Geschiedenis van boerderij de Cabenter tussen Dieren en Doesburg

Oorsprong van de naam Cabenter

Er lijkt een verklaring voor de naam Cabenter. In de archieven van Middachten wordt aanvankelijk jarenlang de naam Carpenter gebruikt. Dat slaat waarschijnlijk op timmerman en wagenmakerij. Dit is een taak die voor de hand ligt wetend dat er vele karren en koetsen over de weg kwamen. Deze al eeuwenlang intensief bereden dijk was een cruciale schakel tussen Duitsland en Amsterdam in post- en handelsroutes, zoals de oude Hanze- en Hessenwegen. Ook functioneerde de bebouwing als herberg. Ook dit is een logische functie zo vlak voor een rivierovergang met een brug. Die brug was geregeld gestremd of niet bruikbaar door hoog water of beschadiging door intensief gebruik, zoals in oorlogstijd. Dit stukje dijk van Doesburg naar zowel Dieren als naar Ellecom was altijd een cruciale verbinding tussen Doesburg als vestigings- en garnizoensstad en het westen van het land.

De Cabenter is tot 1856 eigendom geweest van Middachten. De aankoop door rechtsvoorgangers van Twickel in 1856 heeft te maken met langdurige afwikkeling van de nalatenschap van de laatste graaf Reede-Atlone van Middachten in 1844. Twickel is nog steeds eigenaar van de gronden rondom de bebouwing die over is gegaan naar de huidige bewoners, de familie Uenk.

Sinds de komst van pachter Gerret ten Holt in 1791 is de Cabenter door nazaten van hem in een rechte familielijn gepacht geweest tot 1970. Toen verliet de laatste pachter uit deze familiereeks, Harmen Jan Brouwer (1914-1971) de Cabenter samen met zijn gezin en zijn vader Albert Antonie Brouwer (1880-1972). Dit betekent dat er bijna tweehonderd jaar een familie woonde waarvan gedurende 65 jaar (1791-1856) als pachter van Middachten en 114 jaar van Twickel. De familienamen van deze reeks zijn: Ten Holt, Bouman en Brouwer.

Tweede Wereldoorlog

Bij de geschiedenis van de Cabenter horen ook de zware gevechten op 10 mei 1940. De bewoners waren geëvacueerd. De binnenvallende Duitse troepen hadden er niet op gerekend dat de verdedigers hun commandocentrum hadden verplaatst naar de Cabenter. Daar bleven zij standhouden en doorvechten. Door hun moedig optreden liepen de Duitsers bijna een halve dag vertraging op. Er sneuvelden die dag vier militairen waarvan er drie tijdelijk werden begraven in een noodgraf in de tuin van de Cabenter.

Dit is een samenvatting van de uitgave ‘Geschiedenis van boerderdij de Cabenter tussen Doesburg en Dieren” door Willy Brouwer dat in maart 2023 verscheen bij uitgeverij Fagus.

Rechten

Willy Brouwer, CC-BY-NC