De oorlog bracht voorspoed

Werk voor de Arnhemse Stroomsleephelling Maatschappij

ASM, 1955

Innovatie op het gebied van scheepsbouw gaat enorm snel. Er zijn al schepen die harder varen dan 100 kilometer per uur. Twee eeuwen geleden ging dit wel anders; toen werden schepen aangedreven met stoommachines. Niet alleen in de grote havens in het westen werden deze stoomboten gebouwd. In Arnhem was sinds 1889 de Arnhemsche Stoomsleephelling Maatschappij (ASM) gevestigd.

In 1889 opende de Arnhemsche Stoomsleephelling Maatschappij (ASM) haar deuren. Het bedrijf – dat zich aanvankelijk specialiseerde in het ombouwen van stoommachines – floreerde met name in de eerste helft van de twintigste eeuw. Oorlog heeft hierin een grote rol gespeeld. Tijdens de Eerste Wereldoorlog steeg de vraag naar schepen sterk. Bovendien waren de schepen van ASM extra gewild vanwege de verschillende octrooien die directeur J.J. Prins en zijn zonen bezaten.

Oorlogsverwoestingen

Dit gold eveneens voor de Tweede Wereldoorlog. Behalve de grote behoefte aan schepen, was er voldoende werk door de reparaties die nodig waren vanwege de oorlogsverwoestingen. Het metaal van de ASM werd bijvoorbeeld gebruikt voor het repareren van de opgeblazen Rijnbrug in 1940. Mede dankzij dergelijke gebeurtenissen was het bedrijf in 1942 uitgegroeid tot een organisatie van maar liefst 600 man (in tegenstelling tot acht personeelsleden in 1889).

Anti-Duits?

Of de voorspoed van de ASM voortkwam uit een pro-Duits sentiment, is lastig te achterhalen. Veel van het archiefmateriaal is na 1945 verloren gegaan. Er zijn wel enkele aanwijzingen van anti-Duitse activiteiten op de werf. Na de oorlogsjaren ging het dankzij toenemende concurrentie uit het buitenland steeds slechter met de ASM. In de jaren zeventig bleek de vraag naar schepen in Nederland zo klein, dat de ASM in 1977 moest sluiten. Daarmee kwam er een einde aan bijna honderd jaar grootschalige scheepsindustrie in Gelderland.