De Joodse Begraafplaats Tiel

De toegang tot de Tielse begraafplaats lag in 1827 aan de Visserstraat. Dat is nu nog te zien aan de ‘dorpel’ die in 2018 bloot werd gelegd tijdens herstelwerkzaamheden aan de muur én het feit dat de teksten op de stèles (staande zerken) op dat deel op de Visserstraat gericht zijn!

Ruimtegebrek

In 1868 werd er vanwege ruimtegebrek besloten tot uitbreiding van het ‘Huis der Levenden’ met een terrein dat haaks op het oudste stuk ligt. Dat leidde tot de bouw van een nieuw metaheerhuisje (waar de rituele reiniging plaatsvond) en de bouw van een de begraafplaats omringende muur. In de nok van het metaheerhuisje staat in het Hebreeuws het jaartal 5637 (1877).

Uitbreidingen

Begin twintigste eeuw was er weer ruimtegebrek en werd het deel bij de Visserstraat, waar het oude metaheerhuisje inmiddels was afgebroken, als tweede uitbreiding in gebruik genomen. De derde en laatste uitbreiding vond plaats eind jaren negentig van de twintigste eeuw. De begraafplaats werd na het opheffen van de Joodse Gemeente Tiel overgedragen aan het Nederlands Israëlisch Kerkgenootschap (NIK). Gelijktijdig werd een strook grond aan de begraafplaats toegevoegd die genoeg ruimte biedt aan geboren Tielse Joden die daar hun laatste rustplaats willen vinden.

Nieuwe functie metaheerhuisje

In het metaheerhuisje is een expositie ingericht met verschillende objecten die dateren uit de begintijd van de Joodse gemeenschap in Tiel (eind achttiende eeuw). Daarnaast is er een Tijdlijn die begint in 1459 en eindigt in 2018. Daarnaast is er informatie te vinden over de Tielse slachtoffers van de sjoa (holocaust), circa 70 procent overleefde de oorlog dankzij moedig optreden van de Tielse Politiecommissaris De Jong en enkele artsen. Ook staat er informatie over de historie van Joods Tiel en enkele Joodse Tielse families.

Op de begraafplaats liggen ruim 330 personen begraven. Op 230 graven staat een gedenkteken. Het dagelijks beheer en onderhoud van de begraafplaats berust bij de stichting Ter Navolging Tiel.

Rechten

Pierre van der Schaaf, Stichting Ter Navolging, CC-BY-NC-SA