Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Kasteelterrein van De Oudenborch, Rhenoy © CC0
Kasteel Oudenborgh in Rhenoy
<p>De ligging van een kasteel is verbonden met het landschap. In het Gelderse rivierengebied betekent 'ooij' een 'lage plek bij een rivier (bocht)'. Deze betekenis...
Opening van de verkeersbrug over de Waal bij Zaltbommel (Bron: Stadskasteel Zaltbommel)
De aanleg van de A2
<p>Sinds 1960 mag Cees van der Plaat zichzelf Enspijker noemen. In dat jaar trouwde hij met Geertje van Mourik. Haar ouders woonden aan de Molenkampstraat,...
Willem V, door Johann Georg Ziesenis © PD
Huis Reigersvoort bij Tricht
<p>Na de zeventiende eeuw verschuift vaak het zwaartepunt van het landgoed van het kasteel naar de boerderij. Economisch is de boerderij altijd al de spil...
De Zwarte Kuil bij Loenen, op de achtergrond de Waaldijk. © Wielenreceptenboek, Landschapsbeheer Gelderland, Ferdinand van Hemmen
Inbraakkolken
<p>Vroegere dijkdoorbraken hebben hun sporen nagelaten in het landschap. Bij een doorbraak schuurt het binnenstromende water een gat in de bodem. Die gaten zien we...
Kasteel Poederoyen tussen 1600 en 1672. © Gelders Archief, PD
Kasteel Poederoyen
<p>Ingeklemd tussen Holland en Brabant is het gebied van de Bommelerwaard strategisch steeds van groot belang geweest. Er wordt beweerd dat de heer van Heusden...
Cor en Koos op een vissersboot © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
De ondergang van de riviervisserij
<p>Heerewaarden, strak omsloten door 's lands grootste rivieren en omarmd door de Maas- en Waaldijken. Nergens komen die twee waterdragers dichter bij elkaar. Hier wonen...
Kasteel Ophemert ©
Familie Mackay Ophemert
<p>De Schotse familie Mackay vestigt zich in de zeventiende eeuw in Gelderland, eerst in het rivierengebied bij Tiel en Ophemert, en later ook in Nijmegen...
Dave van Hattem bij de Martinus Nijhoffbrug in Zaltbommel
Gewoon staal, asfalt en beton?
Mijn interesse voor snelwegen en bruggen heb ik zover ik weet al sinds ik 5 jaar was. Tijdens de watersnood in ...
Luchtfoto van Tiel in 1946 (Bron: Tiel 1945, http://udowa.home.xs4all.nl/Tiel/Tiel%20Oorlog.htm)
Een nieuwe los- en laadplaats in Tiel
<p>Op de winderige ochtend van maandag 24 oktober in 1949 begeeft commissaris van de koningin, jhr. C.G.C. Quarles van Ufford, zich via de kronkelige dijken...
‘Riviergezicht met Wachtpost’, uit 1644 is een van de weinige beelden van de wachttorens langs de rivieren. © Jan van Goyen, 1644, collectie Rijksmuseum PD
De Mauritslinie, staatse linies in de Waalstreek
<p>Prins Maurits van Nassau, die tijdens de Tachtigjarige oorlog de verdediging van de Republiek tegen de Spanjaarden leidt, liet tussen 1590 en 1609 vele tientallen...
Thea van der Linden met haar neo-renaissance stoel, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck.
Hoe een Culemborgse stoel een erfstuk werd
<p>Al vele jaren koestert de Culemborgse Thea Van der Linden – de Jager een houten stoel, die haar houders na hun trouwen in 1926 aanschaften.</p>
Mandenmakerij ©
Mandenmakerij: een harde wereld
<p>Mijn vader had vroeger een mandenmakerij. Na de oorlog had hij dit bedrijf, samen met drie broers overgenomen van zijn vader. Van 1955 tot 1973...
Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen
Zandwinning bij de Waal
<p>In het rivierengebied wordt niet alleen klei, maar ook veel zand gewonnen. Het wordt gebruikt als bouwmateriaal in cement, bijgemengd met klei voor baksteen en...
Zalmvangst op onbekende plek in de Waal in 1918. Het 300 meter lange vangnet wordt met een paardenmolen aan wal getrokken. © Foto: C.J. Hofker, fotocollectie Het Leven (1906-1941), Spaarnestad Photo CC-by
Ondergang van de riviervisserij
<p>Trekvissen als steur en zalm voelden zich in de loop van de afgelopen eeuwen steeds minder thuis in de Waal. De aanleg van sluizen en...
veerpont oud.jpg ©
Een nat pak op de pont
<p>In het land van Maas en Waal waren rond 1920 voor de verbindingen over de Waal en Maas in totaal 9 veerponten aanwezig waar met...
Arnold van Egmond (r), oudste zoon van Maria van Arkel en Jan II van Egmond. Afgebeeld in zijn Breviarium, knielend bij St.Nicolaas © Publiek Domein
Maria van Arkel en Jan met de bellen verloven zich in 1400
<p>Jan met de bellen en Maria van Arkel - allebei tieners - verloven zich op kasteel Ammersoyen. Daarmee zou de Gelders-Gulikse dynastie gered kunnen worden,...
Protestantse Kerk, Dreumel
Protestantse Kerk in Dreumel
Aan het Kerkpad staan de toren en het koor van de middeleeuwse dorpskerk, waarvan het schip is verdwenen met uitzondering van...
Bommenregen in Lienden tijdens inundatie Betuwe
Plan Ooievaar in de Betuwe
<p>Nadat het Betuwefront zich had gevormd na operatie Market Garden, vreesden de Duitsers dat de geallieerden zouden doorstoten naar het IJsselmeer om hen in Holland...
Driekske van Wordragen schrijft in dagboek ©
Kerstnachtmuziek Ammerzoden
<p>Ammerzoden kent een bijzondere en sfeervolle Kerstnacht-traditie. Een drietal groepjes muzikanten van Fanfare St. Caecilia speelt op bijna alle straathoeken kerstmuziek. Deze mooie traditie is...
Het familiebedrijf (Bron: Levenlangsdelinie.nl)
Werken in Culemborg
<p>Kees Raven is een echte Culemborger, in hart en nieren: een 'Kuilenburger' dus. Hoewel hij voor zijn studie en carrière koos voor een standplek buiten...
Het Koggeschip © RBT rivierenland
Tiel als Hanzestad
<p>Tiel was ver voor hun Hanzelidmaatschap, rond het jaar 1000, al een zeer belangrijke handelsstad. De stad had al tolrecht en een eigen munt. Steden...
Gezicht op het kasteel te Gellicum, Caspar Jacobsz. Philips, after Jan de Beijer, 1752 - 1789 © Caspar Jacobsz. Philips, Collectie Rijksmuseum PD
Kasteel Gellicum
<p>Het kasteel Gellicum was leenroerig aan het Vorstendom Gelre en Graafschap Zutphen.</p>
Koningin Juliana bij het 25-jarig jubileum van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen, naast haar (waarschijnlijk) Van Selms © PD, via Wikipedia
Geerda van Beekhoff – van Selms
<p>In de jaren vijftig en zestig was mevrouw Geerda van Beekhoff – van Selms uit Gelderland actief in internationale organisaties, die zich bezighielden met de...
In Amsterdam zamelen Achterhoekse vrouwen met het verkopen van bloemen geld in voor de slachtoffers van een tornado in Borculo uit 1925 © Bron: Nationaal Archief Den Haag, maker onbekend, alle rechten voorbehouden
Structurele hulpverlening bij rampen
<p>Niet alleen noodhulp, maar ook structurele hulpverlening was na de zo rampzalige watersnood noodzakelijk. De schade was enorm, vooral in het Land van Maas en...
Stoomgemaal De Tuut © CC0
Het leven op een stoomgemaal
<p>Leo Greep (1933) is de zoon van een machinist. Hij heeft zijn kinderjaren op twee verschillende stoomgemalen in het land van Maas en Waal doorgebracht....
Petrus Schuyt © Uit: P. Deurloo, Grote Werken.
De vergetenen
<p>De slachtoffers van de watersnood waren grotendeels aangewezen op liefdadigheid: nationale inzamelingsacties. Geld kwam er onder meer van het zogeheten Amsterdams Fonds. Het fonds zamelde...
Graaf Floris II van Pallandt
De trekschuit die er nooit kwam
<p>Rechtstreeks van Amsterdam naar 's-Hertogenbosch. Dat is het doel van een nieuwe scheepvaartroute dwars door het Rivierengebied. Door de rivieren te verbinden met kanalen kunnen...
Suus van Buuren met vriendin Jenny
Suus van Buuren in concentratiekamp vermoord
<p>17 November 1942 wordt het joodse meisje Suus van Buuren (rechts op de foto) uit haar huis gehaald en op transport gezet naar kamp Westerbork.</p>
Chamottetreintje © Collectie RD Timmer
De ‘Chamotte’ staking
<p>Een loonconflict leidde op 16 juni 1930 tot een langdurige staking bij de Vereenigde Nederlandsche Chamotte Fabrieken N.V. te Geldermalsen, in de volksmond ‘de Chamotte’...
I.E. van Varelen (1825) © Teylers Museum, Haarlem
De mammoet van Heukelum
<p>In 1820 was bij een dijkdoorbraak langs de rivier de Linge bij Heukelum (Gelderland) een vrijwel complete bovenschedel van een uitgestorven olifant tevoorschijn gekomen.</p>
Kaart met dijkbreuken en overstroomde gebieden in 1809 © Gelders Archief
Overstromingen door hoogwater en ijsgang
<p>Voordat er dijken waren, waren overstromingen niet zo’n probleem voor de bewoners van de Waaloevers. Door op hoge plekken te wonen kon men zich tegen...
Rien Schutterhoef © Hans ter Heege, alle rechten voorbehouden
Naar de dorpsschool in de jaren vijftig
<p>De ouders van Rien van Schutterhoef uit Hurwenen besloten hun zoon naar de lagere school in het naastgelegen dorp Rossum te sturen. Na de lagere...
Het door de Spanjaarden gebouwde fort ‘oud’ Sint-Andries ligt strategisch op een landtong tussen Maas en Waal. Kaart van Blaeu, 1649. © Universiteit Utrecht, Toonneel der Steden, Joan Blaeu
Tachtigjarige Oorlog: Fort Sint Andries
<p>In de Bommelerwaard bij Heerewaarden, op een punt waar de rivieren de Waal en Maas elkaar bijna raken, bouwden de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog...
Fort Asperen
De strenge mobilisatiewinter
<p>Hoewel de regering in Den Haag regelmatig verontruste boodschappen van de attaché uit Berlijn kreeg, merkten de soldaten in Asperen nauwelijks iets van de oorlogsdreiging.</p>
De Agnietenstraat in Tiel vormde een van de decors van de kwade Paasdag, 1378. ©
Partijstrijd: de Kwade Paasdag
<p>Veel Tielenaren denken, dat het rustiger zal worden na de overgang naar Gelre. Maar dat valt tegen: er breekt in 1350 een partijstrijd uit tussen...
De Burensche Kistenfabriek, ca. 1912. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Begin van de moderne tijd
<p>Afgezien van de steenfabriek die een oude geschiedenis kent, heeft Buren in de 19e eeuw maar weinig industrie. Op de valreep komen enkele initiatieven tot...
Jos Kruisbergen © Jos Kruisbergen, alle rechten voorbehouden
Help! Maas en Waal verzuipt!
<p>De provincie Gelderland wilde in West Maas en Waal grootscheeps ontzanden. Vanaf de ter inzagelegging van de informatie 4 januari 1989 was dit officieel bekend....
Kasteel Palmesteyn in Deil - Tekening van Jacob Stellingwerf, 1653 © Jacob Stellingwerf, PD
Palmestein te Deil
<p>Deil had in het verleden 7 kastelen: Bulckenstein, Palmestein, Ringelestein, Reijnerstein, Vogelenburch, Bakerbosch en Schorestein. Alle kastelen behoorden tot het vorstendom Gelre en Graafschap Zutphen,...
De oor- of haarringen van 'Meta', gevonden in Meteren © Museum het Valkhof
Slecht gebit, mooie ringen
<p>Dat een slecht gebit staat voor een armoedige levensstijl, blijkt niet altijd op te gaan. Zo had Meta van Meteren een bijzondere status en lieten...
Een deel van de Peutingerkaart, gebaseerd op een Romeinse wegenkaart. Rechtboven Noviomagi (Nijmegen), linksboven Ad Duodecumum © PD
Het Romeinse landschap tussen Maas en Waal
<p>Grote rechthoekige blokken kalksteen komen aan de oppervlakte als het bedrijf Nederzand in 2010 zand gaat winnen in Over de Maas bij Alphen. 1800 of...
Albertine A.L. vanKessel (1831-1920), Rumpt © foto 1920, collectie Paul van Mook
De bouw van dorpshuis Albertine te Rumpt
<p>Muziekvereniging Voorwaarts, opgericht in 1901, repeteerde en gaf uitvoeringen in café ‘De Gouden Leeuw’ in Rumpt. De dorpelingen vermaakten zich daar uitstekend en genoten van...
Het plangebied (blauwe cirkel) op een kaart uit 1714. De kenmerkende langgerekte vorm van het stratenpatroon is goed zichtbaar. © Utrechts Archief
Volmiddeleeuwse bewoningssporen onder het gemeentehuis
<p>Het voormalige gemeentehuis van Geldermalsen aan het Kuipershof is verouderd en voldoet niet meer aan de wensen van de huidige tijd. De gemeente West...
Publicatie uit 1941: Uitgaansverbod na 21.00 uur
De Tweede Wereldoorlog
<p>10 mei 1940 worden de inwoners van Tiel 's morgens vroeg opgeschrikt door vliegtuigen die naar het westen vliegen. De tweede wereldoorlog is een feit.</p>
Station Geldermalsen jaren zeventig © Collectie Karine van Drunen
Het eilandstation van Geldermalsen
<p>Het stationsgebouw in Geldermalsen is een Rijksmonument uit 1886 en is ontworpen door Marinus Antoine van Wadenoyen. Het is een van de weinige eilandstations in...
Kaart Aartsdiakonaat Xanten © Irmgard Hantsche
Bestuurlijke ontwikkeling in Maas en Waal
<p>In het graafschap Gelre ontstaat steeds meer het besef dat grote problemen niet alleen kunnen worden opgelost, maar dat hiervoor moet worden samengewerkt.</p>
Kasteel Nederhemert (Bron: kasteel Nederhemert)
De bewoners van kasteel Nederhemert
<p>De oudste delen van kasteel Nederhemert dateren uit het begin van de veertiende eeuw. Vanaf toen heeft het veel veranderingen ondergaan: het kasteel ontwikkelde zich...
Markt in Culemborg © G. Lanting via Wikimedia Commons, CC BY-SA
Culemborg als toeristische trekpleister
Kees Raven is een echte Culemborger, in hart en nieren: een 'Kuilenburger' dus. Hoewel hij voor zijn studie en carrière koos voor een standplek buiten...
Hoytema kelderfles 1880 1930
Jenever voor Afrika
<p>De lange rij arbeidershuisjes aan de Veerweg herinnert nog aan de tijd van de Industriële Revolutie. In 1838 starten de broers Johan en Aleid van...
Regulieren is een groot natuur- en wandelgebied in het rivierengebied bij Culemborg. De wat merkwaardige naam Regulieren kan herleid worden naar het Regulierenklooster in Zaltbommel. De kloosterbewoners zorgden voor ontginning van het natte komkleigebied. Bron: Geldersch Landschap en Kasteelen.
Schimmen in witte gewaden
Rond 1406 werd bij bij het Sint Pieterswiel, het huidige Kloosterwiel, een Regulierenklooster gesticht. Het verhuisde in 1512 naar de stad...
De toren van Fort Asperen © HenkvD via Wikimedia Commons, CC BY-SA
Het bestaansrecht van de waterlinie
<p>Mitrailleurschutter Wim Schilder vertelt over zijn ervaringen op fort Asperen. De video hierboven is onderdeel van een reportage over de Nieuwe Hollandse Waterlinie, gemaakt door...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl