We weten tegenwoordig allemaal dat asbest een gevaarlijke stof is. Inademen kan leiden tot verschillende longziektes, waaronder kanker. Desondanks is asbest jarenlang een belangrijk onderdeel geweest van de Gelderse maakindustrie. De Asbestona fabriek in Harderwijk was één van de belangrijkste producenten van asbest in Nederland.
Tot de jaren tachtig van de vorige eeuw was het gezondheidsgevaar van asbest onbekend. De vezel waarmee de asbestfabriek Asbestona onder andere bouwmaterialen produceerde, stond met name bekend als goedkoop. Asbest was licht, sterk en zeer geschikt voor isolatie. De opening van de fabriek in 1935 was dus van harte welkom in Harderwijk. Niet in de laatste plaats omdat het voor veel Harderwijkers een nieuwe bron van werkgelegenheid was. De aanleg van de Afsluitdijk, die de Zuiderzee in het IJsselmeer veranderde, had de visserij namelijk flink teruggedrongen. Veel oud-vissers gingen aan het werk in de fabriek van Asbestona.
Een aflopende zaak
Na de oorlog breidde de fabriek zich steeds verder uit: het werd één van de belangrijkste asbestproducenten in het land. Ondanks de aanzienlijke productie van 17.000 ton asbestcement in 1972, stonden de jaren zeventig in het teken van stilstand. Asbestona werd in 1981 overgenomen door het Belgische Eternit. In 1982 werd de laatste plaat geproduceerd. Deze is nu te zien in het Stadsmuseum in Harderwijk. Door de vele risico’s heeft de sloop van het Asbestona complex lang op zich laten wachten. In 2014 is het resterende deel van de asbestfabriek gesloopt. De materiële erfenis van het Asbestona is dan verleden tijd, maar de immateriële sporen van de asbestindustrie blijven bestaan.
Meer informatie?
Collectie Gelderland Asbestona
Foto: Fabriekspersoneel Asbestona 1950-1960, CollectieGelderland, Stadsmuseum Harderwijk.
Lian van der Zon, CC-BY
Gemaakt in Gelderland
Industrie
Werk
1950-2000
Harderwijk
Veluwe