Jan Voerman senior bouwde zijn eigen paradijs

De IJsselschilder uit Hattem

IJssellandschap

Foto 1/3

Een kijkje in de Voerman-zaal van het Voerman Stadsmuseum Hattem

Foto 2/3

In de gang naast de Voerman-zaal wisselen later en vroeger werk van Jan Voerman sr elkaar af

Foto 3/3

Jan Voerman senior werd in 1857 als boerenzoon in Kampen geboren. Zijn aanleg voor tekenen en schilderen openbaarde zich al op jonge leeftijd en al op zijn twaalfde kreeg hij teken- schilderles. Hij toog in 1876 naar Amsterdam om een opleiding te volgen aan de Rijksacademie voor beeldende kunsten, waarvoor hij in 1883 examen deed. Daarna volgde hij les aan de kunstacademie in Antwerpen bij Karel Verlat (1824-1890).

Amsterdamse periode

Voerman betrok in Amsterdam het voormalig atelier van Jozef Israëls (1824-1911). Tijdens zijn ‘Amsterdamse periode’ schilderde Voerman onder meer Jordaanse typen, joodse huistaferelen en stadsgezichten. Maar ook ging hij samen met zijn vriend Jan Verkade (1868-1946) regelmatig naar Hattem en Kampen om te schilderen.

Landschappen met vee

Het was dankzij deze uitstapjes naar het oosten van het land dat zijn eerste landschappen met vee ontstonden. Één van die schilderijen, ‘Vee in de Wei’, tegenwoordig te vinden in de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam, werd bekroond met de Willink van Collen-prijs.

Hattem

Jan Voerman trouwde in 1889 trouwde met Anna Verkade (1866-1939), de zus van Jan Verkade. Het jonge echtpaar verhuisde naar Hattem waar zij eerst in de Kerkstraat woonden. Later liet Voerman aan de Geldersedijk een geheel nieuw huis bouwen met een grote tuin en riante atelierruimte. Voor hem bleek dit kleine stadje een heus paradijs. En ‘wie in het paradijs woont, wenst het niet te verlaten’, zei hij daar zelf eens over.

IJsselschilder

Jan Voerman legde zich in Hattem helemaal toe op het schilderen van IJssellandschappen. Het leverde hem de titel ‘IJsselschilder’ op, een benaming die vandaag de dag nog steeds wordt gebruikt. Na enige jaren werd zijn werk zodanig gewaardeerd dat men naar Hattem reisde om de schilder in zijn atelier te bezoeken en werk van hem te kopen. Voerman bleef tot aan zijn dood in Hattem wonen. Wel werden rond 1935 zijn ogen te zwak om nog te kunnen schilderen. Zijn vrouw Anna, die heel zijn leven een grote steun voor hem was, overleed in 1939. Voerman zelf overleed in Hattem in 1941, toen 84 jaar oud.

Museum

De collectie van het Voerman Stadsmuseum Hattem geeft een mooi beeld van het omvangrijke oeuvre dat Voerman naliet. In de Voerman-zaal zijn de werken van Voerman geordend op thema’s, die verschillende episodes in zijn oeuvre illustreren. Schilderijen worden afgewisseld met schetsen en studies. In een gang naast de zaal is een eclectisch overzicht van zijn werk, waarbij later en vroeger werk elkaar afwisselen.