Melkfabriek Mariëndaal

In 1906 werd de Vereniging Apeldoornsche Coöperatieve Fabriek van Melkproducten Mariëndaal opgericht. In het begin waren er maar 41 boeren met in totaal 169 koeien aangesloten bij de melkfabriek. Ongeveer 20 jaar later waren dit er ongeveer 700 veehouders met in totaal 2750 koeien. Door de groei van het bedrijf was het in 1922 noodzakelijk dat er een nieuwe fabriek gebouwd werd in de driehoek Noorderlaan, Zuiderlaan en de huidige Mariëndaal.

Niets in het nu zo gemoedelijk ogende buurtje herinnert nog aan de tijd dat hier 's ochtends en 's avonds na de melktijd een leger van melkrijders met paard en wagen uit alle windstreken melk in blinkende melkbussen kwamen aanvoeren. Niks, behalve een klein stukje van de Trekweg dat nu Mariëndaal heet en een gevelsteen in het eerste huis aan de Oosterlaan met daar op "Nieuw Mariëndaal".

Lawaai

De melkbussen werden aan de achterzijde van de fabriek gelost en een lopende band voerde ze met oorverdovend lawaai door de fabriek, waarna ze leeg en schoon weer werden meegegeven. Via een bonnensysteem werden de boeren op de hoogte gebracht van de opbrengst van hun levering. Omdat het bedrijf eigenlijk een samenwerking betrof tussen de melkleveranciers was het belangrijk dat alles goed en eerlijk verliep, wat de kwaliteit van de melk en melkproducten ten goede kwam. Een laboratorium controleerde de aangeleverde melk. Na het pasteuriseren van de melk werden er allerlei producten van gemaakt zoals melk, boter, karnemelk, pap, yoghurt, vla en chocolademelk. Deze producten werden vervolgens door de in een keurig uniform gestoken melkventers van Mariëndaal met bakfietsen of handkarren door heel Apeldoorn naar de klanten gebracht.

Melkautomaat

Mariëndaal groeide stevig en nam meerdere nabij gelegen concurrenten over. Ondanks dat de oorlogsjaren zwaar waren voor het bedrijf, ging de opmars van het vooruitstrevende bedrijf hierna gewoon door. Zo was de Mariëndaal de eerste melkfabriek die een melkautomaat bij een tankstation neerzette, waar men tegen een betaling van 25 cent een pakje met 250 ml gekoelde melk kon halen. In 1963 ging Mariëndaal op in de combinatie van zuivelfabrieken Gelria en in 1969 in Coberco.