De Merovingers in de Bommelerwaard

De Merovingische dynastie dankt haar naam aan Merovech, een min of meer legendarische koning van de Salische Franken van 447 tot 457. Zijn kleinzoon, Chlodovech, ook bekend als Clovis, kon het grootste deel van Gallië ten noorden van de Loire verenigen. Clovis liet zich in 496 dopen, waardoor het christendom de staatsgodsdienst van het Frankische Rijk werd. Het rijk van Clovis werd na zijn dood overeenkomstig de Salische wetten over zijn vier zonen verdeeld.

De Franken en de Gallo-Romeinen

Een belangrijk kenmerk van de Merovingische maatschappij was de co-existentie tussen de Franken en de Gallo-Romeinse bevolking, die al langer in de door de Franken veroverde gebieden woonde. Beide bevolkingsgroepen hadden dezelfde leefwijze, ook golden voor beide dezelfde juridische regels en etnisch gemengde huwelijken tussen beide waren toegelaten, mits dit gebeurde binnen dezelfde stand. Onder de Merovingen kreeg langzaamaan het middeleeuwse feodalisme gestalte, onder andere door het aanstellen van hertogen die verantwoordelijk werden voor het regeren, verdedigen en rechtspreken in delen van het Frankische koninkrijk.

Macht

De landbouw vormde in de Merovingische periode veruit het belangrijkste middel van bestaan. Handel en nijverheid vervulden slechts een marginale rol. Omdat er nog geen grote ontginningen hadden plaatsgevonden, bestond de landbouwgrond voor 70-80% uit braakland. Halverwege de 7e eeuw hadden de Merovingen weinig feitelijke macht meer, en waren ze vooral symbolische figuren. Ze begonnen zichzelf steeds meer toe te leggen op wereldlijke geneugten, en lieten het regeren van hun koninkrijk over aan hofmeiers (major domus in het Latijn).

Het audiofragment bij deze tekst is afkomstig van Radiobaken, Robbert van der Horst. In het fragment vertelt Jan Bervaes over de Merovingen.

Bron:

• Bornewasser, J.A. (1977): Winkler Prins Geschiedenis der Nederlanden Prehistorie tot 1500, Amsterdam/Brussel, ISBN 90-1001-744-3, p. 79-98.

Rechten

Erfgoed Gelderland, 2014, CC-BY-NC