Een wagen vol verhalen
Een wagen vol verhalen is een project om verhalen over tradities en gebruiken in Gelderland te verzamelen.
Lees intro
147 verhalen
Bekijk volledige kaart
Een wagen vol verhalen is een project om verhalen over tradities en gebruiken in Gelderland te verzamelen, te bewaren en bekend te maken. Het project is een initiatief van Erfgoed Gelderland en Omroep Gelderland. De verhalen, foto's, filmpjes en geluidsfragmenten zijn afkomstig van de mensen die de tradities en gebruiken kennen.
De buurt uitschieten
<p>De bruid die niet in het dorp trouwt en elders gaat wonen, wordt "de buurte uitgeschoten".</p>
Genoemd naar de patroonheilige van de kerk
<p>In de vroegere St. Josephkerk in Arnhem was het omstreeks het midden van de vorige eeuw een traditie, ingesteld door de toenmalige pastoor v.d. Loo,...
Ies en Gies is Pannegies
<p>Pannegies is een oud Veluwse benaming voor een stoofpot van vlees. Het is een gerecht dat veel op de Veluwe gegeten werd. Het was relatief...
'Jenne met de benne' op kerstavond
<p>Kerstavond, ook wel deelavondje genoemd, omdat dan de noten en appels verdeeld werden.</p>
Aanzegger, Aanspreker, Begrafenisondernemer
<p>Even vooraf: mijn vader was timmerman in ons kleine dorp. Hij was hiermee gestart na zijn huwelijk. Hij kocht een klein boerderijtje, waar hij in...
Hoort, hoort! Zegt het voort!
<p>Vroeger was er geen nieuws-app of social media, zelfs geen krant, om nieuws te verspreiden. Om informatie aan het volk te verkondigen was er dan...
Ringsteken (rijden) in Loil
<p>Het ringsteken is een behendigheidsspel waarbij een persoon met een ringsteekpen de ring van het blok af moet steken. Men doet dit tegenwoordig staand op...
Wereldlichtjesdag
<p>Wereldlichtjesdag werd in 1997 in Amerika voor de eerste keer 'gevierd' en intussen heeft ook Nederland deze traditie omarmd. Wereldwijd wordt jaarlijks op de 2e...
De Klokkenmaker
<p>Bij “de Klokkenmaker Van Apeldoorn” in Harderwijk, wordt het al eeuwen oude ambacht klokken maken beoefend. Vele oude en antieke klokken worden hier dagelijks weer...
Honing-en Bijenmarkt
<p>De Eerbeekse Honing- & Bijenmarkt vindt zijn oorsprong in 1902 en wordt sindsdien jaarlijks, elke vierde zaterdag in september, gehouden. Zij komt voort uit de...
Caspar en de twee andere koningen
<p>Vroeger was het niet nodig om met de reformatie ongelijk verdeeld door deze streek in de Achterhoek naar de toren van de plaatselijke kerktoren te...
De witte juffer van Kernhem
<p>Aan de rand van Ede, op de grens met de gemeente Lunteren, ligt een landgoed, Kernhem genaamd. Het landhuis op het landgoed, is gebouwd in...
De Mariënboom in Barlo
<p>In Barlo staat altijd al de lindeboom met de naam “Mariënboom”. De naam herinnert aan een oriëntatiepunt op een kruising van wegen. Iedereen in Barlo...
Tielsche kermiskoek
<p>De Tielsche Kermiskoek, is een honingkoek die volgens een oud recept bereid wordt. Deze kermiskoek wordt alleen in de derde week van oktober verkocht tijdens...
Walnoot tikken in Elburg
<p>Overal in Nederland kennen we wel knikkeren, maar in Elburg gebeurde dat niet met die mooie gekleurde bonken of spikkelknikkers, maar met walnoten. Op Tweede...
Ganzenhoeders in Gelselaar
<p>Gelselaar, een Achterhoeks dorp met een van de rijkswege beschermd dorpsgezicht en rond 700 inwoners eert op allerlei manieren de gans. In de jaren tachtig...
Een bruidskoe
<p>Trouwde je vroeger een Twentse of Achterhoekse boerin een boer, dan kreeg je nog wel eens een bruidskoe en een versierde tuin bij je huwelijk.</p>
De eerste kerstboom stond in Hemmen
<p>Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was een predikant en auteur die veel voor het Betuwse plaatsje Hemmen en omgeving heeft betekend. Hij kwam op voor zogeheten...
Het veemgericht bij Havezate ’t Walfort in Aalten
<p>Havezate 't Walfort in de Aaltense buurtschap Haart was een versterkt huis dat toebehoorde aan één van de borgmannen van Bredevoort. De borgmannen moesten Bredevoort...
Processies
<p>In de gemeente Duiven vinden jaarlijks drie processies plaats. Een in elk kerkdorp. Een processie is een katholieke, kerkelijke optocht van priesters en leken in...
Robin Hood van de Veluwe
<p>Stropen is van alle tijden. Tegenwoordig is het makkelijker, met de auto, verlichting en geweren. Oorspronkelijk werd gestroopt om in het levensonderhoud te voorzien. Iedere...
Schaapscheerdersmaaltijd
<p>De schaapscheerdersmaaltijd werd op veel plaatsen op de Veluwe gegeten na het scheren van de schaapskudde in Loenen, Elspeet, Rheden en Ede. Nu leeft deze...
Steltlopen in Didam
<p>In vroeger tijden werden stelten gebruikt om ondergelopen land door te waden of om op hoogte te werken. Later groeide het steltlopen uit tot een...
De Westerbouwing
<p>Het traditionele gezinsuitje of schoolreisje Mensen die zijn geboren en getogen in de omgeving van Arnhem kennen het misschien wel: de Westerbouwing. Vanaf de jaren...
De kool en de geit
<p>Wie kent niet het gezegde “de kool en de geit sparen“? Maar weet u waar het vandaan komt en waar het de eerste keer werd...
De Zwarte vrouwe van Staverden
<p>Het verhaal gaat dat het ’s nachts spookt rond kasteel Staverden. Na twaalven doolt de ‘Zwarte vrouwe van Staverden’ rond en men kan haar horen...
Elke maandag 'de boerendeun'
<p>In de 18de eeuw was Nijkerk een rijke stad, voornamelijk door de tabaksindustrie. De Ampsjonckers die in die tijd de stad bestuurden, vonden dat Nijkerk...
Optocht met historische tractoren
<p>Vrouwen van Aait Vedan: gekker op de trekker! Jaarlijks trekken de vrouwen van Oosterhuizen, een klein dorp bij Apeldoorn, er een middag op uit met...
Eigen pan en papier mee naar de slager
<p>Er is niets nieuws onder de zon. Alleen de oorzaken zijn vaak heel anders.</p>
Aaltens volkslied
Waar het oude Slingebeekje door een rustig dorpje vliedt waar een golvend heuvellandschap ons een prachtig uitzicht biedt waar de schitt'rende omgeving door...
Koningschieten Brinkheurne
<p>Tijdens het jaarlijkse volksfeest, op vrijdagmiddag om ongeveer 16.00, begint in de Brinkheurne de strijd om de nieuwe Koning of Koningin.</p>
Pakjes rondbrengen met paard en wagen
<p>Mijn familie had vroeger een transportbedrijf in Arnhem. Wij brachten met paard en wagen de pakketjes rond. Ons huis was zo ingericht dat wij boven...
Paling- en haringroken
<p>In de lage Landen aan de zee wordt al zeer lange tijd vis gerookt. Zeker als er erg veel vis in één keer door vissers...
Pottenbakken
<p>Het ambacht pottenbakken is al eeuwen oud. Werden eerst de potten gemaakt met de hand, later werden ze op de schopschijf gedraaid. De potten waren...
Dansen in Sonsbeek
<p>Vroeger, en dan heb ik het over de periode direct na de oorlog t/m de jaren '80, gingen wij op zaterdagmiddag vaak dansen bij de...
De plaats van David
<p>Als je in Oosterbeek tien minuten met een ouder mens praat, gaat het over de oorlog. Dat leeft en dat gaat nooit meer weg.</p>
De eerste Brug over de Waal
<p>Op een avond in oktober in het jaar 1305 stond een grote groep ruiters voor de brug over de Waal. Onder hen Rutger: 18 jaar...
De Boelekearl
<p>Het dagelijks leven op de boerderij kon voor kinderen soms gevaarlijke situaties opleveren. Daarom bedachten ouders middelen om hun kinderen te beschermen, zoals het verhaaltje...
Verlichtingsdagen in Aalst
<p>De Verlichtingsdagen in Aalst bij Zaltbommel zijn al 45 jaar een echte traditie en worden elke twee jaar in september gehouden. De Verlichtingsdagen zijn ongeveer...
De dag dat fietsen geen fietsen heet
<p>Als kind wist ik niet beter dan dat iedereen op Hemelvaartsdag ging fietsen; wij deden dat immers ook altijd en vele anderen met ons. Op...
Het leven op een stoomgemaal
<p>In Nederland zijn ruim 750 stoomgemalen gebouwd voor de waterbeheersing. In het stroomgebied van Rijn en Maas stonden in Gelderland en Noord Brabant 80 stoomgemalen....
Beugelen in Opijnen
<p>In de streekarchieven is een document te vinden dat spreekt over de volkssport beugelen. Beugelen blijkt nog steeds te bestaan, vooral in Limburg en Brabant...
De Mariënboom
<p>Het gemeentewapen van Aalten laat officieel al tweehonderd jaar een lindeboom zien. Reeds in de achttiende eeuw – en waarschijnlijk al vele eeuwen langer -...
Oude gebruiken bewaard gebleven in museumwoningen
<p>Veel mensen hebben een hang naar het verleden. Op de woningmarkt komt dat tot uiting in een grote belangstelling voor wat makelaars noemen "woningen met...
Kattekoppen schieten
<p>Het Schuttersgilde St. Jan in Babberich is opgericht in 1874 en viert elk jaar net als vele andere schutterijen en schuttersgilden in Gelderland het Schuttersfeest....
't Olde Wief binnenhalen
<p>Tegenwoordig gebeurt de oogst met grote machines en is veel minder mankracht nodig dan vroeger. Het is moeilijk voor te stellen hoe hard er vroeger...
Kinderspeelgoed in de Jaren '30
<p>In de periode van de dertiger jaren van de vorige eeuw waren de levensomstandigheden duidelijk heel anders dan in de tijd waarin we nu leven....
De Sinterklaastafel
<p>Gebruiken verdwijnen. Zo ook de St. Nicolaastafel een tafel waarop banketbakkers hun heerlijkheden uitstalden en die je nu nog maar amper ziet. Jammer want het...
Muziek in het Nedersaksisch dialect
<p>Jan Ottink schrijft en zingt al enkele decennia in het Nedersaksische dialect. Dat is zijn moedertaal en vooral ook een taal, waarin het door de...
Ada van Andelst
<p>Lees en bekijk het verhaal van Ada van Andelst, haar hebzuchtige prins, en de klok van Herveld.</p>
De buurt uitschieten
<p>De bruid die niet in het dorp trouwt en elders gaat wonen, wordt "de buurte uitgeschoten".</p>
Genoemd naar de patroonheilige van de kerk
<p>In de vroegere St. Josephkerk in Arnhem was het omstreeks het midden van de vorige eeuw een traditie, ingesteld door de toenmalige pastoor v.d. Loo,...
Ies en Gies is Pannegies
<p>Pannegies is een oud Veluwse benaming voor een stoofpot van vlees. Het is een gerecht dat veel op de Veluwe gegeten werd. Het was relatief...
'Jenne met de benne' op kerstavond
<p>Kerstavond, ook wel deelavondje genoemd, omdat dan de noten en appels verdeeld werden.</p>
Aanzegger, Aanspreker, Begrafenisondernemer
<p>Even vooraf: mijn vader was timmerman in ons kleine dorp. Hij was hiermee gestart na zijn huwelijk. Hij kocht een klein boerderijtje, waar hij in...
Hoort, hoort! Zegt het voort!
<p>Vroeger was er geen nieuws-app of social media, zelfs geen krant, om nieuws te verspreiden. Om informatie aan het volk te verkondigen was er dan...
Ringsteken (rijden) in Loil
<p>Het ringsteken is een behendigheidsspel waarbij een persoon met een ringsteekpen de ring van het blok af moet steken. Men doet dit tegenwoordig staand op...
Wereldlichtjesdag
<p>Wereldlichtjesdag werd in 1997 in Amerika voor de eerste keer 'gevierd' en intussen heeft ook Nederland deze traditie omarmd. Wereldwijd wordt jaarlijks op de 2e...
De Klokkenmaker
<p>Bij “de Klokkenmaker Van Apeldoorn” in Harderwijk, wordt het al eeuwen oude ambacht klokken maken beoefend. Vele oude en antieke klokken worden hier dagelijks weer...
Honing-en Bijenmarkt
<p>De Eerbeekse Honing- & Bijenmarkt vindt zijn oorsprong in 1902 en wordt sindsdien jaarlijks, elke vierde zaterdag in september, gehouden. Zij komt voort uit de...
Caspar en de twee andere koningen
<p>Vroeger was het niet nodig om met de reformatie ongelijk verdeeld door deze streek in de Achterhoek naar de toren van de plaatselijke kerktoren te...
De witte juffer van Kernhem
<p>Aan de rand van Ede, op de grens met de gemeente Lunteren, ligt een landgoed, Kernhem genaamd. Het landhuis op het landgoed, is gebouwd in...
De Mariënboom in Barlo
<p>In Barlo staat altijd al de lindeboom met de naam “Mariënboom”. De naam herinnert aan een oriëntatiepunt op een kruising van wegen. Iedereen in Barlo...
Tielsche kermiskoek
<p>De Tielsche Kermiskoek, is een honingkoek die volgens een oud recept bereid wordt. Deze kermiskoek wordt alleen in de derde week van oktober verkocht tijdens...
Walnoot tikken in Elburg
<p>Overal in Nederland kennen we wel knikkeren, maar in Elburg gebeurde dat niet met die mooie gekleurde bonken of spikkelknikkers, maar met walnoten. Op Tweede...
Ganzenhoeders in Gelselaar
<p>Gelselaar, een Achterhoeks dorp met een van de rijkswege beschermd dorpsgezicht en rond 700 inwoners eert op allerlei manieren de gans. In de jaren tachtig...
Een bruidskoe
<p>Trouwde je vroeger een Twentse of Achterhoekse boerin een boer, dan kreeg je nog wel eens een bruidskoe en een versierde tuin bij je huwelijk.</p>
De eerste kerstboom stond in Hemmen
<p>Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was een predikant en auteur die veel voor het Betuwse plaatsje Hemmen en omgeving heeft betekend. Hij kwam op voor zogeheten...
Het veemgericht bij Havezate ’t Walfort in Aalten
<p>Havezate 't Walfort in de Aaltense buurtschap Haart was een versterkt huis dat toebehoorde aan één van de borgmannen van Bredevoort. De borgmannen moesten Bredevoort...
Processies
<p>In de gemeente Duiven vinden jaarlijks drie processies plaats. Een in elk kerkdorp. Een processie is een katholieke, kerkelijke optocht van priesters en leken in...
Robin Hood van de Veluwe
<p>Stropen is van alle tijden. Tegenwoordig is het makkelijker, met de auto, verlichting en geweren. Oorspronkelijk werd gestroopt om in het levensonderhoud te voorzien. Iedere...
Schaapscheerdersmaaltijd
<p>De schaapscheerdersmaaltijd werd op veel plaatsen op de Veluwe gegeten na het scheren van de schaapskudde in Loenen, Elspeet, Rheden en Ede. Nu leeft deze...
Steltlopen in Didam
<p>In vroeger tijden werden stelten gebruikt om ondergelopen land door te waden of om op hoogte te werken. Later groeide het steltlopen uit tot een...
De Westerbouwing
<p>Het traditionele gezinsuitje of schoolreisje Mensen die zijn geboren en getogen in de omgeving van Arnhem kennen het misschien wel: de Westerbouwing. Vanaf de jaren...
De kool en de geit
<p>Wie kent niet het gezegde “de kool en de geit sparen“? Maar weet u waar het vandaan komt en waar het de eerste keer werd...
De Zwarte vrouwe van Staverden
<p>Het verhaal gaat dat het ’s nachts spookt rond kasteel Staverden. Na twaalven doolt de ‘Zwarte vrouwe van Staverden’ rond en men kan haar horen...
Elke maandag 'de boerendeun'
<p>In de 18de eeuw was Nijkerk een rijke stad, voornamelijk door de tabaksindustrie. De Ampsjonckers die in die tijd de stad bestuurden, vonden dat Nijkerk...
Optocht met historische tractoren
<p>Vrouwen van Aait Vedan: gekker op de trekker! Jaarlijks trekken de vrouwen van Oosterhuizen, een klein dorp bij Apeldoorn, er een middag op uit met...
Eigen pan en papier mee naar de slager
<p>Er is niets nieuws onder de zon. Alleen de oorzaken zijn vaak heel anders.</p>
Aaltens volkslied
Waar het oude Slingebeekje door een rustig dorpje vliedt waar een golvend heuvellandschap ons een prachtig uitzicht biedt waar de schitt'rende omgeving door...
Koningschieten Brinkheurne
<p>Tijdens het jaarlijkse volksfeest, op vrijdagmiddag om ongeveer 16.00, begint in de Brinkheurne de strijd om de nieuwe Koning of Koningin.</p>
Pakjes rondbrengen met paard en wagen
<p>Mijn familie had vroeger een transportbedrijf in Arnhem. Wij brachten met paard en wagen de pakketjes rond. Ons huis was zo ingericht dat wij boven...
Paling- en haringroken
<p>In de lage Landen aan de zee wordt al zeer lange tijd vis gerookt. Zeker als er erg veel vis in één keer door vissers...
Pottenbakken
<p>Het ambacht pottenbakken is al eeuwen oud. Werden eerst de potten gemaakt met de hand, later werden ze op de schopschijf gedraaid. De potten waren...
Dansen in Sonsbeek
<p>Vroeger, en dan heb ik het over de periode direct na de oorlog t/m de jaren '80, gingen wij op zaterdagmiddag vaak dansen bij de...
De plaats van David
<p>Als je in Oosterbeek tien minuten met een ouder mens praat, gaat het over de oorlog. Dat leeft en dat gaat nooit meer weg.</p>
De eerste Brug over de Waal
<p>Op een avond in oktober in het jaar 1305 stond een grote groep ruiters voor de brug over de Waal. Onder hen Rutger: 18 jaar...
De Boelekearl
<p>Het dagelijks leven op de boerderij kon voor kinderen soms gevaarlijke situaties opleveren. Daarom bedachten ouders middelen om hun kinderen te beschermen, zoals het verhaaltje...
Verlichtingsdagen in Aalst
<p>De Verlichtingsdagen in Aalst bij Zaltbommel zijn al 45 jaar een echte traditie en worden elke twee jaar in september gehouden. De Verlichtingsdagen zijn ongeveer...
De dag dat fietsen geen fietsen heet
<p>Als kind wist ik niet beter dan dat iedereen op Hemelvaartsdag ging fietsen; wij deden dat immers ook altijd en vele anderen met ons. Op...
Het leven op een stoomgemaal
<p>In Nederland zijn ruim 750 stoomgemalen gebouwd voor de waterbeheersing. In het stroomgebied van Rijn en Maas stonden in Gelderland en Noord Brabant 80 stoomgemalen....
Beugelen in Opijnen
<p>In de streekarchieven is een document te vinden dat spreekt over de volkssport beugelen. Beugelen blijkt nog steeds te bestaan, vooral in Limburg en Brabant...
De Mariënboom
<p>Het gemeentewapen van Aalten laat officieel al tweehonderd jaar een lindeboom zien. Reeds in de achttiende eeuw – en waarschijnlijk al vele eeuwen langer -...
Oude gebruiken bewaard gebleven in museumwoningen
<p>Veel mensen hebben een hang naar het verleden. Op de woningmarkt komt dat tot uiting in een grote belangstelling voor wat makelaars noemen "woningen met...
Kattekoppen schieten
<p>Het Schuttersgilde St. Jan in Babberich is opgericht in 1874 en viert elk jaar net als vele andere schutterijen en schuttersgilden in Gelderland het Schuttersfeest....
't Olde Wief binnenhalen
<p>Tegenwoordig gebeurt de oogst met grote machines en is veel minder mankracht nodig dan vroeger. Het is moeilijk voor te stellen hoe hard er vroeger...
Kinderspeelgoed in de Jaren '30
<p>In de periode van de dertiger jaren van de vorige eeuw waren de levensomstandigheden duidelijk heel anders dan in de tijd waarin we nu leven....
De Sinterklaastafel
<p>Gebruiken verdwijnen. Zo ook de St. Nicolaastafel een tafel waarop banketbakkers hun heerlijkheden uitstalden en die je nu nog maar amper ziet. Jammer want het...
Muziek in het Nedersaksisch dialect
<p>Jan Ottink schrijft en zingt al enkele decennia in het Nedersaksische dialect. Dat is zijn moedertaal en vooral ook een taal, waarin het door de...
Ada van Andelst
<p>Lees en bekijk het verhaal van Ada van Andelst, haar hebzuchtige prins, en de klok van Herveld.</p>
