Kastelen

Ben jij een echte kasteelliefhebber? Van ruïnes tot trekpleisters, kom van alles te weten over de kastelen in Gelderland!

Lees intro

151 verhalen
Bekijk volledige kaart

Of je nu gefascineerd bent door imposante ruïnes of bestaande trekpleisters, deze route neemt je mee op een boeiende reis langs diverse kastelen in de regio. Verdiep je in de verhalen die deze majestueuze bouwwerken omringen en vergaar kennis over de intrigerende geschiedenis van kastelen en landhuizen in Gelderland.

Familiewapen van de familie Van der Capellen © Arch CC0, Wikimedia
Huis de Boedelhof in Eefde
<p>De Boedelhof wordt gesticht in de tweede helft van de veertiende eeuw. In de tachtigjarige oorlog verwoesten de Spaanse troepen de Boedelhof. Tijdens de belegering...
Huis de Hees, door Jacobus Stellingwerf naar Maximiliaan de Raedt (1721) © PD
Havezate de Hees bij Zevenaar
<p>Dideric van Ulft koopt in 1370 van de heer van Bergh landerijen die in de buurschap Waverlo liggen, tussen Zevenaar en Didam. Daar hoort de...
Havezate Mensink op een schets van Jacobus Stellingwerff © Atlas van Mattheus Brouërius van Nidek, deel 20, PD
Havezate Mensink bij Geesteren
<p>Behalve het esdorp Geesteren in de gemeente Tubbergen in de provincie Overijssel ligt er een Geesteren in de provincie Gelderland. Dat dorp bij Borculo in...
Maquette van het voormalige kasteel Ravenhorst © Mathieu Steffelaar, CC BY-SA
Kasteel Ravenhorst in Winterswijk
<p>Sagen uit de achttiende eeuw verhalen over een roofridderkasteel Ravenhorst in Winterswijk, waar drie broers wonen. Ze komen in het bezit van een grote schat,...
't Huis Rijswijk en het Dorp Groussen. 1742/1774 © Gelders Archief PD
Huis Rijswijk bij Groessen
<p>De gemeente Duiven waartoe ook Groessen behoort, is de laatste eeuwen aanzienlijk van gezicht veranderd. Aanpassingen van de loop van de rivier de Rijn, het...
Zicht op de stad Wageningen met links het kasteel. Tekening uit 1730 © Het Gelders Archief PDM
Kasteel Wageningen
<p>Op de Veluwezoom langs de Rijn en grenzend aan Het Sticht van de bisschop van Utrecht ligt Wageningen. Deze plek is zo strategisch dat Karel...
Paul(us) van Liender tekende in 1750 dit aanzicht van het Huis te Geldermalsen. © Gelders Archief, PD
Kastelen te Malsen en Geldermalsen
<p>In een oorkonde uit 850 is sprake van Uberan Malsna, later Bovenmalsen en Buurmalsen genoemd. Ten zuiden van de Linge moet er dan een Nedermalsen...
Het kasteel en de dorpskerk afgebeeld op de boskaart van Thomas Witteroos, getekend in 1570. © Heemkundekring Groesbeek, CC-BY-NC
Het kasteel van de Heren van Groesbeek
<p>In de kom van het Groesbeekse dorp, bij de Hoflaan, heeft een klein kasteel gestaan. Door opgravingen zijn we veel te weten gekomen.</p>
Arent thoe Boecophuis te Elburg © Bron: Nationaal Orgelmuseum
Arent thoe Boecophuis in Elburg
<p>In de veertiende eeuw heeft Elburg aan de Zuiderzee veel last van overstromingen. De Gelderse hertog Willem van Gulik laat zijn rentmeester Arent thoe Boecop...
Kasteel Keppel in Laag-Keppel 1743 © Tekening Jan de Beijer. Beeldbank Nederlandse Kastelenstichting. ©
Kasteel Keppel in de gemeente Bronckhorst
<p>In de Achterhoek zijn in 2005 zes gemeenten samengevoegd onder de naam Bronckhorst. In de middeleeuwen worden in dat gebied een groot aantal kastelen gesticht...
Huis Schaffelaar © GLK – Ton Rothengatter, cc-by
Huis Schaffelaar
<p>Het kasteelachtige huis Schaffelaar dateert uit 1852 en valt meteen op door zijn afwijkende vormgeving. Het is een zeldzaam voorbeeld is van een buitenhuis in...
Barlham op een tekening uit 1743 © CC0
Het verdwenen kasteel Barlham
<p>Een van de oudste kastelen rond Doetinchem waarvan niet meer dan een heuvel met een gracht bij een boerderij over is, is Barlham. De boerderij...
Gravure van  Kasteel Slangenburg © Collectie Gelderland in Beeld, GDC007000334
Kasteel Slangenburg bij Doetinchem
<p>Halverwege de veertiende eeuw komt voor het eerst Slangenburg in beeld onder eigenaar Thomas van Baer. De naam lijkt een verbastering van ‘Slingeburcht’ omdat het...
Huis te Hoevelaken getekend door Cornelis Pronk tussen 1731-1784 © Rijksmuseum, PDM
Kasteel Hoevelaken in Nijkerk
<p>Het grensstadje Nijkerk krijgt in 1413 stadsrechten. Hertog Arnoud van Gelre laat een blokhuis bouwen om de strategisch gelegen plaats te verdedigen tegen aanvallen uit...
Huis de Voorst bij Zutphen © CC0
Van Keppel geeft huis De Voorst allure
<p>Huis De Voorst behoorde tot een ring van havezates rond Zutphen, maar was lange tijd van geringe betekenis. Daar kwam verandering in toen het in...
Kasteel Wijchen door C.Pronk, 1732. Bron: RKD
Een kasteel voor een paarlen halssnoer
<p>De beroemdste bewoners van het kasteel te Wijchen zijn Emilia van Oranje-Nassau, dochter van Willem van Oranje, en haar echtgenoot Emanuel van Portugal. Emilia's broer...
ir PJ van Voorst Vader eigenaar van landgoed De Bockhorst in 1906 Collectie Belangenvereniging Spankeren
Eigenaren van De Bockhorst van Middeleeuwen tot heden
<p>De Bockhorst wordt voor het eerst genoemd in een samenvatting van een koopakte uit 1456. Op 4 april 1456 verkopen de gebroeders Gerrid en Derck...
De boerderij de Buurse op een foto van vóór 1948. © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed CC BY-SA 4.0
Havezate de Buurse te Winterswijk
<p>In de gemeente Winterswijk hebben vier havezaten gelegen, waarvan twee de allure van een kasteel hadden. De andere twee waren kleinere versterkte huizen, zoals de...
Het begin van kasteel Heumen rond 1200. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1188-1585
<p>Even ten zuiden van Nijmegen in de heerlijkheid Heumen lag aan de Maas een imposante waterburcht. Door zijn strategische ligging op de grens van Gelderland...
Kaart van de landerijen gelegen in de gemeente van Heeteren (uitsnede met kasteel Nijburg). J. van Beek, 1809. © Gelders Archief, publiek domein.
Kasteel Nijburg bij Randwijk
<p>In het oostelijk deel van het Gelders rivierengebied liggen in de late middeleeuwen zestien kastelen. De Betuwse geslachten Van Homoet en Van Heten spelen er...
Boerderij Het Woolbeek bij Laren in 1970, ongeveer op dezelfde plaats als het middeleeuwse huis Woolbeek. © J. Harenburg, via CollectieGelderland, Regionaal Archief Zupthen
Huis Woolbeek bij Laren
<p>Rond Lochem liggen in de middeleeuwen langs de rivier de Berkel veel kastelen en havezaten. In de bosrijke gebieden van Almen en Verwolde worden al...
De vermoedelijke muurrestant van het oude kasteel Kell in detail © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed CC-BY-SA 3.0
Kell en Oud-Kell in Angerlo
<p>Door de splitsing van het bezit van Gerrit de Rode van Kell ontstaan in 1399 de huizen Oud-Kell en Kell, later Groot-Kell genoemd. De namen...
Op dit schilderij wordt het verhaal van Fulco van Berne in 1132 afgebeeld. © Museum voor Religieuze Kunst, PD
Kasteel Bern
<p>In het westen van Gelderland ligt de Bommelerwaard in de huidige gemeenten Zaltbommel en Maasdriel. Door de ligging bij Holland en Brabant worden in dit...
Wapenschild van de familie Van Haersolte tot Yrst met als wapenspreuk: Omnia tempus habet – De tijd omvat alles © Wikimedia CC-BY-SA 3.0
Huis Yrst bij Hattem
<p>Hattem bestaat als nederzetting al rond 800. Hattem ligt strategisch aan de IJssel ligt en krijgt in 1299 stadsrechten van Reinald I van Gelre. In...
Het slot te Wilp, anno 1730 door Hendrik Tavenier ca. 1786 © RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
Waterburcht Wilp in de gemeente Voorst
<p>Tegenover de steden Deventer en Zutphen ligt langs de westoever van de IJssel een gebied dat tot de huidige gemeente Voorst behoort. De naam die...
Kasteel Merckenburg
Burcht Merckenburg in Heukelum
<p>Kasteel Heukelum, vanouds genaamd Merckenburg, is gelegen buiten het oude vestingstadje Heukelum op de grens van Gelderland en Zuid-Holland. Het was de roemruchte familie van...
Huize Nergena in 1731 door Cornelis Pronk. © Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD), publiek domein.
Kasteel en landgoed Nergena bij Bennekom
<p>Tussen de heuvels en het lage land op de westflank van de Veluwe ligt Bennekom. Op de daar in de middeleeuwen gelegen kastelen speelt de...
't Huijs Enghuysen door Jan de Beijer in 1743 © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY-SA 4.0
Kasteel Groot Enghuizen in Hummelo
<p>Er ligt in de middeleeuwen een havezate op het goed Enghuizen dat zelf al in de veertiende eeuw vermeld wordt. Rond 1700 wordt het middeleeuwse...
Huys te Rhenoy, ca. 1910. © Collectie A.F. Verstegen
Huys te Rhenoy
<p>In Rhenoy stond het kasteel de Aldenboch, een ringburcht aan de oostkant, en het Huis te Rhenoy aan de westkant.</p>
Voorzijde van huis 't Velde © Wikimedia
Huis het Velde
<p>'t Velde is te vinden bij de splitsing van de wegen naar Lochem en Vorden. Het huis zelf ligt binnen de oude grachten, die verder...
Aanzicht van Het Tolhuis te Lobith (1649) © Gelders Achierf, 1551 - 1895, C.J. Visscher, PD
Tolhuis-Lobith in Rijnwaarden
<p>De grenzen van de gemeente Rijnwaarden zijn in 1985 gevormd door samenvoeging van Herwen, Aerdt en Pannerden. Dit zogenaamde Gelders Eiland wordt al eeuwen omstroomd...
Zijaanzicht Kasteel De Rees, circa 1750 © Topografisch-Historische Atlas, Stedelijk Museum Zutphen via CollectieGelderland
Huis De Rees
<p>Oorspronkelijk als havezate, – een versterkt huis of hoeve -, gesticht in het begin van de vijftiende eeuw ligt De Rees tussen Brummen en Leuvenheim...
Dikke Tinne enige overgebleven resten ©
Burcht de Dikke Tinne in Hattem
<p>De voormalige burcht de Dikke Tinne was strategisch gesitueerd in het noordelijkste punt aan het Gelderse deel van de IJssel. Nu nog zijn in Hattem...
Vooraanzicht Kasteel Middachten met brug over de binnengracht in de achttiende eeuw © Jan de Beijer, Collectie Gelders Archief, PD
Nieuwe parkaanleg bij Huis Middachten rond 1700
<p>Aan het einde van de zeventiende eeuw lieten de nieuwe bewoners van Middachten, Godard van Reede en zijn echtgenote Ursula van Raesfelt (en later Reinhard...
Het huidige huis Den Dam in 2015. © Gebouwenaar CC0, Wikimedia
Huis Den Dam te Eefde
<p>Aan het einde van de zestiende eeuw wordt het Huis Den Dam gebouwd op de plaats van een ouder middeleeuws huis. In de achttiende eeuw...
Kasteel De Essenburgh van binnen © PD
Kasteel De Essenburgh bij Harderwijk
<p>Dichtbij de Zuiderzee ligt op de noordrand van de Veluwse zandgronden vanaf de tiende eeuw het brinkdorp Nunspeet. Vanaf de middeleeuwen ontstaan er op de...
Otto Howen, ingang van het Slot Doornenburg: in de Over-Betuwe, 1838. © Gelders Archief, publiek domein
Kasteel Doornenburg in de Overbetuwe
<p>Eind negende eeuw is er een vermelding van een “villa Doronburc”. Dit wijst op een versterkt woonhuis (burc), voorzien van doornstruiken (doron). Op 1 mei...
Luchtfoto kasteel Leyenburg in Vuren, 1964 © collectie KLM Aerocarto, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Kasteel Leyenburg in de Lingewaal
<p>De in 1986 gevormde gemeente Lingewaal bestaat uit een in de middeleeuwen omstreden grensgebied tussen Gelre en Holland. Verschillende takken van de familie Van Arkel...
De brand in de voorgebouwen van Walien, getekend circa 1759 © RKD Nederland Instituut voor Kunstgeschiedenis, PD
Havezate Walien te Winterswijk
<p>Alles wat rest van de rijke woon- en bouwgeschiedenis van de havezate Waliën is een keldermuur met een ingemetselde schoorsteenfries uit de zestiende eeuw en...
Een olieverfschilderij van Hof Borculo in de achttiende eeuw, door een anonieme schilder © Stedelijk Museum Zutphen, PD
Kasteel Borculo in Berkelland
<p>De stad Borculo heeft weinig betekenis gehad zonder haar kasteel. Op de voorburcht vindt in 1337 de stichting plaats van de St. Joriskapel. Er ontstaat...
Huis Poelwijk door Jan de Beijer (1742) © PD
Huis Poelwijck in Oud-Zevenaar
<p>De vroegere rivier de Rijn zette aan beide zijden van zijn stroombed grond af. Deze oeverwallen boden door hun hoogte een goede vestigingsplaats voor permanente...
Huis Leemcuyl getekend op een kaart van 1776, getekend door Johann Heinrich Merner © Gelders Archief CC BY 1.0
Huis Leemcuyl in Oud-Zevenaar
<p>Een oorkonde van keizer Hendrik III van het Heilige Roomse Rijk vermeldt in 1050 de vesting Oud-Zevenaar. Daar krijgt een van de grootste havezaten van...
Havezate Camphuysen, achterzijde met slotgracht © Wikipedia.commons.org CC-BY-SA 3.0
Havezate Camphuysen in Babberich
<p>Rond 1533 verschijnt een lijst met bekende havezaten, een versterkt huis of hofstede, waarop de naam Camphuysen staat, dat als ‘adelyk getimmer’ wordt aangeduid. Twee...
De ruïne van kasteel Brakel (Bron: Peter van der Wielen)
De overblijfselen van kasteel Brakel
<p>Het dorp Brakel is oorspronkelijk een esdorp met verspreide bebouwing rond een groot aantal brinken. In de loop van de tijd concentreerde het dorp zich...
Willem V, door Johann Georg Ziesenis © PD
Huis Reigersvoort bij Tricht
<p>Na de zeventiende eeuw verschuift vaak het zwaartepunt van het landgoed van het kasteel naar de boerderij. Economisch is de boerderij altijd al de spil...
Kasteel Bloemestein bij Culemborg toegeschreven aan Antonina Houbraken 1700-1724 © Antonina Houbraken (1700-1724), RKD, cc-by
Kasteel Bloemestein
<p>Bij de rivier de Lek is aan de verhoogde oeverwal van het riviertje de Meer de stad Culemborg ontstaan als een handelsnederzetting. Op deze economisch...
Fantasietekening van het slot Hulkestein bij Nijkerk, 1854. © Gelders Archief, publiek domein.
Kasteel Hulkestein in Nijkerk
<p>Het grensstadje Nijkerk ligt in de vijftiende eeuw strategisch aan de Zuiderzee, maar ook op de grens met het Sticht, waar de Utrechtse bisschop zijn...
Huis Enghuizen bij Zevenaar (1942) © Rijksdienst Cultureel Erfgoed (413.817), CC-BY SA 3.0
Huis Enghuizen in Zevenaar
<p>Buiten de stadsgracht van Zevenaar lag in de huidige Kerkstraat huis Enghuizen. Het bekende geslacht Van Enghuysen stichtte Groot Enghuizen in Hummelo. Zeker in de...
Brugdijk en Kinkelenburg 1998 © Joop Verburg CC-BY-SA
Huis Brugdijk
<p>Het oorspronkelijke gebouw stamt uit de veertiende eeuw. Er stond een toren en het was een écht kasteel. In de achttiende eeuw werd de slotgracht...
Overzicht van de ruïne van kasteel De Nijenbeek, 2008. © Galen, P. (Paul) van, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA.
Ruïne De Nijenbeek
<p>Het kasteel 'De Nijenbeke', een verdedigingsburcht aan de IJssel, komt al 1296 in geschriften voor. Destijds werd het bewoond door ridder Theodericus, ook Dirk genoemd,...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl