Huis Zwanenburg in Vorchten bij Heerde

Bezit van twee families

Gedurende de zestiende eeuw blijft de Zwanenburg in bezit van de familie van Essen. Door een huwelijk van Chatarina van Essen met Johan van Ensse gaat het over in handen van deze laatste familie. Johan is vermogend en bezit als drost van Coevorden en Salland de havezate De Groote Scheere in Holthorne. Tijdens de Tweede Münsterse oorlog van 1672 tot 1674 vallen de bisschoppen van Munster en Keulen na overeenkomst met de Franse koning de Nederlanden in het oosten en noorden aan. De havezate wordt verwoest aan het einde van deze oorlog. Daarna vestigt de familie van Ensse zich definitief op de Zwanenburg.

Een katholiek toevluchtsoord

De Veluwe is na de reformatie voor het grootste deel protestants, maar de familie Van Ensse blijft uitgesproken rooms-katholiek. Rond 1630 wordt een vervolgde rooms-katholieke priester op de Zwanenburg opgenomen. Acht jaar later wordt in het kasteel een huiskapel ingericht en vinden katholieke gelovigen daar hun toevluchtoord. Relikwieën uit de Lebuïnuskerk van Deventer worden ook op de Zwanenburg bewaard. Het kasteel komt tenslotte toch in protestantse handen en wordt in 1829 gesloopt. Op de plaats van de bijgebouwen verschijnt een boerderij en een gedeelte van de gracht is nog te zien. De overige resten van het kasteel bevinden zich mogelijk ondergronds.

Bron:

• Jan Vredenburg (eindred.), Kastelen in Gelderland, Uitgeverij Matrijs, Utrecht 2013,  p. 263.

Rechten

Ben Boersema, Erfgoed Gelderland, CC-BY