Rheden
De canon van Rheden biedt in toegankelijke vensters een historisch overzicht van het verleden van de Gemeente Rheden.
Lees intro 
40 verhalen
Bekijk volledige kaart
De gemeente Rheden telt zeven dorpen en dat doet zij al sinds 1573 toen zij nog een schoutambt was. Rheden is dus geen product van herindeling, zoals menigeen wellicht veronderstelt. Ondanks deze eeuwenoude verbondenheid hebben de zeven dorpen allemaal hun eigen specifieke karakter en geschiedenis. Deze verbondenheid is vooral van geografische en bestuurlijke aard. Maak kennis met de geschiedenis van de gemeente Rheden. Blader hier door de canon!
Betrokken organisaties
-
Kasteel Middachten
Een groot particulier landgoedWelkom op Middachten! Landgoed Middachten is een van de grootste...
-
Gelders Geologisch Museum
Mineralen, stenen en fossielenHet Gelders Geologisch Museum is voortgekomen uit de privé-collectie van...
-
Landgoed Biljoen
Landgoed met buitengewoon kasteel tussen Velp en RhedenTussen Velp en Rheden, in het overgangsgebied tussen de Veluwe en de...
Ouderenhuisvesting
De zorg voor ouderen en hulpbehoevenden bestond al sinds de middeleeuwen. In eerste instantie waren het vooral de kloosters en later de kerken die een...
Sportcomplexen
Hoe merkwaardig het vandaag de dag ook mag klinken: sport was in Nederland tot ver in de tweede helft van de 19e eeuw een vrijwel...
Middeleeuwse kerken in de gemeente Rheden
Hoe en wanneer de kerstening zich in onze streek precies heeft voorgedaan is niet helder. Duidelijk is wel dat de bekering tot het christendom speelde...
Schrijvers en dichters
Tientallen schrijvers hebben door de eeuwen heen een band gehad met de oostelijke Veluwezoom, al was die band niet altijd even gelukkig: Simon Vinkenoog moest...
Onderwijs en opvoeding
Het onderwijs in de Rhedense dorpen week aanvankelijk nauwelijks af van wat we van elders kennen: scholen onder de hoede van de kerk, met een...
Vorming van het landschap
Als men door het heuvelachtige gebied van de Zuidoost-Veluwe loopt, kan men zich nauwelijks voorstellen dat in de voorlaatste ijstijd, 238.000 tot 128.000 jaar geleden,...
Eerste bewoners
Ruim honderd vindplaatsen zijn het bewijs dat in het gebied van de Gemeente Rheden al vroeg bewoning heeft plaatsgevonden. De oudste gaan waarschijnlijk terug tot...
Vroege industrie
Omstreeks het jaar 1000 ontstonden op de zandgronden van oostelijk Nederland door de toenemende bevolking en de primitieve landbouwmethoden grote problemen, die zich onder andere...
Genezen en kuren
Vóór 1795 was er op het Gelderse platteland, en dus ook op het grondgebied van de gemeente Rheden, niet of nauwelijks bemoeienis van de overheid...
Van ambt tot gemeente
Bij besluit van 17 oktober 1573 werden de voormalige schoutambten Velp en Rheden samengevoegd, zodat vanaf dat jaar het bestuur over de dorpen Velp, Rheden,...
Oude kastelen
In de Middeleeuwen werden veel kastelen gebouwd, in een tijd dat edelen als leenmannen de plaats innamen van het centrale staatsgezag in ruil voor grond...
Dorpsnamen
De oostelijke Veluwezoom, globaal de regio tussen Velp en Brummen, was tot in de 8e, 9e eeuw een weinig aantrekkelijk gebied door de dichte en...
Rhedens arcadië
De eerste aangelegde buitenplaatsen in het landschap langs de zuidoost helling van de Veluwezoom ontstonden in de 17e eeuw en begin 18e eeuw. Gedurende de...
Crisisjaren
In Rheden werden aan het begin van de 20ste eeuw nieuwe fabrieken gesticht en breidden oude fabrieken zich uit.
Wederopbouw
De architectuur en stedenbouw uit de wederopbouwjaren (1940-1965) is te beschouwen als een belangrijke en spannende ontwikkeling in de Nederlandse architectuurgeschiedenis en bepaalt tot op...
Cremeren en begraven
Al in de Brons- en IJzertijd woonden op de hoger gelegen delen langs de IJssel mensen die hun doden verbrandden. Ofschoon sinds 1954 het tweede...
Joods leven
Op 7 maart 2010 was het feest in Dieren. Het gebouw aan de Spoorstraat 34 werd, 67 jaar nadat daar de laatste Joodse eredienst had...
Marken
Omstreeks het jaar 1000 ontstonden op de zandgronden van oostelijk Nederland door de toenemende bevolking en de primitieve landbouwmethoden grote problemen, die zich onder andere...
Eerste verenigingen
In 1855 kreeg het verschijnsel 'vereniging' in Nederland een wettelijke basis, en werden verenigingen centraal - met Koninklijke goedkeuring - geregistreerd. De elite, de burgerij...
Bedrijfsterreinen
Ook in de gemeente Rheden werd de locatie van bedrijven vaak gekozen op initiatief van ondernemers, soms toevallig beschikbare terreinen en de aanwezigheid van goede...
Doodlopende snelweg
Op 31 maart 1974 werd de autosnelweg van Rheden naar Dieren feestelijk geopend. Een unieke autosnelweg gelegen op een bandijk, een hoogwaterwerende rivierdijk. Het nieuwe...
De IJssel en de gemeente Rheden
De IJssel is een vast gegeven in de geschiedenis van de gemeente Rheden. De rivier vormt al eeuwenlang de oostelijke begrenzing van het grondgebied. In...
Gastarbeiders en asielzoekers
Nederland heeft altijd een instroom gekend van mensen uit andere landen. In de eerste helft van de vorige eeuw waren dat onder andere Chinezen. Zij...
Kunst en cultuur
Sinds de 19e eeuw verzamelt en koopt de gemeente Rheden kunst. De onderwerpen van de oudste schilderijen hebben een relatie met de gemeente en dateren...
Rheden en de Oranjes
De relatie van de stadhouderlijke en koninklijke familie van Oranje-(Nassau) met onze gemeente dateert uit het midden van de 17e eeuw. De eerste Oranjetelg die...
Sociale woningbouw
Het aannemen van de Woningwet in 1901 was een eerste aanzet tot het verbeteren van de sociale woningbouw. Dat was hard nodig, want aan het...
Kerkelijke groei en krimp
Wie de geschiedenis van de kerken in de 19e en 20ste eeuw bekijkt, ziet in de gemeente Rheden een ontwikkeling van groei tot ongeveer 1970,...
Grote fabrieken
In 1867 waren in de gemeente Rheden zes steenfabrieken met 442 arbeiders en een sigarenfabriek met 181 werknemers.
Nationaal Park Veluwezoom
Hagenau behouden!- als een jubeltoon is het door de steeds aangroeiende gelederen der natuurvrienden gegaan, en ze hebben niet geaarzeld - ieder naar vermogen -...
Het Apeldoorns Kanaal
Het huidige Apeldoorns kanaal is in twee gedeelten tot stand gekomen. Het 32 km lange noordelijke deel van Apeldoorn naar Hattem werd aangelegd in de...
Parel aan de Veluwezoom
"Kom en Geniet", zo luidde anno 1920 de veelbelovende uitnodiging op brochures van de VVV Rheden. Op lyrische wijze werden de dorpen met hun (familie)hotels...
Rheden in de Tweede Wereldoorlog
Al tijdens de eerste dagen van de Duitse aanval op Nederland, op 10 mei 1940, werd Rheden bezet. Voor het zover was had de bevolking...
De bevrijding van Rheden
De Achterhoek en De Liemers waren al in de eerste dagen van april bevrijd en de provincie Groningen op 13 april 1945, maar Rheden was...
Gas, water en elektriciteit
De aanleg van waterleiding en gasverlichting is, zoals toen gebruikelijk, uit particulier initiatief voortgekomen. Gemeenten verleenden hiervoor concessies. Het elektriciteitsbedrijf is wel door de gemeente...
Woningen voor welgestelden
In de 19e eeuw ontstond voor meer mensen de mogelijkheid om zich een fraai huis buiten de stad te veroorloven. De Veluwezoom en vooral Arnhem,...
Rheden in de tijd van de Tachtigjarige oorlog
De Tachtigjarige oorlog heeft ingrijpende gevolgen gehad voor de Nederlandse geschiedenis, maar ook voor onze regionale geschiedenis. Naast religieuze strijd die aanvankelijk om godsdienstvrijheid ging,...
Rijksstraatweg en spoorlijnen in Rheden
Onder leiding van koning-koopman Willem I werd in Nederland begonnen met de aanleg van een net van verharde Rijksstraatwegen. Van west naar oost liep door...
Polders en broekgronden
In vroegere tijden, toen er nog geen dijken waren, werden grote stukken land regelmatig door de IJssel onder water gezet. Deze gronden werden waarden of...
Rheden in de Franse Tijd
In het laatste kwart van de 18e eeuw ontstond in de Republiek een democratische beweging, die meer bestuurlijke invloed nastreefde. De patriotten vonden daarbij de...
De Commanderij te Dieren
Waar nu het landgoed 'Hof te Dieren' ligt, tussen de Doesburgse- en Ellecomsedijk, stond eens de commanderij van Dieren, dat het oudste huis van de...
Ouderenhuisvesting
De zorg voor ouderen en hulpbehoevenden bestond al sinds de middeleeuwen. In eerste instantie waren het vooral de kloosters en later de kerken die een...
Sportcomplexen
Hoe merkwaardig het vandaag de dag ook mag klinken: sport was in Nederland tot ver in de tweede helft van de 19e eeuw een vrijwel...
Middeleeuwse kerken in de gemeente Rheden
Hoe en wanneer de kerstening zich in onze streek precies heeft voorgedaan is niet helder. Duidelijk is wel dat de bekering tot het christendom speelde...
Schrijvers en dichters
Tientallen schrijvers hebben door de eeuwen heen een band gehad met de oostelijke Veluwezoom, al was die band niet altijd even gelukkig: Simon Vinkenoog moest...
Onderwijs en opvoeding
Het onderwijs in de Rhedense dorpen week aanvankelijk nauwelijks af van wat we van elders kennen: scholen onder de hoede van de kerk, met een...
Vorming van het landschap
Als men door het heuvelachtige gebied van de Zuidoost-Veluwe loopt, kan men zich nauwelijks voorstellen dat in de voorlaatste ijstijd, 238.000 tot 128.000 jaar geleden,...
Eerste bewoners
Ruim honderd vindplaatsen zijn het bewijs dat in het gebied van de Gemeente Rheden al vroeg bewoning heeft plaatsgevonden. De oudste gaan waarschijnlijk terug tot...
Vroege industrie
Omstreeks het jaar 1000 ontstonden op de zandgronden van oostelijk Nederland door de toenemende bevolking en de primitieve landbouwmethoden grote problemen, die zich onder andere...
Genezen en kuren
Vóór 1795 was er op het Gelderse platteland, en dus ook op het grondgebied van de gemeente Rheden, niet of nauwelijks bemoeienis van de overheid...
Van ambt tot gemeente
Bij besluit van 17 oktober 1573 werden de voormalige schoutambten Velp en Rheden samengevoegd, zodat vanaf dat jaar het bestuur over de dorpen Velp, Rheden,...
Oude kastelen
In de Middeleeuwen werden veel kastelen gebouwd, in een tijd dat edelen als leenmannen de plaats innamen van het centrale staatsgezag in ruil voor grond...
Dorpsnamen
De oostelijke Veluwezoom, globaal de regio tussen Velp en Brummen, was tot in de 8e, 9e eeuw een weinig aantrekkelijk gebied door de dichte en...
Rhedens arcadië
De eerste aangelegde buitenplaatsen in het landschap langs de zuidoost helling van de Veluwezoom ontstonden in de 17e eeuw en begin 18e eeuw. Gedurende de...
Crisisjaren
In Rheden werden aan het begin van de 20ste eeuw nieuwe fabrieken gesticht en breidden oude fabrieken zich uit.
Wederopbouw
De architectuur en stedenbouw uit de wederopbouwjaren (1940-1965) is te beschouwen als een belangrijke en spannende ontwikkeling in de Nederlandse architectuurgeschiedenis en bepaalt tot op...
Cremeren en begraven
Al in de Brons- en IJzertijd woonden op de hoger gelegen delen langs de IJssel mensen die hun doden verbrandden. Ofschoon sinds 1954 het tweede...
Joods leven
Op 7 maart 2010 was het feest in Dieren. Het gebouw aan de Spoorstraat 34 werd, 67 jaar nadat daar de laatste Joodse eredienst had...
Marken
Omstreeks het jaar 1000 ontstonden op de zandgronden van oostelijk Nederland door de toenemende bevolking en de primitieve landbouwmethoden grote problemen, die zich onder andere...
Eerste verenigingen
In 1855 kreeg het verschijnsel 'vereniging' in Nederland een wettelijke basis, en werden verenigingen centraal - met Koninklijke goedkeuring - geregistreerd. De elite, de burgerij...
Bedrijfsterreinen
Ook in de gemeente Rheden werd de locatie van bedrijven vaak gekozen op initiatief van ondernemers, soms toevallig beschikbare terreinen en de aanwezigheid van goede...
Doodlopende snelweg
Op 31 maart 1974 werd de autosnelweg van Rheden naar Dieren feestelijk geopend. Een unieke autosnelweg gelegen op een bandijk, een hoogwaterwerende rivierdijk. Het nieuwe...
De IJssel en de gemeente Rheden
De IJssel is een vast gegeven in de geschiedenis van de gemeente Rheden. De rivier vormt al eeuwenlang de oostelijke begrenzing van het grondgebied. In...
Gastarbeiders en asielzoekers
Nederland heeft altijd een instroom gekend van mensen uit andere landen. In de eerste helft van de vorige eeuw waren dat onder andere Chinezen. Zij...
Kunst en cultuur
Sinds de 19e eeuw verzamelt en koopt de gemeente Rheden kunst. De onderwerpen van de oudste schilderijen hebben een relatie met de gemeente en dateren...
Rheden en de Oranjes
De relatie van de stadhouderlijke en koninklijke familie van Oranje-(Nassau) met onze gemeente dateert uit het midden van de 17e eeuw. De eerste Oranjetelg die...
Sociale woningbouw
Het aannemen van de Woningwet in 1901 was een eerste aanzet tot het verbeteren van de sociale woningbouw. Dat was hard nodig, want aan het...
Kerkelijke groei en krimp
Wie de geschiedenis van de kerken in de 19e en 20ste eeuw bekijkt, ziet in de gemeente Rheden een ontwikkeling van groei tot ongeveer 1970,...
Grote fabrieken
In 1867 waren in de gemeente Rheden zes steenfabrieken met 442 arbeiders en een sigarenfabriek met 181 werknemers.
Nationaal Park Veluwezoom
Hagenau behouden!- als een jubeltoon is het door de steeds aangroeiende gelederen der natuurvrienden gegaan, en ze hebben niet geaarzeld - ieder naar vermogen -...
Het Apeldoorns Kanaal
Het huidige Apeldoorns kanaal is in twee gedeelten tot stand gekomen. Het 32 km lange noordelijke deel van Apeldoorn naar Hattem werd aangelegd in de...
Parel aan de Veluwezoom
"Kom en Geniet", zo luidde anno 1920 de veelbelovende uitnodiging op brochures van de VVV Rheden. Op lyrische wijze werden de dorpen met hun (familie)hotels...
Rheden in de Tweede Wereldoorlog
Al tijdens de eerste dagen van de Duitse aanval op Nederland, op 10 mei 1940, werd Rheden bezet. Voor het zover was had de bevolking...
De bevrijding van Rheden
De Achterhoek en De Liemers waren al in de eerste dagen van april bevrijd en de provincie Groningen op 13 april 1945, maar Rheden was...
Gas, water en elektriciteit
De aanleg van waterleiding en gasverlichting is, zoals toen gebruikelijk, uit particulier initiatief voortgekomen. Gemeenten verleenden hiervoor concessies. Het elektriciteitsbedrijf is wel door de gemeente...
Woningen voor welgestelden
In de 19e eeuw ontstond voor meer mensen de mogelijkheid om zich een fraai huis buiten de stad te veroorloven. De Veluwezoom en vooral Arnhem,...
Rheden in de tijd van de Tachtigjarige oorlog
De Tachtigjarige oorlog heeft ingrijpende gevolgen gehad voor de Nederlandse geschiedenis, maar ook voor onze regionale geschiedenis. Naast religieuze strijd die aanvankelijk om godsdienstvrijheid ging,...
Rijksstraatweg en spoorlijnen in Rheden
Onder leiding van koning-koopman Willem I werd in Nederland begonnen met de aanleg van een net van verharde Rijksstraatwegen. Van west naar oost liep door...
Polders en broekgronden
In vroegere tijden, toen er nog geen dijken waren, werden grote stukken land regelmatig door de IJssel onder water gezet. Deze gronden werden waarden of...
Rheden in de Franse Tijd
In het laatste kwart van de 18e eeuw ontstond in de Republiek een democratische beweging, die meer bestuurlijke invloed nastreefde. De patriotten vonden daarbij de...
De Commanderij te Dieren
Waar nu het landgoed 'Hof te Dieren' ligt, tussen de Doesburgse- en Ellecomsedijk, stond eens de commanderij van Dieren, dat het oudste huis van de...
