Marie Lucassen, slachtoffer van het bombardement op Doetinchem – deel 1

In betrekking

Marie (27) was 'in betrekking' voor het alledaagse huishoudelijke werk. Aan de overkant van de steeg, achter de winkel van Sachtleven, stond de kantoorstoel van zus Jo (19). Het volgende komt uit het boekje Kijk op oud en nieuw Doetinchem.

Bombardement

''21 maart 1945: een zwarte dag in de geschiedenis van Doetinchem. Die middag om 5 uur vallen de bommen. 180 Doden, ontelbare gewonden. Tegen de avondhemel de rode gloed van de brandende stad met daar bovenuit de kerktoren waar de vlammen doorheen jagen.''

Wat herinnert Jo zich?

Zwaar vliegtuiggeronk. Jo zat in het kantoor, buiten in de steeg tuurden Gerrit en Ab Sachtleven en personeelsleden bezorgd omhoog. Vertegenwoordiger Dijkgraaf: "Kom Jo, laten wij ook maar naar buiten gaan." In gedachten ziet zij vijf vliegtuigen vanuit Terborg naderen, de eerste bommen vallen. Overhaast gaan allen de kelder in onder het pakhuis aan de overkant van de steeg.

Weggeslagen

In angstige spanning werd het einde van de bommenregen afgewacht. Daarna weer in de open lucht, waren winkel, magazijn en kantoor zwaar beschadigd; van het woonhuis een hele hoek weggeslagen. In de steeg lag vertegenwoordiger Aalderink, dood. Nog anderen hadden het niet overleefd: magazijnchef Nieuwenhuis, Voortman uit Dichteren, de zeventienjarige Gerrit Sachtleven, zoon van 'meneer Ab'.

Maar waar is Marie?

Jo was nog niet bekomen van haar ontzetting over wat ze meegemaakt had en om zich heen zag. Toen ze Marie nergens ontdekte, leek het haar het beste om Maries verloofde Joop Maatman te waarschuwen. Joop was in pension bij slager Bergevoet in de Grutstraat, maar ze trof hem daar niet aan. Jo: "Ik wilde naar huis, naar vader en moeder, weg uit Doetinchem." Stel je voor … die algehele ontreddering, ingestorte huizen, puin, zoekende mensen, chaos, doden die je zag liggen …

In het gangetje tussen de magazijnen kon ze haar fiets pakken; weg van die onheilsplek, brug over, gauw naar het veilige thuis. In Dichteren zag zij Bruur aan komen fietsen, haar oudste broer. 

Bruur gaat op zoek

Op de Windveer was het bombardement niet onopgemerkt gebleven. Begrijpelijk dat Bruur (28) zich op zijn fiets naar Doetinchem haastte voor antwoord op de verontrustende vraag: Waar zijn Marie en Jo? Hij zal blij geweest zijn toen hij bij café Harbers Jo zag aankomen. Over Marie kon zij natuurlijk geen inlichting verschaffen.

In Doetinchem ging Bruur op zoek bij het woonhuis van Sachtleven. Een Duitse soldaat wilde dat aanvankelijk beletten. Toen men zei dat iemand onder het puin lag, verzette hij zich niet meer. Zij begonnen de trap naar de huiskelder puinvrij te maken, daar meende Bruur de meeste kans te hebben Marie te vinden.

De stem van Marie

Even later voegde broer Harrie (21) zich bij de puinruimers, die met hun blote handen bezig waren: Bruur, Gerrit Kemperman (de verloofde van oudste zus Gra) en anderen. Na geruime tijd hoorde Bruur Maries stem. Toen was zij gauw gevonden, onder aan de keldertrap.

Ook Harrie zag Marie liggen: hoofd naar beneden, bedolven onder balken en steenbrokken, kleding in flarden om haar lichaam. Ze was versuft, toonde geen noemenswaardige pijn. Het kostte veel moeite haar onder het puin vandaan te halen.

Gerard Alofs (1919-1991) – echtgenoot van Maries zus Jo - schreef dit biografische relaas rond 1989. Het is ingestuurd door Marijn Alofs in het kader van het project 'WO2-verhaal Gezocht'. Lees de overige ingestuurde verhalen ook in de special Getuigen van de Oorlog. En lees hier deel 2 van het verhaal over Marie Lucassen.

Rechten

Gerard Alofs (1989), ingestuurd door Marijn Alofs