In de gemeente Epe liggen zo'n 150 grafheuvels. Ongeveer 50 daarvan liggen in één rechte lijn tussen Niersen en Epe. Vanaf de Nieuwe Steentijd (± 5300 tot 2000 voor Christus) tot aan het begin van onze jaartelling vormden deze heuvels de laatste rustplaats voor de prehistorische bewoners van Epe.
Grafheuvels zijn de bekendste archeologische monumenten van Nederland. De meeste grafheuvels in onze gemeente zijn nog intact. "Het zijn bijzondere cultuurhistorische monumenten die we moeten koesteren", zegt wethouder van cultuur Joop van Nuijs. "De heuvels laten zien dat onze gemeente zeker al zo'n 6000 jaar bewoond is".
De oudste grafheuvels waren groot en uit de verte al zichtbaar. De heuvels deden niet alleen dienst als laatste rustplaats maar ook om een territorium of een weg te markeren. Dit is waarschijnlijk de reden dat de heuvels tussen Niersen en Epe in een rechte lijn liggen. De prehistorische weg tussen beide dorpen is niet meer in gebruik maar het voormalige tracé is nog duidelijk door de grafheuvels gemarkeerd.
Na de kerstening van deze omgeving (± 700 na Christus) werden de grafheuvels het onderwerp in sagen en legenden. De heuvels lagen buiten de overzichtelijke en vertrouwde nederzetting die de bewoners zelf hadden ingericht, op de overgang naar de uitgestrekte heidegronden en bossen. De scheidslijn tussen de wereld van de levenden en die van de doden was hier dun. Rond de heuvels ontstonden allerlei verhalen over kabouters, heksen en spoken.
In de Middeleeuwen kregen de grafheuvels een nog onheilspellender betekenis. De grafheuvels werden toen de plek waar misdadigers werden terechtgesteld. Zo werden op De Galgenberg bij Niersen veroordeelde criminelen opgehangen. De lichamen bleven hangen en moesten reizigers duidelijk maken dat men in Epe het recht serieus nam.
Na de Middeleeuwen raakte men meer geïnteresseerd in de historie van de grafheuvels. In de beginjaren van de archeologie zijn grafheuvels veelvuldig opgegraven. De grafheuvels kregen in 1970 een officiële status als archeologisch monument. De opgravingen liepen nog tot in de jaren 70 door.
De grafheuvels tussen Niersen en Epe liggen langs een fietsroute (TRAP-route). Deze route is tot stand gekomen samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. U kunt de route bestellen op Traproute.
Bron: Gemeente Epe.