Kasteel Oudenborgh in Rhenoy

Kasteel met splitsingen

Kasteelterrein van De Oudenborch, Rhenoy

De ligging van een kasteel is verbonden met het landschap. In het Gelderse rivierengebied betekent 'ooij' een 'lage plek bij een rivier (bocht)'. Deze betekenis komt terug in de naam van het dorp Rhenoy in de gemeente West Betuwe. Rond de Linge bouwt men huizen en zo komt de naam Rhenoy in 1129 voor het eerst voor in de stichtingsoorkonde van de abdij Marienwaardt (nu: Heerlijkheid Mariënwaerdt).

Ruilen ter verdediging

De uit Frankrijk afkomstige Rudolf de Cocq draagt in 1265 het 'castrum apud Reynoy' met alle eigen goederen tussen Lek en Linge over aan graaf Otto II van Gelre. De oorspronkelijke plaats van de burcht is een motte, een kunstmatig opgeworpen verdedigingsheuvel. Rudolf krijgt in ruil de heerlijkheden Waardenburg, Neerijnen en Opijnen. Otto II wil het grenskasteel Rhenoy gebruiken als bolwerk tegen het opdringende Holland.

Splitsing van lenen

In 1287 stelt graaf Reinald I van Gelre Johan van Herwijnen aan als burggraaf of erfkastelein op Rhenoy. In 1343 mag Alard van Haeften zich kastelein noemen.

Begin vijftiende eeuw, rond 1424, vindt een splitsing van het leen plaats. Gijsbert van Haeften krijgt in 1430 de 'borcht' te leen onder de naam 'huys tot Renoye'. Dit kasteel krijgt de naam Oudenborgh omdat het afgesplitste deel als 'erve ende goet' een leen van Johan van Beesd wordt en er een nieuwe edelman woning verschijnt.

Arbitrage en splitsing

In het begin van de zestiende eeuw erft de familie Van Tuyll kasteel Oudenborgh. Een conflict tussen Karel V en Karel van Gelre over Beesd en Rhenoy vraagt om een arbiter. Dit wordt de bisschop van Utrecht, Frederik van Baden, die het kasteel tijdelijk in bezit krijgt. De familie van Tuyll van Bulckestein blijft tot 1671 in bezit van Oudenborch.

De Fransen trekken in 1672 een verwoestend spoor langs een aantal kastelen in de Betuwe, waaronder ook de Oudenborch. Via huwelijk en vererving krijgt Gerrit Aartsen van Roden het kasteel in 1744 in bezit. Vanaf het midden van de achttiende eeuw vindt weer een splitsing plaats van het leengoed. De familie Versteeg verwerft de Oudenborch in 1752.

Sporen in het landschap

Op een kaart uit 1810 is op het terrein geen bebouwing meer te zien, waarschijnlijk vanwege afbraak van het kasteel rond 1800. De ronde vorm van het kasteel laat nog sporen in het landschap achter. Het voormalige kasteelterrein ligt in een kersenboomgaard en valt onder het beheer van een stichting in Rhenoy.

Een andere naam voor de Oudenborgh is de Aldenborch, lees hier meer. Andere bronnen en verder lezen: