De Sint Lambertuskerk in het centrum van Buren is ouder dan de stad zelf. Vermoedelijk staat in de tweede helft van de 13e eeuw op deze plaats al een kapel. Deze is in 1367 door Allard van Buren vervangen door een nieuwe, behorend bij de parochie van Erichem. Op 17 maart 1395, het jaar dat Buren stadrechten krijgt, wordt deze kapel tot parochiekerk verheven en gewijd aan de Heilige Lambertus. De kapel staat tussen het oude Villa Buria, aan de overkant van de Korne, en het kasteel in. Als parochiekerk wordt dit het stralende middelpunt van de nieuw aan te leggen stad.
In de loop der eeuwen volgen uitbreidingen en restauraties elkaar op. De Italiaanse architect Pasqualini ontwerpt rond 1540 het achtkantige bovenstuk van de toren. Ruim een eeuw later, in 1665 krijgt ze haar huidige bekroning, ontworpen door de belangrijke Nederlandse architect Pieter Post. Tussentijds is het gebouw, na de Reformatie, als hervormde kerk in gebruik genomen. Bouwfragmenten, interieur en grafstenen laten een glimp zien van de rijke geschiedenis van deze kerk die geteisterd is door overstromingen en brand.
Tot de 17e eeuw is de kerk het dagelijkse ontmoetings- en nieuwscentrum voor de burgerij. Maar het is ook de plaats waar Maximiliaan van Egmond zijn enige dochter en erfgenaam Anna, op 8 juli 1551, uithuwelijkt aan Willem van Oranje. In het koor ligt het grafmonument van hun dochter Maria, oprichtster van het weeshuis. Hieronder is een grafkelder met vijf loden kisten. Naast Maria liggen hier haar machtige voorvaderen: Frederik van Egmond (ca. 1440-1521), zijn zoon Floris (ca. 1470-1539) en zijn kleinzoon Maximiliaan (1509-1548) waarschijnlijk met zijn echtgenote Francoise de Lannoy (1513-1562).
De kerk die langzaam in verval is geraakt, wordt door een ingrijpende, jarenlange restauratie die tot 1980 duurt, in ere hersteld. Hierdoor doet het gebouw zijn naam nog steeds eer aan. Lambertus betekent: 'De in het ganse land schitterende'.
Dit verhaal is onderdeel van de canon van Buren. Het volgende venster is hier te vinden.
Wim Veerman
Buren
Streekgeschiedenis
1000-1500
Buren
Monumenten
Rivierengebied