Pension Aurora

Indisch Lochem 1850 - 1950

Pension Aurora

Op de Nieuweweg in Lochem rook het meer naar rendang en sajor dan naar zuurkool met spek. Pension Aurora, met zijn aan Indië herinnerende veranda's, was populair bij verlofgangers uit Nederlandsch Indië. En ook zelf bouwden oud-Indiëgangers huizen in Lochem en gaven ze Indische namen.

Het latere hotel Hoog Langen werd gebouwd als 'Roemah Senang Sekali' wat zoiets betekent als 'bijzonder aangenaam tehuis'. En ook hotel Vijverhof begon als Indische villa met de naam 'Soeka Senang', ongeveer 'heel gelukkig'.

Hoffman

Huize Java, Zwiepseweg 2, werd in 1841 gebouwd door de textielfabrikant Hoffman, gespecialiseerd in voor Nederlands-Indië bestemde weefsels. Hij was aanhanger van de 'Christelijk Afgescheiden Gemeente' en liet voor deze groepering een kerkzaal bouwen die hij 'Sumatra' noemde. Met de bouw van de meisjesschool – het pas veel later 'Celebes' genoemde pand – en de villa Borneo had Hoffman geen bemoeienis.

Nieuweweg

Toen in 1880 aan de Nieuweweg hotel Stad Lochem verrees, werd er geadverteerd in het Soerabaja’s Handelsblad. Dat riep aangename herinneringen op bij veel Nederlandse en Indische mensen, want ze kenden Lochem nog vanuit hun studietijd aan de Tropische Landbouwschool in Deventer. Ook de oudste broer van Aletta Jacobs hielp een handje. Hij was arts in Lochem, maar ging later naar Indië en vertelde zijn kennissen en patiënten hoe aangenaam het er was. Behalve hotels had Lochem ook diverse pensions voor Indische verlofgangers, zoals de nummers 38 tm 42 van de Nieuweweg met hun Indische serres en veranda's.

Indische namen

De voorkeur voor Lochem was zo groot dat men, na het vergaren van een kapitaaltje, een permanente woning in Lochem zocht. Personeel was geen probleem, want dat nam men mee uit Indië. Fabrikant Naeff bouwde Nieuweweg 7, 8 en 10 speciaal voor de verhuur aan Indische mensen. Maar men bouwde ook zelf en koos dan echte Indische namen als Pondok, Iled (Deli omgekeerd en later de jeugdherberg), Djapara, Roemah Senang Sekali.

Armoe

Soms was het moeilijk om zo’n kapitaaltje in stand te houden en dan was armoe troef. Dat was kennelijk geen uitzondering, want de Nieuweweg werd door de Lochemers wel uitgemaakt voor 'blikkenschooiersbuurt', omdat goedkoop blikvoedsel nog net betaalbaar was.

Promotiefilm

De totale invloed van de Indische intocht was echter positief, getuige de promotiefilm die het Verfraaiingsgezelschap in 1933 maakte van Lochem. Die film werd in het voorprogramma, voor de hoofdfilm, in de Nederlandse bioscopen gedraaid, maar ze werd ook naar alle Nederlandse clubs in Indië gestuurd.

Zie ook de websites van HG Lochem Laren Barchem & De Elf Marken.