De strenge mobilisatiewinter

Vertier tijdens een strenge winter

Hoewel de regering in Den Haag regelmatig verontruste boodschappen van de attaché uit Berlijn kreeg, merkten de soldaten in Asperen nauwelijks iets van de oorlogsdreiging.

Natuurlijk, ze hielden de radioberichten nauwlettend in de gaten, maar vooral om te horen wanneer ze weer naar huis konden. In december 1939 trad een zeer strenge winter in die alle sloten en uiteindelijk zelfs de Linge deed dichtvriezen.

Ingenieus drinkwater

Voor de soldaten die niet in het dorp, maar op het fort verbleven betekende de winter dat de vochtige slaapvertrekken nog wat kouder werden dan ze al waren. Zijn probeerden in te slapen op hun strozak terwijl ze een constant getik uit de muren hoorden komen. Dat was een van de technische snufjes die de ingenieurs in het fort hadden aangebracht: het water sijpelde vanaf het aarden dak van het fort door de muren naar de kelder, zodat het voorzag in drinkwater.

Sinterklaas komt langs

Op vijf december kwam Sinterklaas langs in de kantine op het fort. Het onderstreepte de band die de soldaten inmiddels met het dorp hadden opgebouwd. Soldaat Arend Bouwer schrijft:

's Avonds in de cantine is er chocolademelk geschonken, ieder een pakje cigaretten, een groote taaipop, een sinaasappel, een taartje, een paar appels en nog al meer, dus dat was goed. De jongens die toen de wacht hebben gehad kregen het dubbele. Dus er wordt nog wel voor ons gezorgd. Dit wordt allemaal door de burgers van Asperen betaald, dat is nog wat vrouwtje, voor ongeveer 250 man.

De schaatsbaan

In de aanloop naar kerst werd de kantine versierd met 'dennegroen en vlagjes'. Terwijl het buiten vroor, werd het binnen allemaal gezelliger, het leek wel alsof er helemaal geen oorlog dreigde. De ondergelopen polders vormden een uitstekende schaatsbaan. Het is opmerkelijk dat er rond Kerstmis blijkbaar zoveel lang onder water stond, maar het verontrustte de soldaten niet. Toch zat er aan de schaatspartij ook een serieuzere kant: als de vijand nu zou komen zou de Waterlinie bevroren zijn, het was dus van belang dat de soldaten hun mannetje stonden op het ijs.

Dit is een bewerkt fragment van het verhaal 'Eene der schoonste deugden van den soldaat' van Leendert van der Valk uit het boek 'Hou je dapper'. Het boek is verkrijgbaar via de website van Uitgeverij Boekschap.