Rivierenland

Lees intro

88 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland; een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.

Schoonheid is niet het enige kenmerk dat opvalt aan het rivierenlandschap. Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek en dat merkt u overal waar u komt in Rivierenland. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken niet zelden duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren. Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Ook voor de cultuurminnende mens is een uitstapje veelbelovend. Rivierenland heeft een schat aan informatie, cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Dijkmagazijn  aan de Vluchtheuvelstraat in Dreumel in 1995. © Foto P. van Galen, RCE objectnr. 320.959 CC BY-SA 4.0
Dijkmagazijnen
<p>Langs de Waaldijken zijn op verschillende plekken nog zogenaamde dijkmagazijnen te vinden. Het zijn smalle, hoge gebouwtjes, waarin onderhouds- en noodmateriaal voor dijkonderhoud- en versterking...
veerpont oud.jpg ©
Een nat pak op de pont
<p>In het land van Maas en Waal waren rond 1920 voor de verbindingen over de Waal en Maas in totaal 9 veerponten aanwezig waar met...
Lombarden aan de banca © https://www.faculty.umb.edu/
Lombarden
<p>Al gedurende de Kruistochten (1100-1300) handel ontstaat met de Arabische wereld en via die wereld met Azië doen Italiaanse steden hieraan mee. Ze richten zich...
Het stoomgemaal van Dreumel © Tremele.nl
Henri François Fijnje van Salverda
<p>Henri Frijnje wordt geboren in Amsterdam op 21 september 1796. Na zijn studie aan de artillerie- en genieschool te Delft, werkt hij bij de waterstaat...
Boerderij 't Hof te Maasbommel ©
't Hof van Maasbommel
<p>Aan de noordzijde van de Raadhuisdijk, even ten westen van de Hervormde kerk, stond tot in het begin van de achttiende eeuw het Hof, ook...
Voorkant westzijde van Brouwersstraat 1 © Gerard Kouwenberg, 2014
Boerderijen en woonhuizen aan de Brouwersstraat
<p>De bebouwing aan de Zandstraat, in feite de as van het dorpsgebied, is voornamelijk afkomstig uit de tweede helft van de negentiende eeuw. De huizen...
Hendrik Megens © Tjits Puijker, alle rechten voorbehouden
15 cent per uur….deel 1
<p>Hendrik Megens (1933) uit Boven-Leeuwen vertelt over zijn werk in een van de vele meubelmakerijen in het land van Maas en Waal. </p>
Pronkzitting ©
Twee mannen met elkaar in de onecht verbonden
<p>Hallo beste mensen, mogen we ons even voorstellen? Wij zijn Herman en Rene, wij zijn in 2015 gekozen als boerenpaar van carnavalsvereniging "De Braoiers" uit...
Protestantse Kerk, Dreumel
Protestantse Kerk in Dreumel
Aan het Kerkpad staan de toren en het koor van de middeleeuwse dorpskerk, waarvan het schip is verdwenen met uitzondering van...
Feestelijke molentaal op Molen De Wielewaal in 1975. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Windkorenmolen De Wielewaal en de molentaal
<p>Aan de Zandstraat in Beneden-Leeuwen staat windkorenmolen De Wielewaal gebouwd in 1857 volgens de sluitsteen boven de toegangsdeur. Het is een stellingmolen met zes verdiepingen,...
H. Servatiuskerk te Appeltern vanaf zuid-oostzijde. © Gerard Kouwenberg, 2014
Kerk gebouwd als reactie na ruzies met de hervormden
De oude Rooms-Katholieke Kerk in Appeltern, gebouwd volgens de eerste schriftelijke vermelding in 1134 of eerder, kent een stormachtige geschiedenis waarbij meermaals wapens tussen katholieken...
De grote overstroming in 1926, veroorzaakt door een dijkdoorbraak in Nederasselt © H.V. Tweestromenland
Angst en armoede als gevolg van overstromingen
<p>Het gebied tussen Maas en Waal wordt evenals het hele rivierengebied herhaaldelijk getroffen door overstromingen. Deze rampen grijpen diep op het leven van de bewoners....
De Munte in Batenburg © Wim Kattenberg CC-BY
Maasbommel wordt tijdelijk een muntplaats
<p>Hoewel het muntrecht behoort tot de koninklijke rechten worden kleinere machthebbers er soms mee beleend. Zo krijgen de graven van Gelre het muntrecht van de...
De gedenksteen in Tiel voor de gefusilleerde mannen © Wikipedia Commons CC2.5
Bevrijd maar nog niet veilig
<p>Hoewel het gebied tussen Maas en Waal al in september 1944 is bevrijd, voelen de mensen zich in de frontlinie nog niet veilig. Ook is...
Mandenmakerij ©
Mandenmakerij: een harde wereld
<p>Mijn vader had vroeger een mandenmakerij. Na de oorlog had hij dit bedrijf, samen met drie broers overgenomen van zijn vader. Van 1955 tot 1973...
Het Nederlandse leger blaast in 1940 de brug over het kanaal in Weurt op © Collectie Paul Smits
De oorlogsjaren
<p>Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er weinig gevechtshandelingen in Maas en Waal, maar de impact op het dagelijkse leven is groot. Het verenigingsleven ligt stil....
Voormalige Hervormde Kerk Altforst vanaf de zuidzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Voormalige Hervormde Kerk Altforst
Aan de Kerkstraat nr.21 in Altforst staat het sinds 1970 buiten gebruik gestelde kerkgebouw van de Nederlands Hervormde Kringgemeente. Een driezijdig...
Openluchtmeeting van de stakers op zondag 8 april 1916 te Leeuwen © Heemkundevereniging Leeuwen
De brute macht der bazen blijft ongebroken
<p>Door de industrialisatie ontstaat ook in Maas en Waal een arbeidersklasse die in zware omstandigheden tegen lage lonen werkt. Kinderarbeid is een veel voorkomend kwaad....
Quarles van Uffordgemaal (Alphen GLD.) met plaquette ©
Het Quarles van Uffordgemaal in Moordhuizen
In de jaren dertig van de vorige eeuw werd door werklozen de nieuwe Alphense wetering gegraven. De stoomgemalen die tot die tijd het water moesten...
Gemaal © Jan Reijnen
De kaai gaat lopen
<p>In het land van Maas en Waal waren een tiental buitenpolders aanwezig. De hoogte van de kades van de polders was vastgesteld door de rivierbeheerder....
Fruitteelt ca. 1992 (1) © Dhr. Van de Borgh
Zo had ik drie teelten op 't zelfde land. Zo zij ik begonnen.
<p>Mevrouw v.d. Borgh laat mij op 12 februari 2014 aan de Vicariehof in Beneden Leeuwen binnen en ik mag plaatsnemen aan de tafel bij dhr....
Hendrik Megens © Tjits Puijker, alle rechten voorbehouden
15 cent per uur...deel 2
<p>Hendrik Megens (1933) uit Boven-Leeuwen vertelt over zijn werk in een van de vele meubelmakerijen in het land van Maas en Waal. </p>
Een deel van de Peutingerkaart, gebaseerd op een Romeinse wegenkaart. Rechtboven Noviomagi (Nijmegen), linksboven Ad Duodecumum © PD
Het Romeinse landschap tussen Maas en Waal
<p>Grote rechthoekige blokken kalksteen komen aan de oppervlakte als het bedrijf Nederzand in 2010 zand gaat winnen in Over de Maas bij Alphen. 1800 of...
Kaart met dijkbreuken en overstroomde gebieden in 1809 © Gelders Archief
Overstromingen door hoogwater en ijsgang
<p>Voordat er dijken waren, waren overstromingen niet zo’n probleem voor de bewoners van de Waaloevers. Door op hoge plekken te wonen kon men zich tegen...
Huis te Dreumel op een tekening door J.Stellingwerf uit 1636. Bron: Stichting Tremele
Huize Pollenstein
Huize Pollenstein is het tot een hoeve verbouwd bijgebouw van het Huis te Dreumel, in zijn huidige verschijningsvorm daterend uit 1857,...
Protestantse Kerk Wamel vanaf de oostzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014.
Protestantse Kerk Wamel, wisselende eigenaren en bedienaren
De huidige Protestantse Kerk is een van de blikvangers van de Dorpsstraat. Wie nu deze kerk bekijkt, ziet slechts een flauwe...
Joan Derk Van der Capellen tot den Pol © Wim Kattenberg, CC-BY-NC
Joan Derk van der Capellen tot den Pol
<p>Aan het eind van de achttiende eeuw bevindt de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zich op de rand van een burgeroorlog. Het gaat niet goed...
Provinciale Gelderse en Nijmeegse Courant, 13-2-1861 © Via Regionaal Archief Nijmegen/CC0
De grote watersnood van 1861
<p>Eeuwenlang is het Land van Maas en Waal geteisterd door wateroverlast. Wateroverlast door de regen die maanden de velden blank zette, omdat het regenwater door...
Huis Lakenburg te Wamel door H.Tavenier 1786. Bron: RKD Den Haag
Adellijk huis Lakenburg te Wamel
Wie vanuit de polder naar Wamel kijkt, ziet in een oogopslag de drie kenmerkende gebouwen van dit dorp. Aan de linkerzijde...
Het Leeuwens Gemaal © Historische Vereniging Tweestromenland, CC-BY-NC-SA
Stoom en overtollig water
<p>Vanaf 1846 doet een nieuwe revolutionaire manier van waterafvoer zijn intrede in het Land tussen Maas en Waal. Stoomgemalen helpen het water uit de polder...
De oudst bekende kaart van Maas en Waal vertelt het verhaal van de rivieren, dijken en weteringen. © CC0
De slinger van Maas en Waal
<p>De inwoners van het Land tussen Maas en Waal hebben een goed leven. Als de eerste mensen hier rondzwerven barst het van de eetbare planten...
Petrus Schuyt © Uit: P. Deurloo, Grote Werken.
De vergetenen
<p>De slachtoffers van de watersnood waren grotendeels aangewezen op liefdadigheid: nationale inzamelingsacties. Geld kwam er onder meer van het zogeheten Amsterdams Fonds. Het fonds zamelde...
Zuidzijde van de Rooms-Katholieke Kerk Beneden-Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014.
Rooms-katholieke kerk, gebouwd op protestants zand
Aan de Zandstraat in Beneden-Leeuwen staat de rooms-katholieke parochiekerk, een neoromaanse kruisbasiliek, gebouwd naar ontwerp van architect C. Franssen uit Roermond...
De kookpot van 200 liter inhoud in een bakhuis ©
De grote kookpot op de boerderij
<p>Op bijna alle kleine boerderijtjes in het land van Maas en Waal was een grote kookpot van rond 200 liter inhoud aanwezig. Vaak stond deze...
Westzijde van Huijs te Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Huijs te Leeuwen en de papenkelder
Aan de Waalbandijk 7 te Boven-Leeuwen staan de overblijfselen van het adellijk Huijs te Leeuwen. Het bestaat uit het zeventiende-eeuwse poortgebouw...
Kaart grondsoorten Land Tussen Maas en Waal © Uit: 'Grote werken', door Maarten Slooves
Boeren op slechte gronden
<p>Behalve het feit dat de kleine boeren uitgebuit worden wat betreft de pacht, zitten ze ook veelal op de slechtste gronden. Eerst de geologische redenen...
IJsberg opgestuwd tegen de waalbandijk bij Ochten, gravure van Roeland van Eynden uit 1789 in 1789 © Rijksmuseum PD
In de ban van de ringdijk
<p>In 1321 schrijft Reinald II van Gelre een Landtbrief waarin hij voor het hele gebied tussen Maas en Waal dé oplossing tegen wateroverlast presenteert. Er...
Kaart van het Land van Maas en Waal (ca.1818), vervaardigd door M.J. De Man en M.A. Snoek en gegraveerd door C. van Baarsel © Gelders Archief/CC 1.0
'De maat van ons ongeluk is vol'
<p>Eeuwenlang werd het Gelderse rivierengebied geplaagd door armoede. Met name in Het Land van Maas en Waal was de situatie schrijnend. Tot de zeventiger jaren...
Batenburg, kerktoren en molen en nieuwe riviernatuur voor de deur © Peter Deurloo CC-BY-NC
Toekomstperspectief
<p>Het Verhaal van Maas en Waal eindigt nooit. Zo lang de rivieren stromen, blijven de inwoners stoeien met water en land. En met elkaar! De...
Stoomgemaal De Tuut.jpg ©
Het leven op een stoomgemaal
<p>In Nederland zijn ruim 750 stoomgemalen gebouwd voor de waterbeheersing. In het stroomgebied van Rijn en Maas stonden in Gelderland en Noord Brabant 80 stoomgemalen....
Natuurgebied De Meren © John Raggers
De laatste ruilverkaveling
<p>Het westen van Maas en Waal is in de jaren vijftig al compleet op de schop gegaan. Maar in 1989 wordt daar, met de instelling...
Hervormde kerk Maasbommel aan noord-oostzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Voormalige Hervormde Kerk Maasbommel
Na de overdracht van de middeleeuwse kerk aan de katholieken hebben de hervormden van 1800 tot 1842 gebruikgemaakt van een kerkruimte aan de Raadhuisdijk. Op...
De Leeuw en dhr. Roseboom © Gelderse Komgrondcommissie/Gelders Archief, CC-BY-NC
De Leeuw van Maas en Waal
<p>Johannes G. (Johan) de Leeuw wordt op 17 augustus 1884 geboren in Alphen als oudste zoon van burgemeester P.G. de Leeuw, in een gezin met...
Een deel van de Peutingerkaart, gebaseerd op een Romeinse wegenkaart. Rechtboven Noviomagi (Nijmegen), linksboven Ad Duodecumum (Alphen) © Expeditie Over De Maas, CC-BY-NC-SA
Romeinse nederzetting bij Moordhuizen
<p>Grote rechthoekige blokken kalksteen komen aan de oppervlakte als het bedrijf Nederzand in 2010 zand gaat winnen in Over de Maas bij Alphen. 1800 of...
Huis Pollenstein Dreumel © Wim Kattenberg CC-BY-NC-SA
Neerslag in adellijke behuizingen
<p>Huis te Appeltern: nadat het eeuwenlang in handen is geweest van het geslacht Van Appeltern komt het in 1733 via een erfenis in handen van...
In Amsterdam zamelen Achterhoekse vrouwen met het verkopen van bloemen geld in voor de slachtoffers van een tornado in Borculo uit 1925 © Bron: Nationaal Archief Den Haag, maker onbekend, alle rechten voorbehouden
Structurele hulpverlening bij rampen
<p>Niet alleen noodhulp, maar ook structurele hulpverlening was na de zo rampzalige watersnood noodzakelijk. De schade was enorm, vooral in het Land van Maas en...
Romeinse vondst Ekershof - insigne. Bron: Stichting Tremele
Ekershof
In 2011 werden op de Ekershof tijdens de aanleg van het nieuwe dorpshart zeer bijzondere archeologische vondsten gedaan. De oudste vondst is een scharnier...
Achterzijde van de statige woonboerderij Dorpsstraat 84-86 Wamel © Gerard Kouwenberg, 2014
Historische bebouwing in de Dorpsstraat in Wamel
<p>In Wamel vindt men de meest historisch interessante bebouwing aan de Dorpsstraat en de uitlopers daarvan aan de Kerkstraat en de Waalbandijk. In de Dorpsstraat,...
Middeleeuwse dolk met aangekoekt zand. © Expeditie Over De Maas, CC-BY-NC-SA
Scheepskerkhof waar Maas raakt aan Waal
<p>Waar Maas en Waal elkaar bijna raken, tussen Alphen en Dreumel, graven archeologen sinds 2010 mee met zandwinners. Met 277 hectare is Over de Maas...
De Dreumelse polder met de uitwateringssluis © De Tuut
Droog door stoom
<p>Het stoomgemaal van Dreumel (1846 -1910) met de balansstoommachine en de pomp van Fijnje is het eerste van de uiteindelijk acht stoomgemalen in Maas en...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl