Een wagen vol verhalen
Een wagen vol verhalen is een project om verhalen over tradities en gebruiken in Gelderland te verzamelen, te bewaren en bekend te maken. Het project is een initiatief van Erfgoed Gelderland en Omroep Gelderland. De verhalen, foto's, filmpjes en geluidsfragmenten zijn afkomstig van de mensen die de tradities en gebruiken kennen.
Betrokken organisaties
Muziek in het Nedersaksisch dialect
Jan Ottink schrijft en zingt al enkele decennia in het Nedersaksische dialect. Dat is zijn moedertaal en vooral ook een taal, waarin het door de...
Vroeg carnaval in Nöttedarp
Carnaval vieren in Nöttedarp! Net iets eerder dan de rest van Gelderland, misschien wel de rest van Nederland. Twee weken voordat de rest van Gelderland...
Poortklokluiden
De klok die ’s avonds tussen kwart voor tien en tien uur in het centrum van Zutphen luidt, herinnert aan de tijd dat de stadspoorten...
Knallend het jaar uit
Oudejaarsdag en nacht zitten bomvol tradities. Vlak voordat de klok middernacht slaat, tellen we met familie en vrienden af en proosten we met de champagneglazen...
Blijde incomste
Bij de ontvangst van nieuwe vorsten, het vieren van overwinningen en lustrums is er een traditie vanuit de middeleeuwen om zogeheten 'Blijde incomste'-optochten te houden....
Pakjesavond met brokken chocolade
Ik, chocoladefan, vier pakjesavond altijd pas op 6 december, want dan worden bij chocolaterie Mousset in Arnhem alle restanten chocoladeletters al meer dan een halve...
Tielsche kermiskoek
De Tielsche Kermiskoek, is een honingkoek die volgens een oud recept bereid wordt. Deze kermiskoek wordt alleen in de derde week van oktober verkocht tijdens...
Pinksterpoppen in Buren
In Buren is het een eeuwenoude traditie om met Pinksteren een pop van stro te plaatsen op het dak. Er zijn in de loop der...
Een pop in de tuin van ex-geliefde
In Azewijn bestond vroeger een ondeugende traditie rondom trouwerijen. Als een Azewijnse ging trouwen, kreeg één van haar ex-vriendjes (die dus het nakijken had) een...
De doop van examenkandidaten
In Doetinchem werden geslaagde jongens van het Gymnasium van dominee Jan van Dijk gedoopt onder de waterpomp als ze geslaagd waren.
Optocht met historische tractoren
Vrouwen van Aait Vedan: gekker op de trekker! Jaarlijks trekken de vrouwen van Oosterhuizen, een klein dorp bij Apeldoorn, er een middag op uit met...
Zonder snert en koeienstront geen “Leste Mert”
De eerste donderdag na Allerzielen is elk jaar 'Leste Mert', de grote dag voor Druten en het hele Land van Maas en Waal.
De plaats van David
Als je in Oosterbeek tien minuten met een ouder mens praat, gaat het over de oorlog. Dat leeft en dat gaat nooit meer weg.
De eerste Brug over de Waal
Op een avond in oktober in het jaar 1305 stond een grote groep ruiters voor de brug over de Waal. Onder hen Rutger: 18 jaar...
De witte juffer van Kernhem
Aan de rand van Ede, op de grens met de gemeente Lunteren, ligt een landgoed, Kernhem genaamd. Het landhuis op het landgoed, is gebouwd in...
Genoemd naar de patroonheilige van de kerk
In de vroegere St. Josephkerk in Arnhem was het omstreeks het midden van de vorige eeuw een traditie, ingesteld door de toenmalige pastoor v.d. Loo,...
Zwaaien, dansen en rouwen in Wijchen
De derde aflevering van een wagen vol verhalen rijden we door Wijchen en het buitengebied van Alverna. Tijdens het rijden van deze mooie route komen...
Ringsteken (rijden) in Loil
Het ringsteken is een behendigheidsspel waarbij een persoon met een ringsteekpen de ring van het blok af moet steken. Men doet dit tegenwoordig staand op...
De koolhazen
We weten allemaal dat de Lochemers van oudsher gek zijn op boerenkool. Dat is algemeen bekend. Wat niet bekend is en waar de Lochemers liever...
De buurtwinkel
Vroeger kwam bijna alles wat men in het buitengebied voor de dagelijkse kost gebruikte van eigen land en hof. Er waren echter altijd zaken die...
Een borrel om 'de piene kwiet te raken'
Ook rondom het thema rouw en herdenken bestaan bijzondere tradities en gebruiken. En daarin zijn veel verschillen te ontdekken.
De monniken van St. Walrick
Sinds 2008 trekt een gezelschap gehuld in monnikspijen één maal per jaar door de landerijen bij de verlaten kapelruïne van Sint-Walrick in Overasselt bij Nijmegen....
Fruitcorso
Sinds de jaren zestig bestaat het corso wat jaarlijks gehouden wordt in Tiel. Een aantal dorpen maakt dan een praalwagen met zaden en fruit. De...
Haring happen
Hoewel De Bultendarpers uit Gaanderen op dinsdagavond de carnaval afsluiten met haringhappen hoort het eigenlijk te gebeuren op Aswoensdag.
De Mariënboom
Het gemeentewapen van Aalten laat officieel al tweehonderd jaar een lindeboom zien. Reeds in de achttiende eeuw – en waarschijnlijk al vele eeuwen langer -...
Processies
In de gemeente Duiven vinden jaarlijks drie processies plaats. Een in elk kerkdorp. Een processie is een katholieke, kerkelijke optocht van priesters en leken in...
Robin Hood van de Veluwe
Stropen is van alle tijden. Tegenwoordig is het makkelijker, met de auto, verlichting en geweren. Oorspronkelijk werd gestroopt om in het levensonderhoud te voorzien. Iedere...
Het leven op een stoomgemaal
In Nederland zijn ruim 750 stoomgemalen gebouwd voor de waterbeheersing. In het stroomgebied van Rijn en Maas stonden in Gelderland en Noord Brabant 80 stoomgemalen....
Op zaoterdag in de teil
Wie is der vandaag as eerste aan de beurt? Ikke, nietes ikke, da’s nie waor, wel waor. Vas pandoer, iedere zaoterdagmiddag was ‘t ‘t eigeste...
Het fenomeen verse worst na de nachtmis uitgezocht
Na de nachtmis in de kerstnacht aten veel mensen vaak verse worst met brood. Als slager en Achterhoeker intrigeerde me dat verhaal omdat me wel...
Sacramentsprocessie in Lobith
In de agenda van Lobith en vele Lobithenaren staat al jaar en dag ingevuld op de zondag na Hemelvaart: Processie, schuttersfeesten en kermis. Op zondag...
Beleg en ontzet van Huissen
De Huissense gilden zijn in feite ontstaan om Huissen te verdedigen tegen vreemde aanvallers. In 1502 zijn de Huissense gilden daadwerkelijk in de slag geweest....
Verlichtingsdagen in Aalst
De Verlichtingsdagen in Aalst bij Zaltbommel zijn al 45 jaar een echte traditie en worden elke twee jaar in september gehouden. De Verlichtingsdagen zijn ongeveer...
Kladdegat
Het gebeurde altijd als het 's nachts pikkedonker was, het heel hard waaide en het goot van de regen. Het verhaal speelt zich af in...
Roggebroodweging
Een eeuwenoude traditie herleeft jaarlijks op Hemelvaartsdag, het wegen van het roggebrood bij de Muldersfluite tussen Hengelo (Gld) en Zelhem.
'Jenne met de benne' op kerstavond
Kerstavond, ook wel deelavondje genoemd, omdat dan de noten en appels verdeeld werden.
Spelen met een varkensblaas
De varkensblaas was een veelgebruikt bijproduct uit de huisslacht. Zo werd hij langs de oostgrens met Duitsland regelmatig gebruikt als ‘vat’ om drank in te...
De grote kookpot op de boerderij
Op bijna alle kleine boerderijtjes in het land van Maas en Waal was een grote kookpot van rond 200 liter inhoud aanwezig. Vaak stond deze...
De bedrogen duivel
In de buurt van Lichtenvoorde waren eens een paar jongens in een café aan het kaarten. Het ging er grof aan toe en een van...
De Klokkenmaker
Bij “de Klokkenmaker Van Apeldoorn” in Harderwijk, wordt het al eeuwen oude ambacht klokken maken beoefend. Vele oude en antieke klokken worden hier dagelijks weer...
De witte juffer van Kwadenoord
Op kasteel Grunsfoort bij Renkum daar woonde in vroeger tijden een adellijk heer met zijn vrouw. Dat was een heel vervelende kerel die de mensen...
Arnhemse meisjes
Als opgroeiende jongeman kwam ik in Arnhem wonen. Over Arnhemse meisjes had ik nog geen enkel notie. Maar toen ik op de dag thuisgekomen gevraagd...
Honing-en Bijenmarkt
De Eerbeekse Honing- & Bijenmarkt vindt zijn oorsprong in 1902 en wordt sindsdien jaarlijks, elke vierde zaterdag in september, gehouden. Zij komt voort uit de...
Aaltens volkslied
Waar het oude Slingebeekje door een rustig dorpje vliedt waar een golvend heuvellandschap ons een prachtig uitzicht biedt waar de schitt'rende omgeving door...
Erfhuis op de Oud Veluwse markt
Het Barneveldse Boeren Erfhuis is, zoals de naam al zegt, een ouderwetse boerenveiling; dat gebeurt vanaf een platte wagen. Alle goederen gaan dan ook tegen...
Het veemgericht bij Havezate ’t Walfort in Aalten
Havezate 't Walfort in de Aaltense buurtschap Haart was een versterkt huis dat toebehoorde aan één van de borgmannen van Bredevoort. De borgmannen moesten Bredevoort...
Gezegdes uit het boerenleven
Boerderijmuseum De Lebbenbrugge in Borculo is een historisch boerderij en geeft je een kijkje in het boerenleven van de twintigste eeuw. Er zijn allerlei voorwerpen...
Een bruidskoe
Trouwde je vroeger een Twentse of Achterhoekse boerin een boer, dan kreeg je nog wel eens een bruidskoe en een versierde tuin bij je huwelijk.
De eerste kerstboom stond in Hemmen
Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was een predikant en auteur die veel voor het Betuwse plaatsje Hemmen en omgeving heeft betekend. Hij kwam op voor zogeheten...
Slepen van boeren gerij op oudejaarsavond
Zoals er in Wapenveld, liggend tussen Veluwe en IJsseldelta, nogal wat traditie in de afgelopen jaren zijn ontstaan, getuigd zeker wel uit onderstaande verhaal. En...
Muziek in het Nedersaksisch dialect
Jan Ottink schrijft en zingt al enkele decennia in het Nedersaksische dialect. Dat is zijn moedertaal en vooral ook een taal, waarin het door de...
Vroeg carnaval in Nöttedarp
Carnaval vieren in Nöttedarp! Net iets eerder dan de rest van Gelderland, misschien wel de rest van Nederland. Twee weken voordat de rest van Gelderland...
Poortklokluiden
De klok die ’s avonds tussen kwart voor tien en tien uur in het centrum van Zutphen luidt, herinnert aan de tijd dat de stadspoorten...
Knallend het jaar uit
Oudejaarsdag en nacht zitten bomvol tradities. Vlak voordat de klok middernacht slaat, tellen we met familie en vrienden af en proosten we met de champagneglazen...
Blijde incomste
Bij de ontvangst van nieuwe vorsten, het vieren van overwinningen en lustrums is er een traditie vanuit de middeleeuwen om zogeheten 'Blijde incomste'-optochten te houden....
Pakjesavond met brokken chocolade
Ik, chocoladefan, vier pakjesavond altijd pas op 6 december, want dan worden bij chocolaterie Mousset in Arnhem alle restanten chocoladeletters al meer dan een halve...
Tielsche kermiskoek
De Tielsche Kermiskoek, is een honingkoek die volgens een oud recept bereid wordt. Deze kermiskoek wordt alleen in de derde week van oktober verkocht tijdens...
Pinksterpoppen in Buren
In Buren is het een eeuwenoude traditie om met Pinksteren een pop van stro te plaatsen op het dak. Er zijn in de loop der...
Een pop in de tuin van ex-geliefde
In Azewijn bestond vroeger een ondeugende traditie rondom trouwerijen. Als een Azewijnse ging trouwen, kreeg één van haar ex-vriendjes (die dus het nakijken had) een...
De doop van examenkandidaten
In Doetinchem werden geslaagde jongens van het Gymnasium van dominee Jan van Dijk gedoopt onder de waterpomp als ze geslaagd waren.
Optocht met historische tractoren
Vrouwen van Aait Vedan: gekker op de trekker! Jaarlijks trekken de vrouwen van Oosterhuizen, een klein dorp bij Apeldoorn, er een middag op uit met...
Zonder snert en koeienstront geen “Leste Mert”
De eerste donderdag na Allerzielen is elk jaar 'Leste Mert', de grote dag voor Druten en het hele Land van Maas en Waal.
De plaats van David
Als je in Oosterbeek tien minuten met een ouder mens praat, gaat het over de oorlog. Dat leeft en dat gaat nooit meer weg.
De eerste Brug over de Waal
Op een avond in oktober in het jaar 1305 stond een grote groep ruiters voor de brug over de Waal. Onder hen Rutger: 18 jaar...
De witte juffer van Kernhem
Aan de rand van Ede, op de grens met de gemeente Lunteren, ligt een landgoed, Kernhem genaamd. Het landhuis op het landgoed, is gebouwd in...
Genoemd naar de patroonheilige van de kerk
In de vroegere St. Josephkerk in Arnhem was het omstreeks het midden van de vorige eeuw een traditie, ingesteld door de toenmalige pastoor v.d. Loo,...
Zwaaien, dansen en rouwen in Wijchen
De derde aflevering van een wagen vol verhalen rijden we door Wijchen en het buitengebied van Alverna. Tijdens het rijden van deze mooie route komen...
Ringsteken (rijden) in Loil
Het ringsteken is een behendigheidsspel waarbij een persoon met een ringsteekpen de ring van het blok af moet steken. Men doet dit tegenwoordig staand op...
De koolhazen
We weten allemaal dat de Lochemers van oudsher gek zijn op boerenkool. Dat is algemeen bekend. Wat niet bekend is en waar de Lochemers liever...
De buurtwinkel
Vroeger kwam bijna alles wat men in het buitengebied voor de dagelijkse kost gebruikte van eigen land en hof. Er waren echter altijd zaken die...
Een borrel om 'de piene kwiet te raken'
Ook rondom het thema rouw en herdenken bestaan bijzondere tradities en gebruiken. En daarin zijn veel verschillen te ontdekken.
De monniken van St. Walrick
Sinds 2008 trekt een gezelschap gehuld in monnikspijen één maal per jaar door de landerijen bij de verlaten kapelruïne van Sint-Walrick in Overasselt bij Nijmegen....
Fruitcorso
Sinds de jaren zestig bestaat het corso wat jaarlijks gehouden wordt in Tiel. Een aantal dorpen maakt dan een praalwagen met zaden en fruit. De...
Haring happen
Hoewel De Bultendarpers uit Gaanderen op dinsdagavond de carnaval afsluiten met haringhappen hoort het eigenlijk te gebeuren op Aswoensdag.
De Mariënboom
Het gemeentewapen van Aalten laat officieel al tweehonderd jaar een lindeboom zien. Reeds in de achttiende eeuw – en waarschijnlijk al vele eeuwen langer -...
Processies
In de gemeente Duiven vinden jaarlijks drie processies plaats. Een in elk kerkdorp. Een processie is een katholieke, kerkelijke optocht van priesters en leken in...
Robin Hood van de Veluwe
Stropen is van alle tijden. Tegenwoordig is het makkelijker, met de auto, verlichting en geweren. Oorspronkelijk werd gestroopt om in het levensonderhoud te voorzien. Iedere...
Het leven op een stoomgemaal
In Nederland zijn ruim 750 stoomgemalen gebouwd voor de waterbeheersing. In het stroomgebied van Rijn en Maas stonden in Gelderland en Noord Brabant 80 stoomgemalen....
Op zaoterdag in de teil
Wie is der vandaag as eerste aan de beurt? Ikke, nietes ikke, da’s nie waor, wel waor. Vas pandoer, iedere zaoterdagmiddag was ‘t ‘t eigeste...
Het fenomeen verse worst na de nachtmis uitgezocht
Na de nachtmis in de kerstnacht aten veel mensen vaak verse worst met brood. Als slager en Achterhoeker intrigeerde me dat verhaal omdat me wel...
Sacramentsprocessie in Lobith
In de agenda van Lobith en vele Lobithenaren staat al jaar en dag ingevuld op de zondag na Hemelvaart: Processie, schuttersfeesten en kermis. Op zondag...
Beleg en ontzet van Huissen
De Huissense gilden zijn in feite ontstaan om Huissen te verdedigen tegen vreemde aanvallers. In 1502 zijn de Huissense gilden daadwerkelijk in de slag geweest....
Verlichtingsdagen in Aalst
De Verlichtingsdagen in Aalst bij Zaltbommel zijn al 45 jaar een echte traditie en worden elke twee jaar in september gehouden. De Verlichtingsdagen zijn ongeveer...
Kladdegat
Het gebeurde altijd als het 's nachts pikkedonker was, het heel hard waaide en het goot van de regen. Het verhaal speelt zich af in...
Roggebroodweging
Een eeuwenoude traditie herleeft jaarlijks op Hemelvaartsdag, het wegen van het roggebrood bij de Muldersfluite tussen Hengelo (Gld) en Zelhem.
'Jenne met de benne' op kerstavond
Kerstavond, ook wel deelavondje genoemd, omdat dan de noten en appels verdeeld werden.
Spelen met een varkensblaas
De varkensblaas was een veelgebruikt bijproduct uit de huisslacht. Zo werd hij langs de oostgrens met Duitsland regelmatig gebruikt als ‘vat’ om drank in te...
De grote kookpot op de boerderij
Op bijna alle kleine boerderijtjes in het land van Maas en Waal was een grote kookpot van rond 200 liter inhoud aanwezig. Vaak stond deze...
De bedrogen duivel
In de buurt van Lichtenvoorde waren eens een paar jongens in een café aan het kaarten. Het ging er grof aan toe en een van...
De Klokkenmaker
Bij “de Klokkenmaker Van Apeldoorn” in Harderwijk, wordt het al eeuwen oude ambacht klokken maken beoefend. Vele oude en antieke klokken worden hier dagelijks weer...
De witte juffer van Kwadenoord
Op kasteel Grunsfoort bij Renkum daar woonde in vroeger tijden een adellijk heer met zijn vrouw. Dat was een heel vervelende kerel die de mensen...
Arnhemse meisjes
Als opgroeiende jongeman kwam ik in Arnhem wonen. Over Arnhemse meisjes had ik nog geen enkel notie. Maar toen ik op de dag thuisgekomen gevraagd...
Honing-en Bijenmarkt
De Eerbeekse Honing- & Bijenmarkt vindt zijn oorsprong in 1902 en wordt sindsdien jaarlijks, elke vierde zaterdag in september, gehouden. Zij komt voort uit de...
Aaltens volkslied
Waar het oude Slingebeekje door een rustig dorpje vliedt waar een golvend heuvellandschap ons een prachtig uitzicht biedt waar de schitt'rende omgeving door...
Erfhuis op de Oud Veluwse markt
Het Barneveldse Boeren Erfhuis is, zoals de naam al zegt, een ouderwetse boerenveiling; dat gebeurt vanaf een platte wagen. Alle goederen gaan dan ook tegen...
Het veemgericht bij Havezate ’t Walfort in Aalten
Havezate 't Walfort in de Aaltense buurtschap Haart was een versterkt huis dat toebehoorde aan één van de borgmannen van Bredevoort. De borgmannen moesten Bredevoort...
Gezegdes uit het boerenleven
Boerderijmuseum De Lebbenbrugge in Borculo is een historisch boerderij en geeft je een kijkje in het boerenleven van de twintigste eeuw. Er zijn allerlei voorwerpen...
Een bruidskoe
Trouwde je vroeger een Twentse of Achterhoekse boerin een boer, dan kreeg je nog wel eens een bruidskoe en een versierde tuin bij je huwelijk.
De eerste kerstboom stond in Hemmen
Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was een predikant en auteur die veel voor het Betuwse plaatsje Hemmen en omgeving heeft betekend. Hij kwam op voor zogeheten...
Slepen van boeren gerij op oudejaarsavond
Zoals er in Wapenveld, liggend tussen Veluwe en IJsseldelta, nogal wat traditie in de afgelopen jaren zijn ontstaan, getuigd zeker wel uit onderstaande verhaal. En...
