Het wapen van Ede

Op de voorzijde zit een plaat met tekst. Op de zuil staat een beeld van Pallas Athene met linker arm steunend op de bijbel. Zowel op de console als op de hoed staat een tekst met  het randschrift "Hanc tuemur Hac nitimur": "deze (vrijheid) verdedigen we, op dit (geloof) rusten we." Het randschrift is niet overgenomen in het wapen van Ede. 

Burgemeester Borssele

Het beeldje werd aangeboden aan Jonkheer A.W. van Borssele door leden van de raad, de secretaris, de gemeenteontvanger en de ambtenaren ter secretarie bij zijn aftreden als burgemeester der gemeente Ede. Hij bekleedde dit ambt van 9 mei 1860 tot 1 januari 1896.

Gemeentewapen

Het wapen van Ede is goedgekeurd bij besluit van de Hoge Raad van Adel te 's-Gravenhage op 20 juli 1816. Voor 1816 bezit de gemeente Ede geen wapen; waarschijnlijk wordt het huidige wapen al wel gebruikt sinds 1796 door het Ambt van Ede.

Vrouwelijke figuur

Op het gemeentewapen van Ede is een vrouwelijke figuur te  zien die bekend staat als de Nederlandse maagd. Ook op Nederlandse munten en medailles uit de afgelopen eeuwen komt deze figuur veelvuldig voor. In de tweede helft van de zeventiende eeuw komt de Nederlandse maagd steeds vaker voor als vrijheidsbeeld en begint dan ook steeds meer de trekken te vertonen van Pallas Athene uit de klassieke oudheid. Deze fungeert in die tijd als personificatie van de wijsheid van de publieke autoriteiten. De speer met vrijheidsmuts in het wapen vertegenwoordigt eveneens dit Pallas-karakter.  

Goud en lazuur

Het wapen is geheel van goud in een veld van lazuur (blauw) en de bijbel is geplaatst op een console. Het vertoont veel overeenkomst met de Gelderse Statengulden. Deze gulden heeft wellicht als voorbeeld gediend voor het wapen dat de Arnhemse zilversmid J. van den Bergh in 1796 in het Edese ambtszegel graveerde. De Gelderse Statengulden vertoont overigens ook veel overeenkomst met de gulden die de Staten van Holland in 1681 introduceerden als algemene munteenheid en met een uit 1689 daterende Nederlandse medaille ter herdenking van de kroning van William en Mary.

Bronnen: 

• Documentatieverzameling Gemeentearchief Ede, map 1.9;
• Documentatieverzameling Hartgers, nr. 54.
  
  

Rechten

Piet Griffioen, CC-BY