Bakerbosch en Rhijnestein in Deil

Een ridderlijke hofstede

In 1405 is Bakerbosch een Gelders leen in handen van de familie Van Rijne, omschreven als ‘Huys ende hofstad’, dat verwijst naar een perceel met een riddermatig huis. Halverwege de vijftiende eeuw, in 1454, krijgt de familie Van Beest Bakerbosch als leen. Vijfentwintig jaar later, in 1474, komen de leenheren uit de familie De Cock. In het register op de leenakteboeken ontbreekt elke nadere beschrijving van Bakerbosch, alleen staat er kaal: huis en hofstad.

Het huis verdwijnt, de boomgaard blijft

In 1764 staat er vervolgens: ‘hofstede met ongeveer vijf morgens land, geheten Bakerbos’. Het huis lijkt dan al verdwenen. Dat is definitief in 1792 wanneer Ludolph Diederik Schroot een leen krijgt met de omschrijving: ‘een boomgaard, genaamd Bakerbos, sijnde geweest een huys en hofstede.’ In 1854 typeert de letterkundige Van der Aa, auteur van het Aardrijkskundig Woordenboek, eveneens het kasteelterrein van de Bakerbosch als een boomgaard.

Huis te Deil

In 1388 krijgt Rhijnestein, aanvankelijk ‘Huis te Deil’ genoemd, een eerste vermelding als huis en hofstad, gelegen ‘in de Vischputte’. Elias van Rhijn verwerft dan dit Gelders leen met vijf morgens land en een tiende in Deil.

Tot aan de zestiende eeuw wisselt het huis vaak van eigenaar. In 1623 komt in plaats van de naam ‘Huis te Deil’ voor het eerst de naam ‘Rienestein’ voor. In de zeventiende en achttiende eeuw blijft het huis in handen van de familie Pieck.

Kasteel leeft voort als woonwijk

De familie Verstegen krijgt Rhijnestein in bezit, naast veel andere grond in Deil. Deze familie woont op Palmestein en is vooral bekend om het fokken en verhandelen van paarden. Wanneer het huis verdwijnt en hoe het uitgezien heeft is niet bekend. Boven de grond van de voormalige locatie van het kasteel staat nu een woonwijk. Alleen de straatnamen, die bij de dorpsuitbreiding in de jaren zeventig van de twintigste eeuw gegeven zijn, herinneren aan de zeven kastelen te Deil.

De Stichting De Zeven Kastelen wil verder onderzoek doen naar de verdwenen middeleeuwse huizen in Deil.

Bronnen en verder lezen:

• Jan Vredenberg (eindred.), Kastelen in Gelderland (Utrecht 2013), p. 250, 253.
• Historische Kring West-Betuwe, Kastelenkampioen Deil.
• Dorp Deil, geschiedenis van Deil.
• Verdwenen kastelen in Deil.
• Stichting de Zeven Kastelen.

Rechten

Ben Boersema, CC-BY-NC