Verhaal tussen Maas & Waal
Het Verhaal tussen Maas & Waal is de canon van het gebied. Diverse personen en organisaties (zie de colofon) in het Land van Maas en Waal hebben bijgedragen aan het schrijven van de 51 canonvensters. Bekijk ook de speciale website Verhaal tussen Maas & Waal.
Betrokken organisaties
-
Stichting Het Dijkmagazijn Beuningen
Startpunt voor buitenactiviteiten bij de WaalHet historische pand van Het Dijkmagazijn ligt in de Waaldijk, tegen de...
-
Historische Vereniging Tweestromenland
Op 15 mei 1964 werd de Historische Vereniging Tweestromenland opgericht....
-
Erfgoedstudiehuis Land van de Heerlijkheden
Samenwerking 15 erfgoedinstellingen in het Land van Maas en WaalHet Erfgoedstudiehuis verdiept zich in de cultuurhistorie van het Land...
Een steenfabriek vanwege de kerk
De Ewaldenkerk in Druten is in meerdere opzichten een bijzondere kerk. De beroemde architect Pierre Cuypers ontwerpt haar, eind negentiende eeuw. En om haar te...
Grond in vreemde handen
Vanaf 1600 tot aan de Tweede Wereldoorlog woonden veel verarmde boeren in het gebied tussen Maas en Waal. Uitwonende grootgrondbezitters hebben deze verarming voor een...
Een traan in het oog van de koning
Na de zeer onstuimige achttiende eeuw met maar liefst negen complete overstromingen van het Land tussen Maas en Waal en bijna vier keer zoveel dijkdoorbraken,...
Het Romeinse landschap tussen Maas en Waal
Grote rechthoekige blokken kalksteen komen aan de oppervlakte als het bedrijf Nederzand in 2010 zand gaat winnen in Over de Maas bij Alphen. 1800 of...
De ramp die geen ramp mocht heten
Op de ochtend van oudejaarsdag 1925 breekt de Maasbandijk tussen Overasselt en Nederasselt. Het is de laatste dijkdoorbraak tot op heden. De materiële schade is...
Balgoij en Keent gescheiden
Begin twintigste eeuw zijn er grote zorgen over de waterbeheersing van de Maas. Tussen 1900 en 1927 veroorzaakt de Maas veel problemen. De regering in...
Reformatie en de schuilkerken
De geschiedenis van Nederland is eeuwenlang mede bepaald door de gereformeerde kerk. In plaats van staatskerk wordt ze ‘publieke kerk’ genoemd. Andere geloven dan gereformeerd...
De Maas recht, maar de rug krom
De Maas is een grillige rivier die in de loop van de geschiedenis haar loop diverse malen heeft verlegd, soms op natuurlijke wijze, soms door...
De slinger van Maas en Waal
De inwoners van het Land tussen Maas en Waal hebben een goed leven. Als de eerste mensen hier rondzwerven barst het van de eetbare planten...
Handwerk en ambacht in eigen huis
Al eeuwen bestaan in het Land tussen Maas en Waal twee bloeiende takken van huisindustrie: manden vlechten en klompen maken. Beide gaan ver terug in...
De stoomtram legt een link met de buitenwereld
In het Land tussen Maas en Waal wordt in 1902 een tramweg aangelegd van 32 km van Nijmegen naar Wamel. Hierover rijdt zes keer per...
Molensoap in de Zak van Maas en Waal
Alphen, Wamel en Dreumel liggen in de Zak van Maas en Waal, het laagste gedeelte binnen Maas en Waal. Daar loopt alle water naar toe....
De Kelten en het Gelderse Oostelijk Rivierengebied
De invloed van de Kelten is in Noord- en Midden-Nederland vrij groot geweest, met name in het Gelders Oostelijk Rivierengebied. Hoewel er zich hier geen...
Een nieuw land: ruilverkaveling Maas en Waal West
Het Land van Maas en Waal is vanaf 1600 afgegleden. Extern grootgrondbezit, wurgende pachtcontracten, extreme versnippering van percelen, inklinkende kleigronden en een opeenvolging van watersnoodrampen...
Patriottenverzet in Batenburg
De glanzende jaren van de Gouden Eeuw verbleken gedurende de achttiende eeuw. De achteruitgang veroorzaakt veel onrust. Vooral de middenklasse heeft last van de neergang....
Hanzestad Maasbommel
Om zich tegen de binnenvallende Vikingen te beschermen gaan Europese steden samenwerken. Na het jaar 1000 neemt de druk van de Vikingen af. Toch blijft...
Toekomstperspectief
Het Verhaal van Maas en Waal eindigt nooit. Zo lang de rivieren stromen, blijven de inwoners stoeien met water en land. En met elkaar! De...
Koninkjes op de vierkante kilometer
Zelfstandige ridders, die hun macht vestigen in heerlijkheden drukken lang hun stempel op het gebied tussen de Maas en de Waal. Zij komen uit de...
Een landschap vol kerken
Aan de bouw van kerk en torens is te zien dat de rooms-katholieke kerk de macht had in het Land tussen Maas en Waal. Dat...
Een stroom aan overstromingen
Niet alleen als gevolg van slecht dijkonderhoud, maar ook door het klimaat en de toestand van de rivieren zelf komen er in de achttiende eeuw...
Een goede afwatering
In 1321 presenteert gravenzoon Reinald II zijn ‘Landtbrief’. Daarin staat dé oplossing tegen wateroverlast voor het hele Land tussen Maas en Waal. Verbindt natuurlijke waterlopen...
De wilde jeugd van Maas en Waal
De Maas en de Waal, aftakkingen van de Rijn, hebben onstuimige jeugdjaren. Aanvankelijk stromen ze nog niet in geulen tussen twee dijken. Ze hebben vrij...
Swartmaakers terroriseren het Land tussen Maas en Waal
Aan het eind van de zeventiende en het begin van de achttiende eeuw gaat het niet goed met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Sommige...
Van schepen naar bankstellen
De industriële revolutie bereikt in de negentiende eeuw ook het Land tussen Maas en Waal. Stoommachines nemen het werk van de kracht van wind, van...
Zware dijken, ruimte voor de rivier
Sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw is er steeds meer verzet tegen rigoureuze dijkversterkingen waarbij pittoreske dijkhuisjes moeten wijken, net als de aanpalende...
Steenovens langs de Waal
Met de groei van de bevolking en de industriële revolutie neemt de vraag naar stenen halverwege de negentiende eeuw een grote vlucht. In vrijwel ieder...
Wie is de baas in Gelre?
In de loop van de dertiende en veertiende eeuw slagen de graven van Gelre erin landsheer te worden. Ze heersen nu meer dan daarvoor over...
In eigen netten verstrikt
Eeuwenlang leeft heel Heerewaarden van de riviervisserij. Het is lange tijd de grootste riviervissersplaats van Gelderland. Er zijn op het hoogtepunt circa vijftig vissers lid...
Wingewest Maas en Waal
Het gebied tussen Maas en Waal is vanaf de negentiende eeuw een wingewest. Letterlijk. Klei, zand en grind zijn er door de geologische geschiedenis van...
In de ban van de ringdijk
In 1321 schrijft Reinald II van Gelre een Landtbrief waarin hij voor het hele gebied tussen Maas en Waal dé oplossing tegen wateroverlast presenteert. Er...
Bevrijd maar nog niet veilig
Hoewel het gebied tussen Maas en Waal al in september 1944 is bevrijd, voelen de mensen zich in de frontlinie nog niet veilig. Ook is...
We blijven ruilverkavelen
Al snel na de ingrijpende ruilverkaveling van de jaren vijftig in het westen van het Land tussen Maas en Waal klinkt het oordeel dat het...
Cisterciënzers en Cisterciënzerinnen
In de periode 1300-1600 maken de Cisterciënzer monniken uit Camp en de Cisterciënzerinnen uit Graefenthal, het land tussen Maas en Waal toegankelijk. Camp en Graefenthal...
De Romeinse villa in Ewijk
Omstreeks het jaar 50 vestigen de Romeinen zich in ons land. Noviomagus wordt een van hun belangrijkste steden. De Rijn is de noordgrens van hun...
Jagers-verzamelaars in Deest
Deest heeft al vroeg bewoners. Ze wonen er tijdelijk, van 5000 tot 4000 voor Christus. Ze hebben een basiskamp op een zandkop even ten noorden...
De coöperatieve zuivelfabrieken
Tot ver in de negentiende eeuw gebeurt het verwerken van melk en het maken van boter meestal thuis op de boerderij. De veehouderij richt zich...
Lang ‘heerlijk’ gebleven
De geschiedenis van het Land tussen Maas en Waal is lang in hoge mate bepaald door grote en kleine machthebbers. Dit heeft alles te maken...
Tachtig jaar buffer tussen noord en zuid
In 1568 begint de opstand tegen Spanje. Het katholieke Land tussen de Maas en de Waal vormt de buffer tussen de calvinistische noordelijke en de...
De Slag bij Puiflijk
In 1794 krijgt Maas en Waal het zwaar te verduren. Het toch al arme gebied wordt nog eens zwaar getroffen door de strijd tussen het...
De oorlogsjaren
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er weinig gevechtshandelingen in Maas en Waal, maar de impact op het dagelijkse leven is groot. Het verenigingsleven ligt stil....
Van Heemstraweg: ’De Nije Weg’
De ontsluiting van het gebied tussen Maas en Waal komt in een stroomversnelling door de aanleg van wegen. In 1935 heeft dagblad De Telegraaf de...
De Boerenbonden
Aan het eind van de negentiende eeuw kelderen de landbouwprijzen, als gevolg van een overschot aan graan en melk. De vele kleine boeren kunnen...
Scheepskerkhof waar Maas raakt aan Waal, vroege middeleeuwen
Waar Maas en Waal elkaar bijna raken, tussen Alphen en Dreumel, graven archeologen sinds 2010 mee met zandwinners. Met 277 hectare is Over de Maas...
De Leste Mert
De Leste Mert in Druten bestaat al meer dan 200 jaar. Het is niet alleen een begrip voor Druten maar voor de hele regio. Koopman-Koning...
Tabak tussen Maas en Waal
Van de zeventiende tot midden twintigste eeuw speelt de teelt van tabak een belangrijke rol in de land- en tuinbouw in het gebied tussen...
Op de vlucht voor het water
Het zal toch niet weer gebeuren? Dat is wat oudere inwoners in het Land tussen Maas en Waal denken eind 1993 en begin 1995. Het...
Stoom en overtollig water
Vanaf 1846 doet een nieuwe revolutionaire manier van waterafvoer zijn intrede in het Land tussen Maas en Waal. Stoomgemalen helpen het water uit de polder...
Het Maas-Waalkanaal
In 1927 komt het Maas-Waalkanaal gereed. Een afkorting voor de scheepvaart die via de Waal naar het westen wil. Nijmegen zet het kanaal in voor...
De kleine boer trekt aan het kortste eind
De verarming van Maas en Waal neemt vanaf 1850 toe. Veel grond is in handen gekomen van grootgrondbezitters. Het is een proces dat al eeuwen...
Grafveld vol kunst in Wijchen
Overal waar de Romeinen zich na 350 terugtrekken, nemen de Franken het over. Ze nemen eerst de strategische plekken in. Wijchen hoort daar bij. Op...
Een steenfabriek vanwege de kerk
De Ewaldenkerk in Druten is in meerdere opzichten een bijzondere kerk. De beroemde architect Pierre Cuypers ontwerpt haar, eind negentiende eeuw. En om haar te...
Grond in vreemde handen
Vanaf 1600 tot aan de Tweede Wereldoorlog woonden veel verarmde boeren in het gebied tussen Maas en Waal. Uitwonende grootgrondbezitters hebben deze verarming voor een...
Een traan in het oog van de koning
Na de zeer onstuimige achttiende eeuw met maar liefst negen complete overstromingen van het Land tussen Maas en Waal en bijna vier keer zoveel dijkdoorbraken,...
Het Romeinse landschap tussen Maas en Waal
Grote rechthoekige blokken kalksteen komen aan de oppervlakte als het bedrijf Nederzand in 2010 zand gaat winnen in Over de Maas bij Alphen. 1800 of...
De ramp die geen ramp mocht heten
Op de ochtend van oudejaarsdag 1925 breekt de Maasbandijk tussen Overasselt en Nederasselt. Het is de laatste dijkdoorbraak tot op heden. De materiële schade is...
Balgoij en Keent gescheiden
Begin twintigste eeuw zijn er grote zorgen over de waterbeheersing van de Maas. Tussen 1900 en 1927 veroorzaakt de Maas veel problemen. De regering in...
Reformatie en de schuilkerken
De geschiedenis van Nederland is eeuwenlang mede bepaald door de gereformeerde kerk. In plaats van staatskerk wordt ze ‘publieke kerk’ genoemd. Andere geloven dan gereformeerd...
De Maas recht, maar de rug krom
De Maas is een grillige rivier die in de loop van de geschiedenis haar loop diverse malen heeft verlegd, soms op natuurlijke wijze, soms door...
De slinger van Maas en Waal
De inwoners van het Land tussen Maas en Waal hebben een goed leven. Als de eerste mensen hier rondzwerven barst het van de eetbare planten...
Handwerk en ambacht in eigen huis
Al eeuwen bestaan in het Land tussen Maas en Waal twee bloeiende takken van huisindustrie: manden vlechten en klompen maken. Beide gaan ver terug in...
De stoomtram legt een link met de buitenwereld
In het Land tussen Maas en Waal wordt in 1902 een tramweg aangelegd van 32 km van Nijmegen naar Wamel. Hierover rijdt zes keer per...
Molensoap in de Zak van Maas en Waal
Alphen, Wamel en Dreumel liggen in de Zak van Maas en Waal, het laagste gedeelte binnen Maas en Waal. Daar loopt alle water naar toe....
De Kelten en het Gelderse Oostelijk Rivierengebied
De invloed van de Kelten is in Noord- en Midden-Nederland vrij groot geweest, met name in het Gelders Oostelijk Rivierengebied. Hoewel er zich hier geen...
Een nieuw land: ruilverkaveling Maas en Waal West
Het Land van Maas en Waal is vanaf 1600 afgegleden. Extern grootgrondbezit, wurgende pachtcontracten, extreme versnippering van percelen, inklinkende kleigronden en een opeenvolging van watersnoodrampen...
Patriottenverzet in Batenburg
De glanzende jaren van de Gouden Eeuw verbleken gedurende de achttiende eeuw. De achteruitgang veroorzaakt veel onrust. Vooral de middenklasse heeft last van de neergang....
Hanzestad Maasbommel
Om zich tegen de binnenvallende Vikingen te beschermen gaan Europese steden samenwerken. Na het jaar 1000 neemt de druk van de Vikingen af. Toch blijft...
Toekomstperspectief
Het Verhaal van Maas en Waal eindigt nooit. Zo lang de rivieren stromen, blijven de inwoners stoeien met water en land. En met elkaar! De...
Koninkjes op de vierkante kilometer
Zelfstandige ridders, die hun macht vestigen in heerlijkheden drukken lang hun stempel op het gebied tussen de Maas en de Waal. Zij komen uit de...
Een landschap vol kerken
Aan de bouw van kerk en torens is te zien dat de rooms-katholieke kerk de macht had in het Land tussen Maas en Waal. Dat...
Een stroom aan overstromingen
Niet alleen als gevolg van slecht dijkonderhoud, maar ook door het klimaat en de toestand van de rivieren zelf komen er in de achttiende eeuw...
Een goede afwatering
In 1321 presenteert gravenzoon Reinald II zijn ‘Landtbrief’. Daarin staat dé oplossing tegen wateroverlast voor het hele Land tussen Maas en Waal. Verbindt natuurlijke waterlopen...
De wilde jeugd van Maas en Waal
De Maas en de Waal, aftakkingen van de Rijn, hebben onstuimige jeugdjaren. Aanvankelijk stromen ze nog niet in geulen tussen twee dijken. Ze hebben vrij...
Swartmaakers terroriseren het Land tussen Maas en Waal
Aan het eind van de zeventiende en het begin van de achttiende eeuw gaat het niet goed met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Sommige...
Van schepen naar bankstellen
De industriële revolutie bereikt in de negentiende eeuw ook het Land tussen Maas en Waal. Stoommachines nemen het werk van de kracht van wind, van...
Zware dijken, ruimte voor de rivier
Sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw is er steeds meer verzet tegen rigoureuze dijkversterkingen waarbij pittoreske dijkhuisjes moeten wijken, net als de aanpalende...
Steenovens langs de Waal
Met de groei van de bevolking en de industriële revolutie neemt de vraag naar stenen halverwege de negentiende eeuw een grote vlucht. In vrijwel ieder...
Wie is de baas in Gelre?
In de loop van de dertiende en veertiende eeuw slagen de graven van Gelre erin landsheer te worden. Ze heersen nu meer dan daarvoor over...
In eigen netten verstrikt
Eeuwenlang leeft heel Heerewaarden van de riviervisserij. Het is lange tijd de grootste riviervissersplaats van Gelderland. Er zijn op het hoogtepunt circa vijftig vissers lid...
Wingewest Maas en Waal
Het gebied tussen Maas en Waal is vanaf de negentiende eeuw een wingewest. Letterlijk. Klei, zand en grind zijn er door de geologische geschiedenis van...
In de ban van de ringdijk
In 1321 schrijft Reinald II van Gelre een Landtbrief waarin hij voor het hele gebied tussen Maas en Waal dé oplossing tegen wateroverlast presenteert. Er...
Bevrijd maar nog niet veilig
Hoewel het gebied tussen Maas en Waal al in september 1944 is bevrijd, voelen de mensen zich in de frontlinie nog niet veilig. Ook is...
We blijven ruilverkavelen
Al snel na de ingrijpende ruilverkaveling van de jaren vijftig in het westen van het Land tussen Maas en Waal klinkt het oordeel dat het...
Cisterciënzers en Cisterciënzerinnen
In de periode 1300-1600 maken de Cisterciënzer monniken uit Camp en de Cisterciënzerinnen uit Graefenthal, het land tussen Maas en Waal toegankelijk. Camp en Graefenthal...
De Romeinse villa in Ewijk
Omstreeks het jaar 50 vestigen de Romeinen zich in ons land. Noviomagus wordt een van hun belangrijkste steden. De Rijn is de noordgrens van hun...
Jagers-verzamelaars in Deest
Deest heeft al vroeg bewoners. Ze wonen er tijdelijk, van 5000 tot 4000 voor Christus. Ze hebben een basiskamp op een zandkop even ten noorden...
De coöperatieve zuivelfabrieken
Tot ver in de negentiende eeuw gebeurt het verwerken van melk en het maken van boter meestal thuis op de boerderij. De veehouderij richt zich...
Lang ‘heerlijk’ gebleven
De geschiedenis van het Land tussen Maas en Waal is lang in hoge mate bepaald door grote en kleine machthebbers. Dit heeft alles te maken...
Tachtig jaar buffer tussen noord en zuid
In 1568 begint de opstand tegen Spanje. Het katholieke Land tussen de Maas en de Waal vormt de buffer tussen de calvinistische noordelijke en de...
De Slag bij Puiflijk
In 1794 krijgt Maas en Waal het zwaar te verduren. Het toch al arme gebied wordt nog eens zwaar getroffen door de strijd tussen het...
De oorlogsjaren
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er weinig gevechtshandelingen in Maas en Waal, maar de impact op het dagelijkse leven is groot. Het verenigingsleven ligt stil....
Van Heemstraweg: ’De Nije Weg’
De ontsluiting van het gebied tussen Maas en Waal komt in een stroomversnelling door de aanleg van wegen. In 1935 heeft dagblad De Telegraaf de...
De Boerenbonden
Aan het eind van de negentiende eeuw kelderen de landbouwprijzen, als gevolg van een overschot aan graan en melk. De vele kleine boeren kunnen...
Scheepskerkhof waar Maas raakt aan Waal, vroege middeleeuwen
Waar Maas en Waal elkaar bijna raken, tussen Alphen en Dreumel, graven archeologen sinds 2010 mee met zandwinners. Met 277 hectare is Over de Maas...
De Leste Mert
De Leste Mert in Druten bestaat al meer dan 200 jaar. Het is niet alleen een begrip voor Druten maar voor de hele regio. Koopman-Koning...
Tabak tussen Maas en Waal
Van de zeventiende tot midden twintigste eeuw speelt de teelt van tabak een belangrijke rol in de land- en tuinbouw in het gebied tussen...
Op de vlucht voor het water
Het zal toch niet weer gebeuren? Dat is wat oudere inwoners in het Land tussen Maas en Waal denken eind 1993 en begin 1995. Het...
Stoom en overtollig water
Vanaf 1846 doet een nieuwe revolutionaire manier van waterafvoer zijn intrede in het Land tussen Maas en Waal. Stoomgemalen helpen het water uit de polder...
Het Maas-Waalkanaal
In 1927 komt het Maas-Waalkanaal gereed. Een afkorting voor de scheepvaart die via de Waal naar het westen wil. Nijmegen zet het kanaal in voor...
De kleine boer trekt aan het kortste eind
De verarming van Maas en Waal neemt vanaf 1850 toe. Veel grond is in handen gekomen van grootgrondbezitters. Het is een proces dat al eeuwen...
Grafveld vol kunst in Wijchen
Overal waar de Romeinen zich na 350 terugtrekken, nemen de Franken het over. Ze nemen eerst de strategische plekken in. Wijchen hoort daar bij. Op...
