Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Kaart van het graafschap Buren, Atlas Maior 1665 © Wikimedia Commons, PDM
Blokhuis te Ravenswaaij
<p>In het rivierengebied nabij Buren liggen in de middeleeuwen veel kastelen en versterkte huizen. De rivieren de Rijn, de Linge en zijstromen hiervan zijn belangrijk...
Sibylle van Griethuysen, Arnoud van Halen, ca. 1720. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
De Dichtende Dokter en zijn voorgangers
<p>Daar is een zek're plaats, men noemt ze Stad van Buren, Dáár heb ik mijn beroep, en doe er heelkunst-kuren.</p>
Kasteel van Culemborg rond 1650 op stadsplattegrond van Blaeu
Het kasteel van Culemborg
<p>De fundamenten van het kasteel bevinden zich in de Kasteeltuin. Nu staat alleen nog een zestiende-eeuwse muur overeind. Op de plattegrond die Joannes Blaeu rond...
Bevestiging van het stadsrecht van Tiel door Reinald III van Gelre, 1371
Tiel wordt Gelders
<p>In de dertiende eeuw is Tiel een uithoek van Brabant. Het wordt dan ook verschillende keren bedreigd. In 1286 wordt het zelfs volledig verwoest.</p>
Vogelpopulatie op de Heesseltsche uiterwaarden © Anton Lemmers
De Heesseltsche Uiterwaarden
<p>De Heesseltsche Uiterwaarden liggen buitendijks tussen de dorpen Heesselt en Opijnen. Het fungeert als overloopgebied van de Waal. Dat betekent dat bij hoog water het...
De huidige staat van het Fort (Bron: Bezoekerscentrum De Grote Rivieren, foto: Bezoekerscentrum De Grote Rivieren)
Fort Sint Andries
<p>In 1599, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, bouwden de Spanjaarden ten westen van Heerewaarden Fort Sint Andries (ook wel 'Oud' Fort St. Andries genoemd). Het fort...
1935 de geboorte van Flipje
De geboorte van Flipje
<p>Jamfabriek De Betuwe (opgericht in 1885) heeft begin jaren dertig last van concurrentie die op hun etiketten de naam 'Betuwe' vermelden.</p>
Quarles van Uffordgemaal (Alphen GLD.) met plaquette ©
Het Quarles van Uffordgemaal in Moordhuizen
In de jaren dertig van de vorige eeuw werd door werklozen de nieuwe Alphense wetering gegraven. De stoomgemalen die tot die tijd het water moesten...
Cornelius Jansenius © Jean Morin, PD.
Jansenisme van Cornelius Jansenius
<p>Cornelius Jansenius werd in 1585 geboren in Leerdam als Cornelius Jansen. Hij werd bisschop van Ieper en verlatijniseerde zijn naam.</p>
Band Kinkobra Appelpop 2011 © Jette Janssen, Erfgoed Gelderland CC-BY-SA
Het is het sfeertje wat 't em doet
<p>Appelpop is uitgegroeid tot het grootste popfestival in zijn soort. Appelpop is inmiddels een festival met nationale en zelfs internationale bekendheid. In 2001 bezochten naar...
Karel Jan Bongaerts en zijn bouilloire, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Een bouilloire uit het voormalige Culemborgse internaat Mariakroon
<p>Een koperen bouilloire van rond 1810 siert de woonkamer van Karel Jan Bongaerts uit Culemborg. De warmwaterketel is afkomstig uit het voormalige Culemborgse internaat Mariakroon,...
Josephine Veerman-Titahena © privécollectie Josephine Veerman-Titahena, alle rechten voorbehouden
Wij die zijn meegekomen
<p>De Molukse Josephine Veerman-Titahena (1951) kwam met haar familie naar ons land. Vader Julius Titahena diende bij het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). Toen Indonesië onafhankelijk...
Munnikenland (Bron: Waterschap Rivierenland)
Het Munnikenland
<p>Munnikenland is de naam van het uiterst westelijke deel van de Bommelerwaard. Het is gelegen ten westen van Poederoijen en Brakel en feitelijk een landtong...
1905 SDAP opgericht
SDAP-afdeling Tiel opgericht
<p>Op zondag 3 september 1905 komen zo'n 150 belangstellenden bijeen in de coöperatieve bakkerij 'Vooruitgang zij ons doel' aan de Kijkuit te Tiel.</p>
Graver Veragtert was actief bij de ontzandingen in de Megensche Ham, voorafgaand aan het graven van de Gouden Ham. © P. Deurloo
Wingewest Maas en Waal
<p>Het gebied tussen Maas en Waal is vanaf de negentiende eeuw een wingewest. Letterlijk. Klei, zand en grind zijn er door de geologische geschiedenis van...
Joop van de Geijn © Ido de Vries, alle rechten voorbehouden
Buiten op je duiven wachten
<p>Joop van de Geijn uit Druten (1946) begon met de duivensport toen hij 10 jaar oud was en vertelt daar graag over.</p>
Oliebollen eten met Oud en Nieuw
Oud en Nieuw in Herwijnen
"Bij ons was het eerst naar de kerk met oudjaarsavond en dan ging je naar huis om een kopje koffie te drinken en als je...
Afbeelding van het kasteel uit de kronieken van Ammersoyen door John Box, 1870. © Geldersch Landschap & Kasteelen, publiek domein
De bruid van Ammersoyen
<p>In de Bommelerwaard ligt het trotse kasteel Ammersoyen, pas gerestaureerd en in oude luister hersteld. Niet altijd heeft het zulke glorieuze tijden gekend. In het...
De Voorn en (oud) Fort Sint-Andries rond 1600 (Bron: Wikimedia)
Het dorp Heerwaarden
Het kleine dorp Heerewaarden ligt op een unieke locatie: op een smalle strook land tussen de Waal en de Maas. Beide rivieren...
Aart Kusters (l) en Ton Jansen © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
Stroomhuis levert kunst
<p>In Neerijnen staat een opvallend gebouw met een bijzondere functie: het Stroomhuis. Industrieel erfgoed dat een culturele bestemming kreeg. Hoe dat zo gekomen is, vertellen...
Keltisch schip met mast en riemen © J.Wood, De Kelten, Kerkdriel 2004
De Zouthandel via Rijn(Waal) en Maas
<p>Hoewel het zout eerst dichtbij Halstatt bij Dürnberg in Oostenrijk op driehonderd meter diepte wordt gewonnen, halen de Kelten het later in grote hoeveelheden uit...
Splitsingspunt van Rijn en Waal bij de Schenkenschans omstreeks 1640. De Waal was toen al een grotere tak dan de Rijn. Rond het splitsingspunt liggen veel fortificaties. Noord is onder. © Atlas van Loon, Joh. Jacobi Schort, ca. 1640
Meanderende rivieren
<p>Ongeveer 10.000 jaar geleden was de ijstijd afgelopen. In de periode die we het holoceen noemen, werd het klimaat warmer en gelijkmatiger. De bergen in...
Het Personeel Van Dejaco Sigarenfabrieken In Culemborg. Vrijwel Allen Met Pet. Nederland, Culemborg 1924. © Geheugen van Nederland, publiek domein
Het ‘maandaghouden’ verdwijnt
<p>Een oude gewoonte van sigarenmakers, vooral van de ongehuwden onder hen, was het zogenaamde 'maandaghouden'. Dit vrijwillig verzuim kon één dag duren, maar ook enkele...
Heilige Gregoriuskerk in 2014. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Heilige Gregoriuskerk
<p>In 1885 ontvangt pastoor Miltenburg van de Erven Tukker een gedeelte van de Princentuin om een nieuwe kerk en pastorie te bouwen. Dit is niet...
Vuursteengeweer vervaardigd in Culemborg
's Lands geweerfabriek
<p>In 1759 verrijst een geweerfabriek op het voormalige kasteelterrein. Er werken zeventig mensen. Zij smeden en slijpen geweerlopen en bajonetten, maken sloten, laden en beslag,...
De katholieke kerk in Ammerzoden
Geloven in de Bommelerwaard
<p>Amper 50.000 inwoners telt de Bommelerwaard. Maar het gebied tussen Maas en Waal bleek, vanwege het geloof, niet onder te brengen in één gemeente.</p>
Overzicht belegering Zaltbommel anno 1574 door Spanjaarden en Staatsen © Stadskasteel Zaltbommel CC-BY-NC
Zaltbommel in Hollandse handen
<p>Tijdens de Tachtigjarige Oorlog kiest Zaltbommel in 1572 de zijde van Willem van Oranje. De stad wordt hervormd en bereidt zich voor op verdediging tegen...
1951 Tiel  Molukkers bij Villa Elzenpasch
Nieuwkomers
<p>Door de politieke situatie in Indonesië komen er heel wat mensen ongewild naar Nederland. Eerst komen er in 1950 Indische Nederlanders.</p>
Kerktoren van Asperen in oorlogstijd © archief Vereniging Oud Asperen
De Asperense razzia
<p>Razzia’s, waarbij tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers jacht werd gemaakt op mensen, kwamen met name aan het einde van de oorlog veel voor....
Prinses Beatrix en prins Claus krijgen toelichting op de plannen door burgemeester R.A. van Sandick, 1972. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
In oude glorie hersteld
<p>'Woonellende in historisch Betuws stadje' zo kopt het Gelders Dagblad in 1964. In hetzelfde jaar schrijft Vrij Nederland over de eens zo prachtige muurhuizen die...
Kasteel Merckenburg
Burcht Merckenburg in Heukelum
<p>Kasteel Heukelum, vanouds genaamd Merckenburg, is gelegen buiten het oude vestingstadje Heukelum op de grens van Gelderland en Zuid-Holland. Het was de roemruchte familie van...
Reconstructie van de verstopplek op Bradaal 49 in Culemborg © Elisabeth Weeshuis Museum, Culemborg
Onderduiken in Culemborg - Bradaal 49
<p>In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Boerderij 't Hof te Maasbommel ©
Boerderij 't Hof te Maasbommel
<p>Boerderij 't Hof te Maasbommel kent een rijke geschiedenis. De boerderij, die voormalig ook dienst deed als koetshuis, is gelegen ten westen van het omgrachte...
Vismarkt aan de Waal in Nijmegen in de negentiende eeuw. © Regionaal Archief Nijmegen, via CollectieGelderland.nl CC0
Bloeitijd van de riviervisserij
<p>In de late middeleeuwen begon de bloeitijd van de riviervisserij. Grote trekvissen als zalm en steur konden tot die tijd alleen met spiezen, harpoenen of...
Adolf bedreigt zijn vader, Philippus Velijn, 1819 © Rijksmuseum Amsterdam
Arnold van Egmond opgesloten op het kasteel
<p>Een kenmerkende gebeurtenis is de opsluiting van Arnold van Egmond, hertog van Gelre, door zijn zoon Adolf op het kasteel van Buren in 1465.</p>
Kleuterklas in de Bommelerwaard, circa 1955 (Bron: Gelders Archief)
De schoolloopbaan uitgebreid
<p>Na 1900 groeide niet alleen de deelname aan het lager onderwijs, ook het vervolgonderwijs nam een enorme vlucht - mede onder invloed van de Leerplichtwet....
Buren ca. 1900. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Groeiend isolement
<p>Als het stadsbestuur zelf weer aan de eigen toekomst kan werken, neemt het geen enkel initiatief. Ook niet als Buren door de gemeentewet een autonome...
Asperen
Lieve vrouw en kind
<p>'Wanneer ik nog eens thuis kom dat weet God alleen, waar we maar op vertrouwen moeten. Ik zou je nog eens zoo graag in mijn...
Culemborgse stoel
Meubelstad Culemborg
<p>Tussen 1830 en 1915 staat de Culemborgse stoel in vele Nederlandse keukens en eetkamers. Het beroemde meubel is een degelijke, houten stoel met een biezen...
Boerderij op een terp © Jan Reijnen
Geïsoleerd wonen op een terp
<p>Voor de komst van de stoomgemalen in het land van Maas en Waal werd bij langdurig hoogwater in de Maas de natuurlijke lozing van deze...
Batenburg, kerktoren en molen en nieuwe riviernatuur voor de deur © Peter Deurloo CC-BY-NC
Toekomstperspectief
<p>Het Verhaal van Maas en Waal eindigt nooit. Zo lang de rivieren stromen, blijven de inwoners stoeien met water en land. En met elkaar! De...
Elektrisch gemaal bij de Broekse Sluis © CC0
Gemaal bij de Broekse Sluis
<p>Bewoners van de polders in westelijk West Betuwe zijn eeuwen bezig geweest overtollig water uit hun polder weg te krijgen. Vanaf de vijftiende eeuw werden...
Ernst Frederik Hertog van Saksen Hilburghausen
Verkocht en met schulden beladen
<p>In 1639 komt Culemborg in handen van de Duitse graven Van Waldeck-Pyrmont. Het graafschap raakt beladen met schulden. Verder oplopend door de verwoestingen in het...
Kasteel Ammersoyen, 1884, Topografisch Historische Atlas Gelderland. © Pieter Schipperus, publiek domein.
De list met de rosmolen
<p>Het imposante kasteel Ammersoyen ligt in de Bommelerwaard, tussen Maas en Waal. De rivieren maakten dat het kasteel beter te verdedigen was. Maar onneembaar was...
In Amsterdam zamelen Achterhoekse vrouwen met het verkopen van bloemen geld in voor de slachtoffers van een tornado in Borculo uit 1925 © Bron: Nationaal Archief Den Haag, maker onbekend, alle rechten voorbehouden
Structurele hulpverlening bij rampen
<p>Niet alleen noodhulp, maar ook structurele hulpverlening was na de zo rampzalige watersnood noodzakelijk. De schade was enorm, vooral in het Land van Maas en...
Het door de Spanjaarden gebouwde fort ‘oud’ Sint-Andries ligt strategisch op een landtong tussen Maas en Waal. Kaart van Blaeu, 1649. © Universiteit Utrecht, Toonneel der Steden, Joan Blaeu
Tachtigjarige Oorlog: Fort Sint Andries
<p>In de Bommelerwaard bij Heerewaarden, op een punt waar de rivieren de Waal en Maas elkaar bijna raken, bouwden de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog...
1795 capitulatie Tiel
De Fransen in Tiel
<p>In 1793 verklaart Frankrijk de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden de oorlog. Vanaf de zomer van 1794 veroveren de Fransen snel ons land. In Tiel...
De Rooms-Katholieke kerk in Rumpt ©  Jan Dijksma cc-by-sa
Rooms Katholieke kerk in Rumpt
<p>De Rooms Katholieke kerk werd in 1851 door architecten van de Rijksdienst Waterstaat ontworpen.</p>
Kuyper Atlas met vlak onder Buren de Zand-weg, 1868. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
De Gecombineerde Zandweg
<p>Tegenwoordig loopt de snelste route van Tiel via Buren naar Culemborg over twee goed beheerde provinciale wegen. De eerste bijeenkomst over deze verbindingsweg vindt plaats...
Buren met op de voorgrond de opgraving aan de Blatumsedijk. Ligt hier misschien Villa Buria? Bron: Arcadis
Villa Buria teruggevonden?
<p>Lang is gedacht dat Buren ook vóór de aanleg van de stad, aan de stadskant van de Korne ligt. Dit verandert als archeologen in 2000...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl