Kastelen

Ben jij een echte kasteelliefhebber? Van ruïnes tot trekpleisters, kom van alles te weten over de kastelen in Gelderland!

Lees intro

144 verhalen
Bekijk volledige kaart

Of je nu gefascineerd bent door imposante ruïnes of bestaande trekpleisters, deze route neemt je mee op een boeiende reis langs diverse kastelen in de regio. Verdiep je in de verhalen die deze majestueuze bouwwerken omringen en vergaar kennis over de intrigerende geschiedenis van kastelen en landhuizen in Gelderland.

Potloodtekening huis 't Oye © via CollectieGelderland Stedelijk museum Zutphen
Huis ’t Oye bij Zutphen
<p>De Sint-Walburgiskerk in Zutphen bezit in de veertiende eeuw in de voormalige buurtschap Eme verschillende goederen waaronder ’t Oye. Op een kleine heuvel wordt later...
Tekening van Cornelis Pronk van de achterzijde van het renaissanceslot De Marsch in 1730 © via Collectie Gelderland Stedelijk Museum Zutphen
Huis De Marsch
<p>Huis De Marsch was in de late middeleeuwen een verblijf van een familie van lage adel (zogenaamde dienstadel of ministerialen). Het was een ‘dienstleen’ van...
't Huijs Enghuysen door Jan de Beijer in 1743 © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY-SA 4.0
Kasteel Groot Enghuizen in Hummelo
<p>Er ligt in de middeleeuwen een havezate op het goed Enghuizen dat zelf al in de veertiende eeuw vermeld wordt. Rond 1700 wordt het middeleeuwse...
Huis Duistervoorde vóór de verbouwing te zien vanaf de visvijver © Via Collectie Gelderland Gelderland in Beeld
Huis Duistervoorde in Twello
<p>Tussen de wegen naar Zutphen en Deventer ligt Huis Duistervoorde. Het dorp Voorst langs de westoever van de IJssel wordt in 893 voor de eerste...
Kasteel Ruurlo
Steven van Roderlo en kasteel Ruurlo
<p>In het leenregister van de hertog van Gelre komt in 1326 een vermelding van de 'hoff te Roderlo' voor.</p>
Het huidige Huis de Beerenclaauw na 1899 gebouwd op middeleeuwse fundamenten. © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY-SA 4.0
Huis de Beerenclaauw in Groessen
<p>Bij de herkomst van de streeknaam ‘Liemers’ wordt getwijfeld tussen een verwijzing naar de Romeinse grensnaam ‘limes’ of de afwatering van de beek ‘Ly’ via...
Huis Baak, Gewassen pentekening 1730 door Cornelis Pronk. © PD
Huis Baak in de gemeente Bronckhorst
<p>Van de middeleeuwse burcht Baak op de tekening van Cornelis Pronk uit de 18de eeuw is niets meer terug te zien in het huidige witgepleisterde...
Kasteel den Bramel te Vorden © Peter van der Wielen CC BY-SA 3.0 NL
Buitenplaats Den Bramel bij Vorden
<p>In de middeleeuwen heeft er ten noorden van Vorden waarschijnlijk een eenvoudige versterkte woning gestaan te midden van het ‘Hoff te Bramel’ dat in 1396...
Het wapen van de familie van Arkel en het Land van Arkel © PD
Huis Vuren of de Tumelenburg te Vuren
<p>Op een westelijke punt van de Vijfheerenlanden ontstaat langs de Waal rond 900 de vesting Vuren. Het betekent ‘vooraangelegen’, zoals de plaatsen Voorne en Veurne....
Kasteel Keppel in Laag-Keppel 1743 © Tekening Jan de Beijer. Beeldbank Nederlandse Kastelenstichting.
Kasteel Keppel in de gemeente Bronckhorst
<p>In de Achterhoek zijn in 2005 zes gemeenten samengevoegd onder de naam Bronckhorst. In de middeleeuwen worden in dat gebied een groot aantal kastelen gesticht...
Willem V, door Johann Georg Ziesenis © PD
Huis Reigersvoort bij Tricht
<p>Na de zeventiende eeuw verschuift vaak het zwaartepunt van het landgoed van het kasteel naar de boerderij. Economisch is de boerderij altijd al de spil...
Aanzicht van Het Tolhuis te Lobith (1649) © Gelders Achierf, 1551 - 1895, C.J. Visscher, PD
Tolhuis-Lobith in Rijnwaarden
<p>De grenzen van de gemeente Rijnwaarden zijn in 1985 gevormd door samenvoeging van Herwen, Aerdt en Pannerden. Dit zogenaamde Gelders Eiland wordt al eeuwen omstroomd...
Zijaanzicht huis Spijk in Spijk © Roelant Roghman, 1646-1647
Huis Spijk te Spijk
<p>Geografisch behoort Spijk bij de Gelderse Tielerwaard. Bestuurlijk ligt het ingewikkelder. Vóór 1800 bestaat de grensplaats Spijk uit de heerlijkheid Nedereinde die onder Holland valt,...
Huis Swanepol bij Zevenaar, voor de sloop © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY 4.0
Huis Swanepol in Zevenaar
<p>Zevenaar is vanwege zijn strategische ligging belangrijk voor de hertogen van Gelre en Kleef. Vanaf 1355 is Zevenaar in Kleefse handen en pas na het...
Paul(us) van Liender tekende in 1750 dit aanzicht van het Huis te Geldermalsen. © Gelders Archief, PD
Kastelen te Malsen en Geldermalsen
<p>In een oorkonde uit 850 is sprake van Uberan Malsna, later Bovenmalsen en Buurmalsen genoemd. Ten zuiden van de Linge moet er dan een Nedermalsen...
Gezicht op paleis Het Loo, Cornelis de Kruyff, 1784 - 1828. © Cornelis de Kruyff, Collectie Rijksmuseum, PD.
Paleis Het Loo, een machtig jachtpaleis
<p>Op de zandgronden van de Veluwe vond Stadhouder Willem III (1650-1702) een uitstekende plaats voor zijn jachtpaleis Het Loo. De omgeving bestond uit uitgestrekte heidevelden...
Hackforts Veenhuis © Collectie Gelderland
Hackforts Veenhuis bij Voorst
<p>In de dertiende eeuw staat er al een huis ten oosten van de dorpskern van Twello. Het versterkte huis dat in de zestiende eeuw op...
Kasteel Poederoyen tussen 1600 en 1672. © Gelders Archief, PD
Kasteel Poederoyen
<p>Ingeklemd tussen Holland en Brabant is het gebied van de Bommelerwaard strategisch steeds van groot belang geweest. Er wordt beweerd dat de heer van Heusden...
Zicht op de stad Wageningen met links het kasteel. Tekening uit 1730 © Het Gelders Archief PDM
Kasteel Wageningen
<p>Op de Veluwezoom langs de Rijn en grenzend aan Het Sticht van de bisschop van Utrecht ligt Wageningen. Deze plek is zo strategisch dat Karel...
Huis Lagenpoel in Rumpt © Historische Kring West-Betuwe
Huis Lagenpoel
<p>Rumpt kende twee kastelen. Het eerste is Huis Lagepoel (genoemd vanaf 1484), dat ten zuiden van de kerk lag. Van dit huis is weinig bekend.</p>
Huis Kervel bij Hengelo in 1995 © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed CC BY-SA 4.0
Huis Kervel bij Hengelo
<p>In de veertiende eeuw ligt ten westen van Hengelo een huis met de naam Meijerink. Van dit oorspronkelijke huis is weinig bekend, alleen wordt in...
't Kasteel Bronkhorst van voren, 1730-1731 © Gelders Archief PD
Kasteel te Bronkhorst
<p>De heren van Bronckhorst zetelen vanaf de twaalfde eeuw op de heuvel ten westen van Bronkhorst. Dit stadje ontstaat als nederzetting op de voorburcht van...
Barlham op een tekening uit 1743 © CC0
Het verdwenen kasteel Barlham
<p>Een van de oudste kastelen rond Doetinchem waarvan niet meer dan een heuvel met een gracht bij een boerderij over is, is Barlham. De boerderij...
Kasteel Engelenburg in de achttiende eeuw (Bron: Historische Vereniging Den Ouden Dijk)
Kasteel Engelenburg bij Herwijnen
<p>Tussen Gelre en Holland ligt in de Middeleeuwen een omstreden grensgebied. Vanaf de elfde eeuw worden er al versterkte huizen en kastelen gebouwd door de...
Portret van Jan III van Egmont © PD/Wikipedia
Kasteel Baer te Bahr bij Zevenaar
<p>In de middeleeuwen heersten de bannerheren van Baer over het noordwesten van de huidige gemeente Zevenaar, in de Liemers. Ten noorden van het dorpje Bahr...
De boerderij de Buurse op een foto van vóór 1948. © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed CC BY-SA 4.0
Havezate de Buurse te Winterswijk
<p>In de gemeente Winterswijk hebben vier havezaten gelegen, waarvan twee de allure van een kasteel hadden. De andere twee waren kleinere versterkte huizen, zoals de...
Het Huis te Dort, bij Gorssel, Abraham de Haen (II), 1724. © Publiek domein
Huis Dorth in Lochem
<p>Op de grens met Overijssel ligt in het noorden van de Achterhoek de gemeente Lochem. Rond 900 bevindt zich daar al een nederzetting met een...
Muurschildering van de Kleine Ham, zonder jaartal © In copyright, via Milly Westerhuis
Kleine Ham of Ruitenbergs Ham
<p>Het 'buitengoed den Ruitenbergs Ham' was van oorsprong een boerderij. De naam Kleine Ham doet vermoeden dat het een kleine boerderij is geweest maar deze...
01 De Vaaleweerd met omringende landen in 1643 © Gelders Archief CC-BY
Middachten, een Middeleeuwse versterking in een moeras
<p>De locatie van kasteel Middachten is niet toevallig ontstaan. Het kasteel is strategisch gelegen tussen de hoge Veluwezoom en het lage moerassige land in een...
Tekening van Abraham Rademaker uit de periode 1718-1730 van Plekenpol © Gelders Archief, PD
Kasteel Plekenpol in Winterswijk
<p>Van de vier havezaten, versterkte huizen of hoeven, die er in de gemeente Winterswijk liggen is kasteel Plekenpol er één van. Alle Winterswijkse havezaten komen...
De ruïne van huis Nettelhorst in 2010 © Kasteelbeer CC-BY-SA 3.0, Wikimedia
Huis Nettelhorst bij Lochem
<p>Ten oosten van Lochem ligt huis Nettelhorst, een versterkt huis uit de middeleeuwen dat in 1379 voor eerst vermeld wordt. In de vijftiende eeuw komt...
De ruïne van kasteel Brakel (Bron: Peter van der Wielen)
De overblijfselen van kasteel Brakel
<p>Het dorp Brakel is oorspronkelijk een esdorp met verspreide bebouwing rond een groot aantal brinken. In de loop van de tijd concentreerde het dorp zich...
't Huis Rijswijk en het Dorp Groussen. 1742/1774 © Gelders Archief PD
Huis Rijswijk bij Groessen
<p>De gemeente Duiven waartoe ook Groessen behoort, is de laatste eeuwen aanzienlijk van gezicht veranderd. Aanpassingen van de loop van de rivier de Rijn, het...
Maarten van Rossem in vergulde lijst. A.F.van Goelst Meijer, 1956 Naar het orgineel in de Cannenburg te Vaassen. Collectie Stadskasteel Zaltbommel
Eigenaren van Kasteel De Cannenburgh of Cannenburch
<p>De vroegste vermelding van de Cannenburch dateert uit 1365 en sedert 1402 was het een leengoed van de Gelderse hertogen. In 1543 kocht de legendarische...
De Ehze in Almen in 2004 © Peter van der Wielen, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Landgoed De Ehze in Almen
<p>Ten oosten van het dorp Almen ligt landgoed De Ehze met een in 1918 gebouwde villa in Engelse landhuisstijl. Aan deze villa ging een ouder...
Huis Enghuizen bij Zevenaar (1942) © Rijksdienst Cultureel Erfgoed (413.817), CC-BY SA 3.0
Huis Enghuizen in Zevenaar
<p>Buiten de stadsgracht van Zevenaar lag in de huidige Kerkstraat huis Enghuizen. Het bekende geslacht Van Enghuysen stichtte Groot Enghuizen in Hummelo. Zeker in de...
De Cloese met brug over de Berkel in neonrenaissancestijl na de verbouwing in 1886 door het echtpaar Sickesz-Van Harlingen. © Dickelbers, Wikimedia CC-BY-SA 3.0
Kasteel De Cloese in Lochem
<p>Ten oosten van Lochem ligt het kasteel De Cloese aan de noordoever van het riviertje de Berkel. Deze ontspringt in Duitsland en loopt door de...
Huis Molecaten © M. Van de Leeuw, Wikimedia, CC-BY-SA 3.0
Huis en landgoed Molecaten bij Hattem
<p>Rond Hattem, het meest noordoostelijke punt van de Veluwe, is het landschap ontstaan in de ijstijd toen het dooiwater beekjes veroorzaakte in de stuwwallen. Molecaten...
Het hoofdgebouw van slot Well in 2014. © Monique van der Steen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed via CollectieGelderland
Slot Well in Maasdriel
<p>De loop van de rivier de Maas in de Bommelerwaard verandert in de middeleeuwen regelmatig. De afzetting van vruchtbare grond en landwinning, maar ook overstromingen...
Huys te Rhenoy, ca. 1910. © Collectie A.F. Verstegen
Huys te Rhenoy
<p>In Rhenoy stond het kasteel de Aldenboch, een ringburcht aan de oostkant, en het Huis te Rhenoy aan de westkant.</p>
Kasteel Merckenburg
Burcht Merckenburg in Heukelum
<p>Kasteel Heukelum, vanouds genaamd Merckenburg, is gelegen buiten het oude vestingstadje Heukelum op de grens van Gelderland en Zuid-Holland. Het was de roemruchte familie van...
Schets van het kasteel-landhuis in de achttiende eeuw. © René Reijnen, 2016
Kasteel Heumen, 1355-heden
<p>De familie Van Groesbeek is vanaf 1335 ruim drie eeuwen lang heer en meester in de heerlijkheid Heumen. Zij bouwt een donjon van de ridders...
De Motte van de burcht Mergelp op de Duivelsberg © Romaine CC0
De Duivelsberg te Ubbergen
<p>Langs de strategisch gelegen Nijmeegse stuwwal aan de Waal worden rond het jaar 1000 twee mottes (verdedigingsheuvels) aangelegd. In de middeleeuwen vormt Ubbergen een grensgebied...
Broekhuizen © Joost Postma, CC BY-SA
Havezate Broekhuizen bij Wehl
<p>Het kasteel Broekhuizen ten noorden van Wehl valt in de veertiende eeuw nog onder Gelderse invloed. Vlak daarna, in 1406, komt Wehl onder Kleefs bestuur...
Kasteelterrein van De Oudenborch, Rhenoy © CC0
Kasteel Oudenborgh in Rhenoy
<p>De ligging van een kasteel is verbonden met het landschap. In het Gelderse rivierengebied betekent 'ooij' een 'lage plek bij een rivier (bocht)'. Deze betekenis...
Een olieverfschilderij van Hof Borculo in de achttiende eeuw, door een anonieme schilder © Stedelijk Museum Zutphen, PD
Kasteel Borculo in Berkelland
<p>De stad Borculo heeft weinig betekenis gehad zonder haar kasteel. Op de voorburcht vindt in 1337 de stichting plaats van de St. Joriskapel. Er ontstaat...
Huis Scherpenzeel in 1749 getekend door Pieter Jan van Liender. De woontoren uit de veertiende eeuw is in het midden nog duidelijk te herkennen aan de hoger geplaatst kap en de torentjes. © Rijksmuseum
Huis Scherpenzeel
<p>De plaatsnaam ‘Scarpenzele’ komt voor in een oorkonde uit 1254, waarbij ‘zeel’ in dit geval ‘huis’ kan betekenen. Gelegen in het grensgebied van de bisschoppen...
't Huys en havezaat Medler, 15 augustus 1766 © Gelders Archief PD
Huis Medler in Vorden
<p>De regionale elite rond Vorden bouwt in de middeleeuwen edelmanswoningen. Ze profiteren van de vruchtbare gronden langs de IJssel en Oude IJssel en de...
Huis de Ulenpas (Chateau d'Ulenpas, Province de Gueldre) 1827-1829 © Gelders Archief PD
Huis de Ulenpas in Hoog-Keppel
<p>In de veertiende eeuw bezit Diederik van Bake de Ulenpas als leen van het in de nabijheid gelegen kasteel Keppel. In de naam Ulenpas betekent...
Jan de Beijer, Crayenstein (1750) © PD
Huis Crayestein in Tricht
<p>Op de vruchtbare gronden langs de Linge liggen in de middeleeuwen veel kastelen en adellijke huizen. Ze overleven het oorlogsgeweld door de eeuwen heen niet...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl