1572

Voor de inwoners van Gelderland was 1572 een jaar om snel te vergeten.

Lees intro

21 verhalen
Bekijk volledige kaart

Het jaar 1572 wordt ook wel de ‘geboorte van Nederland’ genoemd. Voor de inwoners van Gelderland was het een jaar om snel te vergeten. In 2022 worden er door gemeenten in heel Nederland verschillende activiteiten georganiseerd rondom de gebeurtenissen in 1572. In Gelderland hebben zes gemeenten de handen ineen geslagen om het Gelderse verhaal te vertellen. Erfgoed Gelderland ondersteunt deze gemeenten met onderzoek naar het lokale verhaal. In deze special vertellen we verhalen van 1572. Lees hier het interview met de onderzoekers van het project 1572 op erfgoedgelderland.nl. De onderzoekers hebben als eindproduct een lijvig rapport over Gelderland & 1572 opgeleverd: klik hier om dat te downloaden.

Kanonschieten in Bredevoort in 2013 © Collectie Boelens
De heerlijkheid Bredevoort
<p>In 1188 werd Bredevoort voor het eerst schriftelijk vermeld als 'castrum Breidervort' in een akte. De heerlijkheid Bredevoort was toen onderdeel van het Münsterse graafschap...
Benaderbare schietspleten met een onverklaarbare overkapping waar de vijand zich kon verschuilen. © J. Tangerink, cc-by
De Spanjaardspoort
<p>Zutphen kon zich rond 1300 aan de noordkant uitbreiden met een bijna vierkant stuk grond dat toepasselijk de Nieuwstad ging heten. De Spanjaardspoort is het...
Slag op de Mookerhei (Ets van Frans van den Wijngaerde) © Rijksmuseum - PD
Tachtig jaar buffer tussen noord en zuid
<p>In 1568 begint de opstand tegen Spanje. Het katholieke Land tussen de Maas en de Waal vormt de buffer tussen de calvinistische noordelijke en de...
Hattem voor de Staten behouden, 1580, prent door Frans Hogenberg © Collectie Rijksmuseum
Het verraad van de Van Montfoorts
<p>In de beginjaren van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) wisselden ook in Hattem de kansen voor de Spanjaarden en de opstandelingen. Nadat de opstandelingen tijdelijk de...
Op dit schilderij wordt het verhaal van Fulco van Berne in 1132 afgebeeld. © Museum voor Religieuze Kunst, PD
Kasteel Bern
<p>In het westen van Gelderland ligt de Bommelerwaard in de huidige gemeenten Zaltbommel en Maasdriel. Door de ligging bij Holland en Brabant worden in dit...
De Slag om Grolle wordt nagespeeld met re-enactmengroepen uit heel Europa. © Kweniston, Wikimedia, CC-BY 3.0
De Tachtigjarige oorlog
<p>In 1581 verklaarden de noordelijke steden en gewesten zich onafhankelijk van Spanje. Samen vormden zij de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, waar het protestantisme de...
Overkwartier: Roermond © Grundig, CC BY 3.0
Het Overkwartier, voormalig Gelders gebied in Limburg en Duitsland
<p>De huidige grens tussen Limburg en Duitsland loopt dwars door een gebied dat vroeger bij het hertogdom Gelre hoorde. Het stond bekend als het Overkwartier...
Inname van Zutphen door Don Frederique van Toledo. Het beeld inclusief de kerk staat in spiegelbeeld. De stad is van de noordkant aangevallen. © PD.
Wrede moord op Zutphen van 1572
<p>Het begon in Den Briel. Door een verkeerde wind dreef een Nederlandse vloot, gewapend met kaperbrieven van Willem van Oranje, de Schelde op en naderde...
Belegering van Terborg ©
Doetinchem en de Tachtigjarige Oorlog
<p>In 1568 doet Willem van Oranje een aanval vanuit Duitsland noordwaarts langs de Maas, in de richting van Doetinchem. Een groot aantal Spaanse soldaten wordt...
Willem van Oranje, Hendrick Goltzius, 1581 © Rijksmuseum
Buren in de Tachtigjarige Oorlog
<p>Al aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) is Buren betrokken bij het verzet tegen de katholieke Spaanse overheersers. Het door de Spanjaarden bezette...
Klooster Sion naar oude tekening (uit: S.H. Lovink: De geschiedenis van Doetinchem) ©
Kloosters
<p>In de middeleeuwen bevonden zich twee kloosters in de nabijheid van Doetinchem: Bethlehem en Sion.</p>
Kaart van Tiel ©  Frederick de Wit (ca 1668), Gelders Archief RAG-0963-86, PDM
De stad Tiel en ambtman Claes Vijgh in 1572
<p>Op 1 april 1572 werd per ongeluk Den Briel ingenomen door de Geuzen. Dat werd gevolgd door een golf van steden die naar Oranje overgingen,...
Gillis de Berlaymont, Spaans stadhouder van Gelre (1572-1578) © PD
Hattem even voor de Geus
<p>Van juli tot half november 1572 was Hattem in handen van opstandelingen tegen het Spaanse bewind. Zij stonden onder leiding van graaf Willem IV van...
Schilderij van Gerard Terborch, Het sluiten van de Vrede van Munster op 15 mei 1648
Rheden in de tijd van de Tachtigjarige Oorlog
<p>De Tachtigjarige Oorlog heeft ingrijpende gevolgen gehad voor de Nederlandse geschiedenis, maar ook voor onze regionale geschiedenis. Naast religieuze strijd die aanvankelijk om godsdienstvrijheid ging,...
Willem IV van den Bergh, geschilderd door Antonis Mor © National Gallery of Art, Wikimedia Commons PD.
Willem IV van den Bergh
<p>Willem IV van den Bergh (1537-1586) was heer van het Land van Bergh en heer van Boxmeer. Hij was stadhouder van Gelre en Zutphen van...
Hooiplukker © Wout Klein CC BY NC SA
De hooiplukker
<p>De Spanjaarden hadden natuurlijk gehoord van het Paard van Troje. En ze wisten hoe Maurits met de list van het turfschip Breda had ingenomen. Dus...
Don Frederik © Rijksmuseum CC-BY-SA
De meest gehate man van Europa
<p>Fradique Álvarez de Toledo is beter bekend als Don Frederik. Hij is de zoon van de hertog van Alva. Don Frederik is iemand met weinig...
Overzicht belegering Zaltbommel anno 1574 door Spanjaarden en Staatsen © Stadskasteel Zaltbommel CC-BY-NC
Zaltbommel in Hollandse handen
<p>Tijdens de Tachtigjarige Oorlog kiest Zaltbommel in 1572 de zijde van Willem van Oranje. De stad wordt hervormd en bereidt zich voor op verdediging tegen...
Huis van Zoelen in 1728 © Wikipedia Commons/PD
Dirck Vijgh (1531-1615)
<p>Dirck Vijgh werd in 1531 geboren als oudste zoon van Claes Vijgh en Anna van Gelder. Van vaderszijde stamde hij uit een oud aanzienlijk riddermatig...
Situatie in de Nederlanden tussen 1590 en 1592 © Wikipedia, De Nederlandse Leeuw, CC 1.0
Vijandelijkheden op afstand
<p>Tussen 1580 en 1590 had Hattem een moeilijke periode. Terwijl Hattem in 1575 definitief voor de opstandelingen had gekozen, kwamen Zutphen (1572) en Deventer (1587)...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl