Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Kasteel Buren, Jan Abrahamsz Beerstraten, ca. 1650. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
Kasteel Buren
<p>Wie de oppervlakte van het vroegere kasteelterrein, Het Plantsoen, vergelijkt met het stadje zelf, kan concluderen dat hier een groot en machtig kasteel heeft gestaan...
Werk aan het Spoel (Bron: www.culemborg.nl)
Werk aan het Spoel
<p>Tijdens de Hollandse Oorlog (1672-1678) werd op initiatief van de Staten van Holland voor het eerst een "Hollandse Waterlinie" in gereedheid gebracht. Deze waterlinie volgde...
IJsberg opgestuwd tegen de waalbandijk bij Ochten, gravure van Roeland van Eynden uit 1789 in 1789 © Rijksmuseum PD
In de ban van de ringdijk
<p>In 1321 schrijft Reinald II van Gelre een Landtbrief waarin hij voor het hele gebied tussen Maas en Waal dé oplossing tegen wateroverlast presenteert. Er...
Belegering Zaltbommel door de Spanjaarden op een kaart van 1599. Noord is onder. De schipbrug over de Waal is te zien. Links het Spaanse leger. © Rijksmuseum, maker anoniem - PD
Tachtigjarige Oorlog: Beleg van Zaltbommel
<p>De Spanjaarden belegerden in 1599 tijdens de Tachtigjarige Oorlog de stad Zaltbommel. De troepen van de Spaanse bevelhebber Mendoza vochten er tegen de manschappen van...
Kasteel Nederhemert (Bron: kasteel Nederhemert)
De bewoners van kasteel Nederhemert
<p>De oudste delen van kasteel Nederhemert dateren uit het begin van de veertiende eeuw. Vanaf toen heeft het veel veranderingen ondergaan: het kasteel ontwikkelde zich...
Vissers zetten hun netten uit, Jan van Goyen (1638). © PD
In eigen netten verstrikt
<p>Eeuwenlang leeft heel Heerewaarden van de riviervisserij. Het is lange tijd de grootste riviervissersplaats van Gelderland. Er zijn op het hoogtepunt circa vijftig vissers lid...
Koninginnedag in Opheusden ©
Koninginnedag in Opheusden
"En dan hadden we 's middags aubade, toen hebben we bij ons nog wel eens een hele discussie gehad in de gemeente, daar kan ik...
Nieuwe Schans bij de Maas op een kaart uit 1663 © Gelders Archief
Stoomgemalen aan de Nieuwe Schans
<p>Het buurtschap Nieuwe Schans bij Alphen aan de Maas dankt haar naam aan een fort dat hier rond 1580 werd gebouwd op initiatief van Willem...
Reconstructie van de verstopplek op Ridderstraat 29 bis (Culemborg) © Elisabeth Weeshuis Museum, Culemborg
Onderduiken in Culemborg - Ridderstraat 29 bis
<p>In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Monument in Opheusden voor de plaatselijke inwoners (Bron: Gemeente Neder-Betuwe)
De Slag om Opheusden
<p>Veel mensen beseffen naar waarschijnlijk niet dat de Slag om Opheusden een grote impact heeft gehad. Ondanks het feit dat Opheusden een klein dorp is,...
Verhalen in streektaal uit een koffer
Oud en Nieuw in Opheusden
"En dan 's avonds, mijn vader werkte op de steenfabriek, en dan kwam hij 's avonds thuis en dan moest hij mijn moeder helpen met...
Een Tielse weesjongen. Metalen pop gegoten door Gijsbert Stout, negentiende eeuw.
Tiel krijgt een weeshuis
<p>Sociale voorzieningen waren er in de zestiende eeuw nauwelijks.</p>
Johannes Vingboons, Gezicht op de Tafelbaai, 1655 © Nationaal Archief, PD
Gelderlanders en de vroege Kaapse bezettingsperiode
<p>In 1651 krijgt de in het Gelderse Culemborg geboren Jan van Riebeeck opdracht van de bewindhebbers van de VOC om een verversingspost te vestigen aan...
Boerderij op een terp © Jan Reijnen
Geïsoleerd wonen op een terp
<p>Voor de komst van de stoomgemalen in het land van Maas en Waal werd bij langdurig hoogwater in de Maas de natuurlijke lozing van deze...
Ernst Frederik Hertog van Saksen Hilburghausen
Verkocht en met schulden beladen
<p>In 1639 komt Culemborg in handen van de Duitse graven Van Waldeck-Pyrmont. Het graafschap raakt beladen met schulden. Verder oplopend door de verwoestingen in het...
De Achterste molen van Hellouw © Dirk Hak, CC-BY-NC
De molens van Hellouw
<p>In Hellouw staan twee molens van het type wipwatermolen-grondzeiler, ook wel Hooglandse molen genoemd. Beide molens zijn een Rijksmonument. Het zijn de enige overgebleven molens...
De ruïne van kasteel Brakel (Bron: Peter van der Wielen)
De overblijfselen van kasteel Brakel
<p>Het dorp Brakel is oorspronkelijk een esdorp met verspreide bebouwing rond een groot aantal brinken. In de loop van de tijd concentreerde het dorp zich...
De NederBetuwsche Beetwortelsuikerfabriek (jaar onbekend). Bron: Draak, J. den en J.E. van der Sleesen, Het archief van de Neder-Betuwsche beetwortelsuikerfabriek 1866-1919 (Arnhem, 1987).
De bietsuikerfabriek te Geldermalsen (1866-1919)
<p>Op 15 mei 1866 werd te Geldermalsen de NV Neder-Betuwsche Beetwortelsuikerfabriek (NBB) opgericht. De elfde bietsuikerfabriek in Nederland. De initiatiefnemers en investeerders van de NBB...
Heilige Gregoriuskerk in 2014. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Heilige Gregoriuskerk
<p>In 1885 ontvangt pastoor Miltenburg van de Erven Tukker een gedeelte van de Princentuin om een nieuwe kerk en pastorie te bouwen. Dit is niet...
Jean de Luxembourg - Elisabeth van Culemborg © CC0
Het Elisabeth Weeshuis
<p>In Culemborg werd in 1560 een gloednieuw huis gebouwd voor de wezen in de stad. Dat was heel bijzonder, want meestal werden weeshuizen gevestigd in...
Ds. Hendrik Pieter Scholte, de stuwende kracht achter de emigratie © bron www.harryknipschild.nl, PD
De stichting van Pella
<p>Tussen 1847 en 1927 emigreerden ruim duizend inwoners uit het meest westelijke deel van de Betuwe naar Amerika. Een eerste groep vertrok onder leiding van...
Rina van Oord © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
Met de koeien over straat
<p>Ruilverkaveling was voor de familie Van den Oord een lang verwachte gelegenheid om het boerenbedrijf uit te bouwen. Veehouder Martien van den Oord had rond...
H. Servatiuskerk te Appeltern vanaf zuid-oostzijde. © Gerard Kouwenberg, 2014
Kerk gebouwd als reactie na ruzies met de hervormden
De oude Rooms-Katholieke Kerk in Appeltern, gebouwd volgens de eerste schriftelijke vermelding in 1134 of eerder, kent een stormachtige geschiedenis waarbij meermaals wapens tussen katholieken...
Zalmvangst op onbekende plek in de Waal in 1918. Het 300 meter lange vangnet wordt met een paardenmolen aan wal getrokken. © Foto: C.J. Hofker, fotocollectie Het Leven (1906-1941), Spaarnestad Photo CC-by
Ondergang van de riviervisserij
<p>Trekvissen als steur en zalm voelden zich in de loop van de afgelopen eeuwen steeds minder thuis in de Waal. De aanleg van sluizen en...
1882 station Tiel 1915 met stoomtrein
Trein en station
<p>Op 1 november 1882 is het feest. De spoorlijn Dordrecht - Elst wordt geopend. Tiel krijgt een station en een treinverbinding naar het westen en...
Een Tielse kermiskoek ©
Tielsche kermiskoek
<p>De Tielsche Kermiskoek, is een honingkoek die volgens een oud recept bereid wordt. Deze kermiskoek wordt alleen in de derde week van oktober verkocht tijdens...
Jan van Kuilenburg, oud Dijkgraaf Tieler- en Culemborgerwaarden © Jan van de Lagemaat
Van onveilig naar veilig gebied in de Culemborger- en Tielerwaarden
<p>'Wanneer je goede ambtenaren hebt, dan kan iedereen dijkgraaf zijn', stelt de oud dijkgraaf van de Culemborger- en Tielerwaarden. Daar was hij vanaf 1981 heemraad...
Tielse munten zijn teruggevonden van Engeland tot aan het Oostzeegebied
Tielse munten
<p>In 950 geeft de Duitse keizer de kerk van Tiel weg, maar de rest van de stad houdt hij in bezit. Tot zeker 1100 woont...
Buren ca. 1900. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Groeiend isolement
<p>Als het stadsbestuur zelf weer aan de eigen toekomst kan werken, neemt het geen enkel initiatief. Ook niet als Buren door de gemeentewet een autonome...
Voormalige Hervormde Kerk Altforst vanaf de zuidzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Voormalige Hervormde Kerk Altforst
Aan de Kerkstraat nr.21 in Altforst staat het sinds 1970 buiten gebruik gestelde kerkgebouw van de Nederlands Hervormde Kringgemeente. Een driezijdig...
1995 hoe hoog komt het water
Hoe hoog komt het water
<p>Eind januari 1995 stijgt het water in de Waal tot een angstig hoog peil. Enkele dijken dreigen te bezwijken.</p>
Voorplein met hoofdgevel van Kasteel Buren, Abraham de Haen naar Cornelis Pronk, 1728. Foto RKD – Nederlands instituut voor kunstgeschiedenis, Den Haag
Pasqualini
<p>Wat doet een Italiaanse vestingbouwer uit Bologna aan het begin van de 16e eeuw in Buren? Als Maximiliaan van Egmond in 1530 aanwezig is bij...
Koningin Juliana bezoekt het rampgebied ©
De ramp van Tricht
<p>Op zondagmiddag 25 juni 1967 werd het dorp Tricht getroffen door een ongekend krachtige windhoos. Vijf inwoners vonden daarbij de dood. In totaal werden meer...
Ansichtkaart Voorstraat, Beesd. © Alle rechten voorbehouden
Beschermd dorpsgezicht Beesd
<p>Het dorp Beesd heeft met de Voor-, Midden-, en Achterstraat een planmatige aanleg welke stamt uit de Middeleeuwen.</p>
Vierroeder en eenroeder op landgoed Velhorst © Olga Spekman, CC BY
Te hooi en te gras
<p>De laatste tien jaar is er weer belangstelling gekomen voor de hooiberg. Veel worden gerestaureerd of opnieuw gebouwd bij ‘monumentale’ boerderijen. Nederland is het land...
Batenburg, kerktoren en molen en nieuwe riviernatuur voor de deur © Peter Deurloo CC-BY-NC
Toekomstperspectief
<p>Het Verhaal van Maas en Waal eindigt nooit. Zo lang de rivieren stromen, blijven de inwoners stoeien met water en land. En met elkaar! De...
Het openluchttheather van Werk aan het Spoel © HenkvD via Wikimedia Commons, CC BY-SA
Fort Werk aan het Spoel heringericht
<p>Werk aan het Spoel inspireert de bezoekers met verrassende, vooral culturele activiteiten te midden van een fraai historisch en landschappelijk decor. Het aanbod is gevarieerd...
Allegorie op de Vrijheid en Gelijkheid, 1795 © Rijksmuseum/PD
Aan het volk van Nederland
<p>‘Uw getrouwe medeburger’, zo ondertekent Joan Derk baron van der Capellen tot den Pol, heer van Appeltern en Altforst enz., het Democratisch Manifest. Een oproep...
Kasteel Palmesteyn in Deil - Tekening van Jacob Stellingwerf, 1653 © Jacob Stellingwerf, PD
Palmestein te Deil
<p>Deil had in het verleden 7 kastelen: Bulckenstein, Palmestein, Ringelestein, Reijnerstein, Vogelenburch, Bakerbosch en Schorestein. Alle kastelen behoorden tot het vorstendom Gelre en Graafschap Zutphen,...
Tuinbouw in Elst, circa 1910 (Bron: de Gelderland Bibliotheek)
Boeren als veilingmeesters
<p>Rond 1900 was het Rivierengebied een fruit- en tuinbouwgebied. Voor hun afzet waren de boeren afhankelijk van de steden. Een aantal boeren ging zelf naar...
Zuid-Holland: Slot Loevestein ©
De grensstreek Gelderland - Zuid-Holland
<p>De grens tussen Zuid-Holland en Gelderland is het resultaat van zowel de natuur als de mens. Hij bestaat deels uit de rivier de Linge, maar...
Chris Vink bij kasteel Soelen © Jans Fotografie
Geboren en getogen op Kasteel Soelen
<p>‘Iedereen kent me’, vertelt Chris Vink mij, als ik via de telefoon een afspraak met hem maak. De lange besneeuwde wegen door Zoelen leiden me...
Koning Lodewijk Napoleon bezoekt in 1809 Dalem aan de Waaldijk in de Tielerwaard © Reinier Vinkeles. Collectie Rijksmuseum - PD
Een golf van liefdadigheid
<p>De hulpverlening na een ramp gebeurde in eerste instantie plaatselijk, vanuit naburige steden en via de kerken. Na een overstroming in 1741 in onder andere...
Fruitcorso Tiel, 2018 © Kattiel/Wikipedia, CC-BY 4.0
Het eerste fruitcorso
<p>De Betuwe en fruit zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Deze relatie vormt de basis voor het jaarlijkse oogstfruitcorso dat dit jaar voor de eerste maal...
Elektrisch gemaal bij de Broekse Sluis © CC0
Gemaal bij de Broekse Sluis
<p>Bewoners van de polders in westelijk West Betuwe zijn eeuwen bezig geweest overtollig water uit hun polder weg te krijgen. Vanaf de vijftiende eeuw werden...
Rien Schutterhoef © Hans ter Heege, alle rechten voorbehouden
De melkboer komt langs
<p>Riens vader werkte eerst op de steenfabriek in Hurwenen, maar door een ongeval werd hij gedwongen een andere baan te zoeken. Hij werd melkboer in...
Tielse kersenpluk (Bron: Regionaal Archief Rivierenland)
Boomgaarden in de Betuwe
<p>De Betuwe, vanouds het land van de bloeiende boomgaarden. Bij die boomgaarden hoort een aantal bijzondere gebruiken, waarvan sommige nog steeds in zwang zijn.</p>
Onderdoorgang Randweg Tricht © Ab Donker 2021
Het verdronken bos van Tricht
<p>Vindplaatsen uit het Laat- en Midden-Neolithicum (steentijd) zijn in West Betuwe vrij zeldzaam. Plekken werden vaak maar korte tijd bewoond, bewoners lieten daardoor weinig sporen...
Kind en moeder leven als jager-verzamelaars © Hans Splinter/PD
Kamp Mariënberg aan de Overijsselse Vecht
<p>Aan de Overijsselse Vecht zijn tussen 1975 en 1985 laat-mesolithische grafkuilen aangetroffen. Ze worden gedateerd op 5100 v.C. Ze geven enig inzicht in de cultuur...
Deil, Gezicht op Linge, 1900. © Historische Kring West-Betuwe
Kastelendorp Deil
<p>Absolute winnaar als kastelendorp in de West-Betuwe: maar liefst zeven adellijke huizen had Deil ooit!</p>

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl