Kindertehuis Westerhelling

De NSB op de Sophiaweg (Nijmegen)

De ingebruikneming van de Westerhelling door de NSB als kindertehuis, aangetreden Jeugdstormers

Foto 1/3

Mussert spreekt Jeugdstormers toe bij de opening van de Westerhelling als NSB-centrum

Foto 2/3

75 jaar vrijheid (omroep Gelderland), ‘Mussert opent NSB-kindertehuis’.

Video 3/3

Landhuis Westerhelling, gelegen op de Sophiaweg tussen Nijmegen en Berg en Dal in, was het eerste NSB-kindertehuis. Het was bedoeld voor kinderen tussen de zeven en veertien jaar en werd op 30 juli 1941 geopend door NSB-leider Anton Mussert. Er was in totaal plek voor zevenenvijftig kinderen uit NSB-gezinnen.

Geschiedenis

Landhuis Westerhelling is in 1912 gebouwd naar het ontwerp van de bekende Nijmeegse architect Oscar Leeuw, in opdracht van een kaashandelaar. De villa bleef familiebezit toen de kaashandelaar, Klaas de Jong, in 1932 overleed. Waarschijnlijk hebben NSB’ers de villa begin 1941 in beslag genomen. In krantenartikelen over de opening van het kindertehuis wordt gesproken over ‘’de al leegstaande villa’’.

Doel

Het doel van het kindertehuis was het opvoeden van kinderen in de nationaalsocialistische levenswijze en het ‘’sterk maken’’ van de jeugd. Volgens een persbericht van de NSB, gepubliceerd in meerdere kranten, moest de Nederlandse jeugd immers ‘’de vergelijking met de jeugd van alle volken glansrijk kunnen doorstaan’’.

Opening

De NSB zorgde ervoor dat de opening het nodige cachet kreeg in nationaalsocialistische kringen. Zo verzorgde Mussert de officiële opening en waren er diverse sprekers met veel aanzien in de beweging. Er werd onder meer zoveel ruchtbaarheid aan de opening gegeven omdat het kindertehuis een verlaat verjaardagscadeau van de beweging aan Mussert was.

Andere doeleinden

Behalve voor sport en spel en bezigheidstherapie voor de zevenenvijftig NSB-kinderen, werd Westerhelling in de loop van de oorlog ook voor andere praktijken gebruikt. Zo verbleven eind 1941 meisjes van de Hitlerjugend – van de Bund Deutscher Mädel – in het landhuis. De Bund had als doelstelling de vrouwelijke Duitse jeugd voor te bereiden op het leven als huisvrouw in de nationaalsocialistische samenleving. Er werd dus met name veel aandacht besteed aan het doen van het huishouden en het zijn van een ‘’goede moeder’’.

Op Dolle Dinsdag, 5 september 1944, werd de villa gebruikt als schuilplaats voor NSB-vrouwen en hun kinderen. De geallieerden konden immers ieder moment voor de deur staan en voor NSB’ers was het op straat niet bepaald veilig.

Later gebruik

Na de oorlog heeft Westerhelling diverse functies en eigenaren gehad. De Fraters Maristen hebben er bijvoorbeeld een jongenspensionaat gehad. Eind jaren zeventig verbouwde de Stichting Studentenhuisvesting Nijmegen het landhuis tot circa tweehonderd wooneenheden voor studenten.

Verder lezen: