Hemeldrager in de Hulhuizense Omdracht

Interview met W. Kregting

Een interview met de bijna 85-jarige heer W. Kregting, in aanwezigheid van de heer Klaassen, beiden enthousiast lid van de Historische Kring Gente. De heer Kregting blijkt zich goed voorbereid te hebben op het interview. Hij heeft aantekeningen gemaakt over wat hij wil vertellen en hij heeft foto’s en krantenartikelen meegebracht ter ondersteuning daarvan.

Geschiedenis

De heer Kregting begint met een stukje historie te vertellen over de vroegere kerk aan de Waaldijk – of liever gezegd een kerkschuur met pastorie. Rond deze kerk werd al “sinds 1300 en zoveel”, zoals de heer Kregting het formuleert, processie gehouden: de Hulhuizense Omdracht. Deze kerk is op een kadastrale kaart van Gelderland van 1832 terug te vinden, en is eeuwenlang parochiekerk geweest. Helaas werd de kerk zodanig geteisterd door het water van de Waal, dat zelfs de graven vrij kwamen te liggen. De kerk viel onder Kleef en daardoor mochten er in Gendt alsook in Huissen, dat ook onder Kleef viel, processies gehouden worden toen dat elders verboden werd. De kerk moest afgebroken worden na een besluit van de Kanunniken van Utrecht in 1844. Er werd in Gendt een nieuwe kerk gebouwd die de taak als parochiekerk overnam, maar de processies bleven op de derde zondag na Pinksteren doorgaan bij de Waal bij de gedachteniskapel die daar teruggebouwd is in 1844-‘45.

Verloop van de processies

De heer Kregting vertelt dat er in juli 1890 een vereniging is opgericht, Soli Deo Gloria. Deze vereniging zette zich in om onder andere de processie maar ook allerlei andere kerkelijke feestelijkheden voor te bereiden en te begeleiden. De heer Kregting vertelt dat hij er zelf sinds 62 jaar lid van is en nu het nog enig overgebleven lid is. De kapel die langs de Waal teruggebouwd was, is in 1964 afgebroken vanwege plaatsgebrek op de scheepswerf waar hij stond. De processies zijn na die sloop nog vier jaar doorgegaan, maar daar er inmiddels een camping aangelegd was op het voormalige processieterrein, besloot men in 1968 dat het niet langer waardig was daar processie te houden, omdat de gelovigen tussen de campinggasten in bikini door moesten lopen. Een telling bij die laatste processie leerde dat er 1.500 mensen meeliepen in de processie.

De heer Kregting vertelt hoeveel en welke verenigingen zoal meededen met de processie. Hijzelf is jarenlang ‘hemeldrager’ geweest; drager van de ‘hemel’ waaronder de priester met de monstrans liep. Niet alleen uit Gendt en Doornenburg, maar zelfs uit Kekerdom kwam een harmonie. Die uit Kekerdom kwam met boten de Waal over en tijdens de overtocht werden processiemarsen en –liederen gespeeld en dat klonk prachtig over ’t water. De kapel en ‘‘t Weitje’, waar de processie plaatsvond, waren versierd met gevlochten palmtakken en veel bloemen. Alle deelnemers werden op ‘‘t Weitje’ langs de Waal opgesteld en liepen in een soort slinger van zes rijen breed in de processie. Het Allerheiligste werd in een rijtuig uit de parochiekerk opgehaald. In de kapel en later op ‘‘t Heuveltje’ (een aarden verhoging) werd de H. Mis gelezen. Er waren drie rustaltaren en tijdens de zegen bij die altaren werd de ‘kattekop’ - een klein kanon - afgevuurd. Na de processie was het feest in Hulhuizen: alle café’s liepen vol en er was een kleine kermis met ‘suukerlekkers’ (snoepgoed). De maandag erna werd er weer een H. Mis gelezen in de kapel en later op ’t Heuveltje’ en na afloop daarvan werden de bloemen, die als versiering hadden gediend, bij opbod verkocht. Dat was ’n hele happening zoals de heer Kregting zich herinnert.

Herinneringen en anekdotes rondom de processies

Ook in de oorlogsjaren heeft de processie doorgang gevonden. Er is één jaar geweest dat de processie, ondanks alle voorbereidingen, niet kon doorgaan: het had zó hard geregend en gestormd dat alles omgewaaid en vernield bleek te zijn op de zaterdagavond voorafgaand aan de processiezondag. Dat heeft een heleboel commotie en hilariteit gegeven onder het genot van het nodige ‘spraakwater’, aldus de heer Kregting. De heer Kregting herinnert zich niet in welk jaar dat geweest is en kon dat ook niet terugvinden. Ook is er één jaar een kleine aanpassing geweest in de route. Ook toen stond er zo veel water dat men een stukje over de dijk moest lopen, hoewel de processie niet op de openbare weg gehouden mocht worden officieel. Ook hier is geen datum bij te vinden.

De heer Kregting vertelt dat Gendtenaren in Huissen naar de processie gingen en omgekeerd: en daaruit zijn heel wat huwelijken voortgekomen. En zo is er altijd een hechte band blijven bestaan tussen Gendt en Huissen.