De oprichting van de Oranjewacht

Piet Hoefsloot uit Arnhem

Het Kompas, 1-7-1945

De Oprichting van verzetsgroep Oranjewacht vond plaats omstreeks juni 1940. Piet Hoefsloot richtte de groep op in Arnhem. In augustus 1940 fuseerde de groep met de groep rond Dirk Willem Folmer. Het netwerk vond contacten in heel Nederland, met name in Amersfoort, Amsterdam, Arnhem, Bilthoven, Leeuwarden, Nijmegen, Utrecht, Zeist en Zwolle. De beoogde landelijk leider was reservemajoor Willem den Boer. Voor het merendeel hadden de Oranjewachters een militaire of paramilitaire achtergrond.

Hoefsloot

Meubelkoopman en middenstander Piet Hoefsloot, vader van elf kinderen, was de man achter de oprichting van verzetsgroep Oranjewacht in Arnhem. De Oranjewacht bestond uit mensen die Hoefsloot had leren kennen bij de in 1918 opgerichte Burgerwacht. Toen die verboden en ontbonden werd door de Duitsers nam Hoefsloot met een compagnon het initiatief tot oprichting van de Oranjewacht. In zijn meubelzaak in Arnhem werden wapens en munitie verborgen.

Arrestatie

Nadat Bernhard IJzerdraat, leider van de verzetsgroep De Geuzen, werd opgepakt, volgden veertig arrestaties onder leden van de Oranjewacht. IJzerdraat had namelijk een adresboekje van verzetsmensen bij zich toen hij opgepakt werd: een noodlottig toeval. Hoefsloot werd op 12 december 1940 opgepakt in zijn meubelzaak. Snel hierna bracht zijn zoon, ook Piet geheten, de wapens en munitie over naar een andere locatie. Wanneer de Duitsers dit zouden vinden, zou immers het hele gezin Hoefsloot in gevaar zijn.

Proces

Er volgden twee processen tegen de leden van de Oranjewacht (waaronder Hoefsloot). In het eerste proces, in november 1941, werden veel gedaagden ‘slechts’ tot gevangenisstraffen veroordeeld. Hier was de Duitse bezetter dermate ontevreden mee, dat het tot een tweede proces kwam in juni 1942. Negen van de vijfenveertig verdachten werden tot de doodstraf veroordeeld. Toen Hoefsloot bij de Hoge Raad naar buiten liep na het proces, zou hij zijn duim naar beneden gedaan hebben als teken dat het proces niet goed verlopen was. De doodstraffen, onder andere voor Hoefsloot, werden, circa een maand na het proces, op 9 juli 1942 voltrokken bij Fort bij Rijnauwen in Bunnik. Na de oorlog werd in Arnhem de straat tussen het toenmalige provinciehuis en de Rijn vernoemd naar de Oranjewacht: De Oranjewachtstraat. Tevens is er een monument bij Fort bij Rijnauwen voor onder andere de doodgeschoten Oranjewachters.

Verder lezen en bronnen: