Het komt tegenwoordig nog zeer zelden voor dat een Verzetskruis wordt uitgereikt dat herinnert aan de Tweede Wereldoorlog. Op dinsdag 6 december 2011 werd in Zutphen postuum het Verzetskruis verleend aan de nabestaanden van Gradus Johannes van ’t Hul. Zijn zonen Henk (uit Nijkerk) en Leo van ’t Hul (uit Zutphen) namen het in ontvangst uit handen van burgemeester Arnold Gerritsen in het stadhuis van Zutphen.
Gradus van ’t Hul werd geboren in Zutphen op 17 maart 1899. Hij was in de Tweede Wereldoorlog zeer actief in het verzet. Hij was sectorcommandant van de Binnenlandse Strijdkrachten, specialist in het monteren van afgeworpen wapens. Hij trad op als wapeninstructeur en gaf wapentheorie aan verzetsgroepen in de omgeving. Daarnaast heeft hij geholpen bij het vinden van onderduikadressen. Zeer waarschijnlijk werd hij verraden. In december 1944 werd hij te midden van zijn gezin opgepakt in het huis aan de Emmerikseweg in Zutphen en afgevoerd naar Duitsland. Hij overleed daar op 17 maart 1945 (zijn verjaardag) in het concentratiekamp Wöbbelin, een “nevenvestiging” van Neuengamme.
Na de oorlog was wel duidelijk dat hij was overleden, maar het heeft bijna 65 jaar geduurd voordat zijn kinderen erachter kwamen waar en op welke manier hun vader is omgekomen. Zij dachten altijd dat hij was gefusilleerd. Via via en mede dankzij de mogelijkheden van internet kwamen zij te weten waar hij was gestorven. Na een zeer lange en moeizame speurtocht kwamen zij zelfs in het bezit van de leren portefeuille met foto’s van hun vader die door de Duitsers in beslag genomen was. Deze werd in kamp Amersfoort aan hen overhandigd. Na intensief contact met de gemeente Zutphen, Den Haag en tal van andere instanties werd besloten om het Verzetskruis alsnog te verlenen als blijk van waardering voor zijn verzetsdaden.
Omroep Gelderland zond op 23 december 2011 een documentaire over Gradus van ’t Hul uit. Kruispunt zond een documentaire hierover uit op 29 april 2012. In de Zutphense wijk Waterkwartier is een straat naar verzetsheld Gradus van ’t Hul vernoemd.
Nationaal Onderduikmuseum, CC-BY-SA
Oorlog
Tweede Wereldoorlog
1900-1950
Zutphen
Achterhoek