De Binnenstad

In een vorig venster is al beschreven hoe Harderwijk na de Tweede Wereldoorlog stedenbouwkundig uitbreidde. Om te beginnen met de wijk Tweelingstad. Maar ook de binnenstad werd stevig aangepakt. Eeuwenlang was er feitelijk weinig veranderd binnen de grotendeels verdwenen stadsmuren.

Om Harderwijk rijp te maken voor de moderne tijd, besloot het gemeentebestuur omstreeks 1970 een aantal vissershuisjes en een stadsboerderij in de Vuldersbuurt te slopen. Een aantal huizen was in vervallen staat. Later werd een deel van de gesloopte panden weer opgebouwd in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Daar kun je nu nog de sfeer van de oude Vuldersbuurt van Harderwijk opsnuiven. Het middeleeuwse stratenplan verdween helaas in dit deel van de binnenstad.

De afbraak van dit stukje Harderwijk deed menig Harderwijker de wenkbrauwen fronsen. Het kostte veel tijd en energie om het kaalgeslagen gebied vol te bouwen. Tot 1984 trotseerde het pand van Drukkerij Mons aan de Schoenmakersstraat als laatste de slopershamer. Erg tevreden zijn de Harderwijkers niet over de Vuldersbrink.

Twee jaar eerder was het monumentale voormalige militair hospitaal aan de Kaatsbaan afgebroken. Het enige wat nog aan dit imposante gebouw herinnert is een beeld van een leeuw op een binnenpleintje. In tegenstelling tot de Vuldersbuurt werd hier het stratenpatroon wel gehandhaafd. Maar de nieuwbouw vormt toch een schrille tegenstelling tot wat er ooit stond.

In de loop van de jaren tachtig begon het inzicht door te breken dat een middeleeuwse binnenstad iets is om trots op te zijn en bovendien ook economisch van belang. Denk bijvoorbeeld aan toeristen die een sfeervol centrum op prijs stellen. Sloop begon plaats te maken voor restauratie. Een mooi voorbeeld is de vervallen Vanghentoren die door particulieren werd omgetoverd tot een fraai pand. Hetzelfde gold voor de restauratie van het Hortusgebouw aan de Academiestraat, de vroegere Snijcamer van de Gelderse Academie, al een jaar of tien eerder, voltooid in 1976. Een mooi initiatief uit de eenentwintigste eeuw is het Kantongerecht aan de Bruggestraat. Door het vertrek van de rechtbank verloor het zijn functie. Het werd echter verbouwd tot een appartementencomplex dat recht doet aan de eerbiedwaardige geschiedenis.

Een stad is dynamisch, is voortdurend in beweging. Dat is ook in Harderwijk het geval. Desondanks past een transparante kaart van het moderne stadscentrum van Harderwijk nog steeds heel fraai op de eerste nauwkeurige plattegrond van Harderwijk. Die plattegrond werd omstreeks 1560 getekend door Jacob van Deventer. Geschiedenis is soms weerbarstiger en sterker dan men denkt.

Dit verhaal is onderdeel van de canon van Harderwijk. Het volgende venster is hier te vinden.