © Bron: RKD (PDM)
Geschiedenis van 't Huis Empe
<p>Dicht bij de weg van Voorst naar Zutphen wordt omstreeks 1550 het adellijk huis Empe gebouwd. Bijna drie eeuwen later, rond 1825, verbouwt men het...
Kasteel Buren, prent uit 1612. © Onbekend, PD.
Het verdwenen kasteel van Buren
<p>Tegenwoordig is er niets meer van te zien, maar vele eeuwen lang heeft Buren een indrukwekkend kasteel.</p>
Huis Boetselaersborg in 's-Heerenberg © Pieter Delicaat
Huis Boetselaersborg in Montferland
<p>Sinds 2015 zijn de grenzen van de gemeenten Bergh en Didam omgevormd tot de gemeente Montferland. Tot aan de Franse tijd behoort dit gebied bij...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl