Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Geboorteplaats van President van Buren in Kinderhook © J.W. Barber, 1861 PD
Betovergrootvader van Amerikaanse president
<p>Cornelis Maessen wordt waarschijnlijk in 1606 geboren in het dorpje Buurmalsen. Hij emigreert ruim dertig jaar later naar de Verenigde Staten en settelt zich met...
Het Bakkersstraatje in 1996 net voor de sloop © eigen collectie M.J. (John) Tromp, CC-BY-NC
Het Bakkersstraatje
<p>Het ‘Bakkersstraatje’ is een bijzonder straatje, net buiten het dorpje Vuren, gelegen tussen de Groeneweg en de Waaldijk. Op verzoek van de gebroeders Van Willigen,...
Belegering van de stad Nijmegen door Prins Maurits 1591, die voor zijn troepen gebruik maakt van een schipbrug (linksboven) over de Waal. © Regionaal Archief Nijmegen PD
Schipbruggen
<p>Eeuwenlang was de Waal te breed voor vaste bruggen. Maar als er een militaire noodzaak was, dan was de oplossing: schipbruggen over de Waal</p>
Op deze ets van Jan Caspar Philips uit 1741 zijn links van de aanlegsteiger van de gierpont baders te zien. © Jan Caspar Philips, 1741, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY
Rivierbaden, recreatievaart en struintochten
<p>Hoewel vooral de stuwwal, het Waalfront en de weidse gezichten tot de verbeelding van de welgestelde negentiende-eeuwse reiziger spraken, oefende de rivier zélf ook altijd...
Opening van het gemaal © Screenshot video Tweestromenland in Beeld en Geluid
Jan van Welie
<p>Jan van Welie zit jaren in de raad van (de toen nog zelfstandige) gemeente Dreumel en is een kwart eeuw lang voorzitter van de kring...
Ernst Frederik Hertog van Saksen Hilburghausen
Verkocht en met schulden beladen
<p>In 1639 komt Culemborg in handen van de Duitse graven Van Waldeck-Pyrmont. Het graafschap raakt beladen met schulden. Verder oplopend door de verwoestingen in het...
Huis te Appeltern, 1732
Huis te Appeltern, met vermaarde bewoner
<p>De heerlijkheid Appeltern, waarvan de belening van huis en hofstad met toebehoren bekend is vanaf het jaar 1379, was aan het einde van de veertiende...
De Leeuw en dhr. Roseboom © Gelderse Komgrondcommissie/Gelders Archief, CC-BY-NC
De Leeuw van Maas en Waal
<p>Johannes G. (Johan) de Leeuw wordt op 17 augustus 1884 geboren in Alphen als oudste zoon van burgemeester P.G. de Leeuw, in een gezin met...
Jean de Luxembourg - Elisabeth van Culemborg © CC0
Het Elisabeth Weeshuis
<p>In Culemborg werd in 1560 een gloednieuw huis gebouwd voor de wezen in de stad. Dat was heel bijzonder, want meestal werden weeshuizen gevestigd in...
Schilderij Anne de Bye met zwarte bediende, ca 1690 © Wikimedia Commons, CC0
Zwarte bediende van Anne de Bye
<p>Nicolaas van Ravesteijn (1661-1750) schilderde rond 1690 Anna de Bye (1636-1713), vrouwe van Wayestein (Wadestein), die net als hij in Zaltbommel woonde. Naast haar is...
Joan Derk Van der Capellen tot den Pol © Wim Kattenberg, CC-BY-NC
Joan Derk van der Capellen tot den Pol
<p>Aan het eind van de achttiende eeuw bevindt de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zich op de rand van een burgeroorlog. Het gaat niet goed...
Burense jeugd in de weer met pinksterpoppen. Foto: Fotopersburo William Hoogteyling, Buren
Pinksterpoppen
<p>'Zulk een meisje vindt op die morgen een pop van stro of andere misselijke figuur op het hek, dat zij doormoet', vertelt een reiziger die...
Dijkmagazijn  aan de Vluchtheuvelstraat in Dreumel in 1995. © Foto P. van Galen, RCE objectnr. 320.959 CC BY-SA 4.0
Dijkmagazijnen
<p>Langs de Waaldijken zijn op verschillende plekken nog zogenaamde dijkmagazijnen te vinden. Het zijn smalle, hoge gebouwtjes, waarin onderhouds- en noodmateriaal voor dijkonderhoud- en versterking...
Distels
De proefboerderij
Sinds 1960 mag Cees van der Plaat zichzelf Enspijker noemen. In dat jaar trouwde hij met Geertje van Mourik. Haar ouders woonden aan de Molenkampstraat,...
Stadsbrief van Culemborg uit 1318
Stadsrechten
<p>Sint-Nicolaasdag (6 december) 1318 wordt Culemborg een echte stad. Het ontvangt stadsrechten van heer Johan van Culemborg. Zijn vader Hubrecht had in de dertiende eeuw...
Sinds 1890 houdt de ANWB zich bezig met het plaatsen van wegwijzers © Streekarchief Bommelerwaard
Noord en Zuid verbonden
<p>Begin 1900 reden in de Gelderse Bommelerwaard vier 'automobielen' rond. Het merendeel van de inwoners verplaatste zich te voet, op de fiets, met paard en...
Onze Lieve Vrouwe in Maastricht, 'westwerk' © Wim Kattenberg, CC-BY-NC-SA
De keizer en de kerkbouw
<p>In de strijd met de paus ontwikkelen de Duitse keizers hun eigen variant aan kerkgebouwen. Er ontstaan daardoor twee hoofdstromingen in de rooms-katholieke kerkbouw,...
Protesten tegen kerncentrale Dodewaard. © Alle rechten voorbehouden.
Protesten
<p>Kernenergie is altijd omstreden geweest, vanwege de gevaren die kleven aan deze manier van energie opwekken.</p>
De huidige staat van het Fort (Bron: Bezoekerscentrum De Grote Rivieren, foto: Bezoekerscentrum De Grote Rivieren)
Fort Sint Andries
<p>In 1599, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, bouwden de Spanjaarden ten westen van Heerewaarden Fort Sint Andries (ook wel 'Oud' Fort St. Andries genoemd). Het fort...
Prinses Beatrix en prins Claus krijgen toelichting op de plannen door burgemeester R.A. van Sandick, 1972. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
In oude glorie hersteld
<p>'Woonellende in historisch Betuws stadje' zo kopt het Gelders Dagblad in 1964. In hetzelfde jaar schrijft Vrij Nederland over de eens zo prachtige muurhuizen die...
Boerderijverplaatsingen, boerderijen uit de dorpen naar de polder © Uit: Grote Werken, CC-BY
Een nieuw land: ruilverkaveling Maas en Waal West
<p>Het Land van Maas en Waal is vanaf 1600 afgegleden. Extern grootgrondbezit, wurgende pachtcontracten, extreme versnippering van percelen, inklinkende kleigronden en een opeenvolging van watersnoodrampen...
Huis Wolfswaard, oftewel het Lage Huis, Beesd. © Rijksmuseum CC0
De huizen van Beesd
<p>Maar liefst drie kastelen had Beesd: Het Hoge, Lage en Blauwe Huis. Allen werden bewoond door leden van de familie Pieck.</p>
George Harteman © privécollectie George Harteman, alle rechten voorbehouden
Daalderop was hét bij ons thuis
<p>De vader van George Harteman (1957) was loonadministrateur bij de Tielse Metaalwarenfabriek Daalderop. Bekend van de tinnen serviezen, potten, en borden. Het bedrijf maakte ook...
‘Riviergezicht met Wachtpost’, uit 1644 is een van de weinige beelden van de wachttorens langs de rivieren. © Jan van Goyen, 1644, collectie Rijksmuseum PD
De Mauritslinie, staatse linies in de Waalstreek
<p>Prins Maurits van Nassau, die tijdens de Tachtigjarige oorlog de verdediging van de Republiek tegen de Spanjaarden leidt, liet tussen 1590 en 1609 vele tientallen...
Stoomgemaal De Tuut © CC0
Het leven op een stoomgemaal
<p>Leo Greep (1933) is de zoon van een machinist. Hij heeft zijn kinderjaren op twee verschillende stoomgemalen in het land van Maas en Waal doorgebracht....
Karel Jan Bongaerts en zijn bouilloire, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Een bouilloire uit het voormalige Culemborgse internaat Mariakroon
<p>Een koperen bouilloire van rond 1810 siert de woonkamer van Karel Jan Bongaerts uit Culemborg. De warmwaterketel is afkomstig uit het voormalige Culemborgse internaat Mariakroon,...
Wapen van Van Delen © Wikimedia Commons CC-BY4.0
Jonkers nemen het stokje over van de oude adel
<p>In de geschiedenis van het Land tussen Maas en Waal, net als in de rest van Gelderland, speelt de adel een belangrijke rol. De adel...
Deze ets van Mattheus Berkenboom uit 1705 laat niet alleen de verdedigingswerken van Generaal Coehoorn zien, maar ook de bedrijvigheid op de Waal. © Via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof
Opkomst en bloei van de Hanze
<p>In de middeleeuwen ontwikkelde de handel in onze contreien zich sterk. Ook de handel over de Rijn en de Waal bloeide. Gelderse steden als Nijmegen,...
Steenfabriek Vogelensangh in Deest © Onbekend
Industrie in het Rivierengebied
<p>Na de Tweede Wereldoorlog waren de verwachtingen ten aanzien van de sociaaleconomische ontwikkeling van het Rivierengebied hoog gespannen. De regio zou door een goede infrastructuur...
Huis Lakenburg te Wamel door H.Tavenier 1786. Bron: RKD Den Haag
Adellijk huis Lakenburg te Wamel
Wie vanuit de polder naar Wamel kijkt, ziet in een oogopslag de drie kenmerkende gebouwen van dit dorp. Aan de linkerzijde...
Huis De Fonteyn
Jan van Riebeeck
<p>Jan van Riebeeck wordt in 1617 geboren, vermoedelijk in het huis 'De Fonteyn' in Culemborg. Tweeentwintig jaar oud stapt hij als leerling-chirurgijn aan boord van...
Poldermolen en visserij in Holland. ca. 1600 © Rijksmuseum, Claes Jansz. Visscher (II), 1608 – 1610, PD
De Waardenburgse poldermolen
<p>In de tweede helft van de zeventiende eeuw vond er in de West-Betuwe een continu gevecht tegen het water en de elementen plaats. Stormen, overstromingen,...
Dit gezin heeft een hutje langs de weg gebouwd. Zij zijn uit hun huis gezet wegens 22,50 gulden huurschuld. Buren, 1933. Foto: Spaarnestad Photo, SFA001012290, G. van Mourik, 1933
In Betuws armoeland
<p>In september 2013 speelt het Buren Toen Theater vier voorstellingen van 'Kroniek van kleine en grote mensen aan de Korne, 1906'. Het is een bewerking...
Reconstructie van de verstopplek op Bradaal 49 in Culemborg © Elisabeth Weeshuis Museum, Culemborg
Onderduiken in Culemborg - Bradaal 49
<p>In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Schepel © collectie en foto Martin IJzerman, CC-BY-NC
Armenzorg in Buurmalsen
<p>Armenzorg is van alle tijden. Ook in de zeventiende eeuw in het kleine Buurmalsen. Onderzoek wijst uit dat er rond 1625 ongeveer 200 mensen woonden....
Gispen no 412
Gispen no. 412
<p>De 'Gispen no. 412' is een echte klassieker. De stoel met het verende stalen buisframe is het bekendste ontwerp van Willem Hendrik Gispen (1890-1981). Typisch...
Voorplein met hoofdgevel van Kasteel Buren, Abraham de Haen naar Cornelis Pronk, 1728. Foto RKD – Nederlands instituut voor kunstgeschiedenis, Den Haag
Pasqualini
<p>Wat doet een Italiaanse vestingbouwer uit Bologna aan het begin van de 16e eeuw in Buren? Als Maximiliaan van Egmond in 1530 aanwezig is bij...
De Martinuskerk in Rijswijk © Stichting Oude Gelderse Kerken
Martinuskerk in Rijswijk
<p>Rijswijk is een rustiek dijkdorp met uitzicht over de Lek. De torenspits van de Martinuskerk ziet u al van verre staan. De Martinuskerk wordt nog...
Ds. Hendrik Pieter Scholte, de stuwende kracht achter de emigratie © bron www.harryknipschild.nl, PD
De stichting van Pella
<p>Tussen 1847 en 1927 emigreerden ruim duizend inwoners uit het meest westelijke deel van de Betuwe naar Amerika. Een eerste groep vertrok onder leiding van...
Aanbrengen van verstevigend doek op de dijk van Ochten tijdens het hoogwater op 1 februari 1995. © Beeldbank Rijkswaterstaat, Henri Cormont, invent. nr. 10701-004
Evacuatie 1995: twee spannende weken
<p>Eind januari 1995 begint het water in de Nederlandse rivieren snel te stijgen. Het is dagenlang noodweer in Europa. De grote hoeveelheid water die afgevoerd...
Kaart met dijkbreuken en overstroomde gebieden in 1809 © Gelders Archief
Overstromingen door hoogwater en ijsgang
<p>Voordat er dijken waren, waren overstromingen niet zo’n probleem voor de bewoners van de Waaloevers. Door op hoge plekken te wonen kon men zich tegen...
Geldermalsen Kalenberg kledingspeld Hondsgemet. Bron: ACVU/ADC
Romeinen aan de Linge
<p>Tussen Meteren en Geldermalsen zijn omvangrijke resten gevonden van Romeinse en Bataafsche nederzettingen.</p>
Flipje van Tiel (Bron: Wikimedia)
Jamfabriek De Betuwe
In 1830/1835 wordt de azijnfabriek 'De Haas' opgericht. Zij maken onder andere wijn- en bierazijn.&nbsp;In de jaren tot 1873 komt er...
1956 Drumpt en Wadenoijen bij Tiel. Op de foto onder meer burgemeester Mes van de in 1956 opgeheven gemeente Wadenoijen.
Drumpt en Wadenoijen bij Tiel
<p>In 1956 komt er een einde aan het zelfstandige bestaan van de gemeente Wadenoijen. Deze gemeente bestond naast het dorp Wadenoijen ook uit het dorp...
Zingen bij de kerstboom, ca. 1970
Kerst in Ingen
"Het mooiste vond ik altijd kerst van de zondagschool, dan hadden we ook altijd een hele grote boom, hadden we voor in de kerk staan....
Keizer Karel V
Burgers op de bres
<p>Keizer Karel V regeert over grote delen van Europa. Ook Gelre wil hij bij zijn gebied inlijven. Hertog Karel van Gelre is echter niet van...
St.Jan de Doperkerk in Echteld, met begraafplaats
Over overlijden in Echteld
"De directe buren waren vrienden, de directe buren, maar vier aan weerzijden werden verplicht om de kist te dragen, dat waren de dragers. Maar de...
Speculaasjes © CC0
Sinterklaas in Opheusden
"Wij kregen twee speculaasjes en drie van die suikerbeestjes. En dan had je kinderen, en dat had je bakker van Soest die woonde in die...
Gezicht op kasteel Waddestein te Asperen door Jacobus Schijnvoet naar een tekening van Roelant Roghman, 1711 - 1774 © PD
Kasteel Waddestein in Asperen
<p>Asperen ligt in een gebied dat de Vijfherenlanden wordt genoemd en waarin elk dorp in de middeleeuwen zijn eigen kasteel heeft. Het zijn weerbare bouwwerken...
Schoolplaat van J.H. Isings
Over de bevroren rivier
<p>Zomer 1794. Het Franse revolutionaire leger van generaal Pichegru trekt ons land binnen. Vanuit het zuiden trekt het op richting grote rivieren. De Nederlandse patriotten...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl