Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Het Personeel Van Dejaco Sigarenfabrieken In Culemborg. Vrijwel Allen Met Pet. Nederland, Culemborg 1924. © Geheugen van Nederland, publiek domein
Het ‘maandaghouden’ verdwijnt
<p>Een oude gewoonte van sigarenmakers, vooral van de ongehuwden onder hen, was het zogenaamde 'maandaghouden'. Dit vrijwillig verzuim kon één dag duren, maar ook enkele...
Cor en Koos op een vissersboot © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
De ondergang van de riviervisserij
<p>Heerewaarden, strak omsloten door 's lands grootste rivieren en omarmd door de Maas- en Waaldijken. Nergens komen die twee waterdragers dichter bij elkaar. Hier wonen...
Huis Lakenburg te Wamel door H.Tavenier 1786. Bron: RKD Den Haag
Adellijk huis Lakenburg te Wamel
Wie vanuit de polder naar Wamel kijkt, ziet in een oogopslag de drie kenmerkende gebouwen van dit dorp. Aan de linkerzijde...
Geboorteplaats van President van Buren in Kinderhook © J.W.Barber, 1861 PD
Betovergrootvader van Amerikaanse president
<p>Cornelis Maessen wordt waarschijnlijk in 1606 geboren in het dorpje Buurmalsen. Hij emigreert ruim dertig jaar later naar de Verenigde Staten en settelt zich met...
Zaltbommel op een ongedateerde pentekening © Collectie Gelderland Stadskasteel Zaltbommel, maker onbekend
Steden aan de Waal
<p>Nederlands oudste steden liggen aan de Waal: Nijmegen, met zijn Romeinse verleden, en Tiel, al een stad in de vroege middeleeuwen. De steden Nijmegen, Tiel...
Grasland waarin zich in de bodem de resten bevinden van kasteel Wadestein (Bron: Geldersch Landschap en Kasteelen)
Hofstad Wadenstein
<p>Herwijnen, een eeuwenoud dorp gelegen aan de Waal tussen de steden Tiel en Gorinchem, heeft een oppervlakte van 2393 ha.</p>
Keizer Karel V
Burgers op de bres
<p>Keizer Karel V regeert over grote delen van Europa. Ook Gelre wil hij bij zijn gebied inlijven. Hertog Karel van Gelre is echter niet van...
Johan Romijn © Karin van de Kar, alle rechten voorbehouden
De partners van medewerkers kwamen doppen wassen
<p>“Ik ben Johan Romijn. Ik ben op 17 maart 1940 geboren in Tiel. Ons gezin bestond naast vader en moeder uit 6 kinderen. Na de...
Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen
Zandwinning bij de Waal
<p>In het rivierengebied wordt niet alleen klei, maar ook veel zand gewonnen. Het wordt gebruikt als bouwmateriaal in cement, bijgemengd met klei voor baksteen en...
Vierroeder en eenroeder op landgoed Velhorst © Olga Spekman, CC BY
Te hooi en te gras
<p>De laatste tien jaar is er weer belangstelling gekomen voor de hooiberg. Veel worden gerestaureerd of opnieuw gebouwd bij ‘monumentale’ boerderijen. Nederland is het land...
Protestantse Kerk Appeltern vanaf de noordzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Protestantse Kerk Appeltern, gewapenderhand verkregen
Deze kerk is ongetwijfeld een van de oudste kerken in het Land van Maas en Waal, wellicht beduidend ouder dan de eerste...
Bas Smorenburg en de snaveltrip, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Een snaveltrip uit het Culemborgse kasteel
<p>De Stichting Kasteeltuin Culemborg bewaart een bijzondere snaveltrip van rond 1450. De laat-middeleeuwse onderschoen werd gevonden in een oud riool van het voormalige kasteel door...
Kerkbanken
Kerken in westelijk Gelderland
<p>Een zondagochtend in Opheusden. Grote gezinnen in donkere kleding lopen richting de kerk. De mannen dragen zwarte pakken, de vrouwen en meisjes dragen lange rokken...
Het door de Spanjaarden gebouwde fort ‘oud’ Sint-Andries ligt strategisch op een landtong tussen Maas en Waal. Kaart van Blaeu, 1649. © Universiteit Utrecht, Toonneel der Steden, Joan Blaeu
Tachtigjarige Oorlog: Fort Sint Andries
<p>In de Bommelerwaard bij Heerewaarden, op een punt waar de rivieren de Waal en Maas elkaar bijna raken, bouwden de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog...
Detail van de stadsplattegrond uit 1649, Blaeu © Gelders Archief, CC 1.0
Een onderzoek naar de brug voor de Lekpoort
<p>Onder de weg van de Havendijk liggen de overblijfselen van een brug die ooit voor de Lekpoort lag. Dit was een van de stadspoorten van...
De Achterste molen van Hellouw © Dirk Hak, CC-BY-NC
De molens van Hellouw
<p>In Hellouw staan twee molens van het type wipwatermolen-grondzeiler, ook wel Hooglandse molen genoemd. Beide molens zijn een Rijksmonument. Het zijn de enige overgebleven molens...
Zuidzijde van de Rooms-Katholieke Kerk Beneden-Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014.
Rooms-katholieke kerk, gebouwd op protestants zand
Aan de Zandstraat in Beneden-Leeuwen staat de rooms-katholieke parochiekerk, een neoromaanse kruisbasiliek, gebouwd naar ontwerp van architect C. Franssen uit Roermond...
S. Jans Poort te Arnhem, 1745 door Jan de Beijer en Hendrik Spilman © Gelders Archief
Jan de Beijer
<p>De in Zwitserland geboren Jan de Beijer was een begenadigd tekenaar van stads- en dorpsgezichten. Als kind verhuisde hij naar het Duitse Emmerik (Nijmegen) en...
Asperen vanuit de lucht, voor de oorlog © Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie
Asperen op zijn kop
<p>De invasie van de soldaten in 1939 het Asperense dorpsleven volledig op zijn kop. De anders zo rustige gemeenschap van ongeveer 1500 zielen werd aangevuld...
Overzicht belegering Zaltbommel anno 1574 door Spanjaarden en Staatsen © Stadskasteel Zaltbommel CC-BY-NC
Zaltbommel in Hollandse handen
<p>Tijdens de Tachtigjarige Oorlog kiest Zaltbommel in 1572 de zijde van Willem van Oranje. De stad wordt hervormd en bereidt zich voor op verdediging tegen...
Het Tielse stadhuis aan de Vleesstraat
Plooierijen
<p>Als in 1702 stadhouder-koning Willem III kinderloos overlijdt, denken de grote Tielse regentenfamilies weer alle macht in de stad naar zich toe te kunnen trekken.</p>
Schoolplaat van J.H. Isings
Over de bevroren rivier
<p>Zomer 1794. Het Franse revolutionaire leger van generaal Pichegru trekt ons land binnen. Vanuit het zuiden trekt het op richting grote rivieren. De Nederlandse patriotten...
Mandenmakerij ©
Mandenmakerij: een harde wereld
<p>Mijn vader had vroeger een mandenmakerij. Na de oorlog had hij dit bedrijf, samen met drie broers overgenomen van zijn vader. Van 1955 tot 1973...
Het landschap van de oeverwal: het gehucht Heesselt, gezien vanaf de Waalbandijk. De lichte, zandige, kleigrond is ideaal voor tuinbouw, akkerbouw en fruitteelt. © Foto Overland, CHW Gelderland-521, 2003
Boerderijen, kerken en dorpen vanaf de middeleeuwen
<p>Het huidige Waallandschap, hangt samen met de landbouw die zich vanaf de middeleeuwen op de oeverwallen en komgronden ontwikkelde. Ook de dorpen hebben hun oorsprong...
Voorburcht van het kasteel Spijker te Brakel naar een tekening uit 1630 (Bron: RCE)
Spokerij op het Spijker
<p>Een spookverhaal over een bewoner van de resten van het kasteel in Brakel.</p>
Bij de toren van de Hervormde Kerk staat de bakstenen pomp (Foto: John Scholte)
De stadspomp in Buren
<p>Goede watervoorziening is voor de stad Buren in de achttiende eeuw van levensbelang.</p>
Palmestein te Deil, getekend door Paula van Mook naar een pentekening van J. Stellingwerf, 1653 © Collectie A.F. Verstegen cc-by
Bakerbosch en Rhijnestein in Deil
<p>Al in de Bronstijd wonen er mensen op de hoger gelegen gronden rond Deil. In 978 vermelden oude geschriften landerijen te “Daile”. Het dorp zelf...
De oudst bekende kaart van Maas en Waal vertelt het verhaal van de rivieren, dijken en weteringen. © CC0
De slinger van Maas en Waal
<p>De inwoners van het Land tussen Maas en Waal hebben een goed leven. Als de eerste mensen hier rondzwerven barst het van de eetbare planten...
Tombe in de Barbarakerk van burgemeestersvrouw Aleida van der Dussen
Catharina Alida van der Dussen
<p>In het koor van de Oude of Hervormde Barbarakerk staat een witmarmeren graftombe. Laatste rustplaats van Catharina Alida van der Dussen (1690-1745), vrouw van de...
Het Badhuisplein, gebouwd door de Nutsstichting
Een huis voor de arbeider
<p>Begin twintigste eeuw is het met de huisvesting van arbeiders slecht gesteld. Krotten zijn geen uitzondering.</p>
De Zwarte Kuil bij Loenen, op de achtergrond de Waaldijk. © Wielenreceptenboek, Landschapsbeheer Gelderland, Ferdinand van Hemmen
Inbraakkolken
<p>Vroegere dijkdoorbraken hebben hun sporen nagelaten in het landschap. Bij een doorbraak schuurt het binnenstromende water een gat in de bodem. Die gaten zien we...
Dijkmagazijn  aan de Vluchtheuvelstraat in Dreumel in 1995. © Foto P. van Galen, RCE objectnr. 320.959 CC BY-SA 4.0
Dijkmagazijnen
<p>Langs de Waaldijken zijn op verschillende plekken nog zogenaamde dijkmagazijnen te vinden. Het zijn smalle, hoge gebouwtjes, waarin onderhouds- en noodmateriaal voor dijkonderhoud- en versterking...
Rumpt en omgeving op een kaart uit 1692 ©
Johan Bouwensch verslaat de Fransen in de Slag bij Rumpt
<p>Het jaar 1672 wordt ook wel het Rampjaar genoemd. Op 12 juni 1672 waren de troepen van de Franse koning Lodewijk XIV bij Lobith de...
1831 generaal Bajonet
Generaal Bajonet
<p>Generaal baron David Henry Chassé met de bijnaam 'Generaal Bajonet' wordt in 1765 in Tiel geboren op het Kalverbos nummer 4.</p>
Stadsbrief van Culemborg uit 1318
Stadsrechten
<p>Sint-Nicolaasdag (6 december) 1318 wordt Culemborg een echte stad. Het ontvangt stadsrechten van heer Johan van Culemborg. Zijn vader Hubrecht had in de dertiende eeuw...
Het plangebied (blauwe cirkel) op een kaart uit 1714. De kenmerkende langgerekte vorm van het stratenpatroon is goed zichtbaar. © Utrechts Archief
Volmiddeleeuwse bewoningssporen onder het gemeentehuis
<p>Het voormalige gemeentehuis van Geldermalsen aan het Kuipershof is verouderd en voldoet niet meer aan de wensen van de huidige tijd. De gemeente West...
Boerderij Den Hoek te Gameren is gebouwd op een terp © Eduard van Iersel, cc-by-sa
Het gevaar van dijken
<p>De sluitende bedijking in de middeleeuwen betekende helaas niet dat het voor de bewoners langs de rivieren veiliger was geworden. Integendeel. Doordat het overstromingsgebied bij...
Jan Wouterse © Collectie Jan Wouterse, alle rechten voorbehouden
Van de hel naar de hemel
<p>Je ging naar een ‘kleuterschool’ en ‘de lagere school’. Je zat in een ‘klas’. Als je ouders katholiek waren, zat je op een katholieke school...
1951 Tiel  Molukkers bij Villa Elzenpasch
Nieuwkomers
<p>Door de politieke situatie in Indonesië komen er heel wat mensen ongewild naar Nederland. Eerst komen er in 1950 Indische Nederlanders.</p>
Kopie van het Lingenrecht uit 1330. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Dijken ouder dan de stad
<p>De graaf van Gelre gaat in het begin van de 14e eeuw meer waterstaatszaken regelen. Ook in Buren willen de regionale heersers hun gebied beschermen...
Tabakskistje van Graaf Egbert, een product van sigarenfabriek Dejaco uit Culemborg (1921-1963) © Elisabeth Weeshuis Museum
Verenigen onder slechte arbeidsomstandigheden
<p>De fabricage van sigaren begon in Nederland in het eerste kwart van de negentiende eeuw. De aanwezigheid van tabak en tabakskennis was bepalend voor de...
Moderne raadzaal in het oude stadhuis
Het huis van de stad
<p>Het oude Culemborgse stadhuis krijgt weer een functie als 'huis van de stad'. Een plek om te werken, te vergaderen, te trouwen of op...
Het embleem van de open granaat. © Koninklijk Marechausseemuseum, alle rechten voorbehouden.
Granaatembleem Koninklijke Marechaussee
<p>Op 26 oktober 1814 ondertekende Koning Willem I het besluit om een 'Corps Maréchaussee' op te richten. Bij de vorming van dit korps stond de...
Portret van Jan van Riebeeck (1619-77), anoniem, ca. 1660 © Rijksmuseum, PD
Jan van Riebeeck – Culemborgers aan de Kaap
<p>Culemborger Jan van Riebeeck wordt door de VOC uitgestuurd om aan de Kaap de Goede Hoop een verversingsstation te vestigen. Onder zijn verantwoordelijkheid worden kolonisten-boeren...
Binnenplein van Kasteel Waardenburg
Het terrein van Waardenburg en Neerijnen
<p>Het terrein van Waardenburg en Neerijnen strekt zich uit over een afstand van drie kilometer langs de Waal. Bijzonder aan het landgoed zijn de architectonische...
De Hervormde kerk van Rumpt, 2014 ©  Jan Dijkstra cc-by-sa
Gallus-kerk in Rumpt
<p>Het langgerekte dorp Rumpt strekt zich voor een groot deel uit langs de Lingedijk. Prachtige boerderijen en eenvoudiger arbeiderswoningen wisselen elkaar af.</p>
1850 van alles te koop
Van alles te koop
<p>In de negentiende eeuw ontwikkelt Tiel zich tot een belangrijke centrumplaats voor de handel in vee en agrarische gewassen.</p>
Markt van Beusichem, gefotografeerd in april 1945 door RAF-piloten. © Wageningen UR Library, Special Collections
Indrukwekkende toespraak bevrijders Beusichemse Markt gevonden
<p>Op donderdag 31 mei 1945, op de Markt in Beusichem, hielden enkele honderden Britse soldaten een indrukwekkende parade. Zo namen de bevrijders afscheid van de...
Een oude foto van de lantaarn in Lienden
Een gedenkteken voor een Liendense burgervader
<p>In 1909 biedt de burgerij van Lienden, Ingeren en Ommeren haar burgemeester een monumentale lantaarn op een sokkel aan. Op een bronzen plaat staat dat...
Allegorie op de Vrijheid en Gelijkheid, 1795 © Rijksmuseum/PD
Aan het volk van Nederland
<p>‘Uw getrouwe medeburger’, zo ondertekent Joan Derk baron van der Capellen tot den Pol, heer van Appeltern en Altforst enz., het Democratisch Manifest. Een oproep...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl