'Aktion Silbertanne' ('Actie Zilverspar') was de codenaam voor een serie moordaanslagen die vanaf het najaar van 1943 gepleegd werden als represaille voor aanslagen op Nederlandse collaborateurs. De Silbertanne-moorden werden vooral gepleegd door Nederlandse SS’ers, met steun van de Duitse officieren. Naar idee van de beruchte Hanns Albin Rauter werden voor elke collaborateur die was vermoord, drie als antinazi bekend staande Nederlanders vermoord. Binnen het tijdsbestek van een jaar werden door de Aktion Silbertanne vijfenveertig mensen de dood in gejaagd. Elf mannen wisten de aanslagen op hun leven te overleven.
Er vielen tussen 16 oktober 1943 en 19 juli 1944 vier Silbertanne-doden in Gelderland. Dit waren Louis Dobbelmann, Jan Boes, J. Bromet en A.R.P. Mees. Boes werd in Wageningen vermoord, Bromet in Arnhem en Mees in Apeldoorn. Dobbelmann was veehandelaar van beroep en beheerde een groot landgoed, landgoed de Ploeg in Wenum-Wiesel nabij Apeldoorn.
De eerste van de vier Gelderse Silbertanne-moorden werd op 16 oktober 1943 gepleegd. Er dient wraak genomen te worden voor de aanslag door het verzet op NSB’er en politieagent Jannes Doppenberg, bijgenaamd ''de jodenjager''. Louis Dobbelmann werd op de stoep van zijn eigen huis in Wenum-Wiesel doodgeschoten, voor de ogen van zijn moeder. Dobbelmann werd pas bij de derde poging vermoord door de SS’ers: bij de eerste twee pogingen was de opzet van het moordplan hetzelfde, maar was Dobbelmann niet thuis. Zijn geluk was op 16 oktober 1943 dus opgeraakt.
Zijn uitvaart was een goed man als Dobbelmann - op zijn landgoed doken vele Joden onder – waardig. Meer dan tweeduizend mensen kwamen opdagen en de bloemen waren niet met één auto naar de begraafplaats te brengen. De toon van de begrafenis op 20 oktober 1943 was uitgesproken anti-Duits, het zou welhaast een anti-Duitse manifestatie worden. Ook huisvriend A.R.P. Mees sprak een antinazi rede uit op de uitvaart. Hij sprak ''met weemoed over den onverwachten en verraderlijken dood van den heer Dobbelmann''. Mees wist op dat moment niet dat ook hij op de dodenlijst van de Aktion Silbertanne stond: hij werd op 19 juli 1944 door SS’ers vermoord in Apeldoorn en was het laatste Gelderse slachtoffer van een Silbertanne-moord.
Verder lezen:
Elmar van de Ree, CC-BY-SA