Wat nu, wat nu, piesje cru?

Wanneer er een verrekijker zou bestaan waarmee we behalve over het landschap van nu, ook uit zouden kunnen kijken dwars door de tijd; naar het vernuft waarmee de mens toenemend met die elementen om leerde gaan, wanneer we om zouden kunnen zien naar de Romeinen, en hen als eersten in de geschiedenis zagen opduiken; hun manschappen zouden ontdekken die naarstig zochten naar mogelijkheden om niet alleen ondergeschikt aan de grillen van het water te blijven, maar het ook te kunnen beheren, .... wanneer zo'n verrekijker zou bestaan, dan zouden we zien dat 2000 jaar geleden, daar bij de splitsing van Waal en Nederrijn, een eerste leidam en een dijk wordt aangelegd. We zouden een bevaarbare route zien ontstaan en een eerste waterlinie; we zouden kunnen meebeleven dat de mens al in die dagen steeds beter in staat raakt waterbeheer en defensiewerk te combineren. We zouden de strategische en infrastructurele gevolgen van de gemaakte keuzes op de voet kunnen volgen; de ineenstorting van het Romeinse rijk meebeleven; ontdekken dat het tot de 10e eeuw na Christus moet duren eer echt sprake is van structurele ontginning en bewoning van het rivierengebied en toezien dat nota bene onder leiding van een bisschop - die van Utrecht -, en de heren van Holland, zich een grootschalige onderneming voltrok die later als de "grote ontginning" in de geschiedenisboeken zou worden opgetekend. We zouden het Pannerdens Kanaal gegraven zien worden en aan het eind van de 19e eeuw het fort Pannerden zien verrijzen.