Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Ton en Nicoline en hun aspot, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Zeventiende-eeuwse aspot in Culemborgse kelder
<p>In 1995 deed een Culemborgs paar een bijzondere vondst onder hun huis. Behalve veel scherven, pijpenkopjes en kippenbotjes vonden ze een aspot uit de zeventiende...
Zingen bij de kerstboom, ca. 1970
Kerst in Ingen
"Het mooiste vond ik altijd kerst van de zondagschool, dan hadden we ook altijd een hele grote boom, hadden we voor in de kerk staan....
Nieuwe Schans bij de Maas op een kaart uit 1663 © Gelders Archief
Stoomgemalen aan de Nieuwe Schans
<p>Het buurtschap Nieuwe Schans bij Alphen aan de Maas dankt haar naam aan een fort dat hier rond 1580 werd gebouwd op initiatief van Willem...
Rien Schutterhoef © Hans ter Heege, alle rechten voorbehouden
Naar de dorpsschool in de jaren vijftig
<p>De ouders van Rien van Schutterhoef uit Hurwenen besloten hun zoon naar de lagere school in het naastgelegen dorp Rossum te sturen. Na de lagere...
De overstroomde uiterwaarden bij Beuningen in 1993 © Bart van Eyck CC-BY, Beeldbank Rijkswaterstaat
De Waal als natuurlijke en beteugelde rivier
<p>Al miljoenen jaren vormen de voorlopers van de Rijn en de Waal grote delen van ons land. Al die tijd komen ze uit de Alpen...
Portret van Jacob Mom, door Crispijn van de Passe (1574 - 1637) © Rijksmuseum/CC 1.0
Jacob Mom als waterstaatsheld?
<p>In de strijd tussen de Republiek der Zeven Provinciën en Spanje was het Land van Maas en Waal frontgebied. De streek was daarvan het slachtoffer....
Distels
De proefboerderij
Sinds 1960 mag Cees van der Plaat zichzelf Enspijker noemen. In dat jaar trouwde hij met Geertje van Mourik. Haar ouders woonden aan de Molenkampstraat,...
Waaldijk met kerkje van Hien. Het water rechts van de dijk is een strang, een overblijfsel van de Waal dat de dijk ooit bedreigde. (ongedateerd) © C.J. Steenberg, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, CC-BY-SA 4.0
Rivieren verschuiven
<p>Niet alleen bij extreem hoogwater of ijsgang, ook bij normale waterstanden konden dijken worden bedreigd. Rivierlopen konden naar de dijk toe verschuiven. Langs de Waal...
De schilder Jan Toorop woonde tussen 1908 en 1916 in Nijmegen. Hij schilderde er weinig, maar maakte wel dit Gezicht op Ooy en de Waal, gezien vanaf de Batavierenweg. © Museum het Valkhof
De Waal als inspiratiebron
<p>Rivieren hebben niet alleen betekenis als grens, als handelsader, als visleverancier of als dreigend gevaar. Als duizenden jaren lang hebben rivieren ook een ‘hogere’ betekenis.</p>
Mimi Günther © Anneke van der Heijden, alle rechten voorbehouden
Mimi Günther: wie kent haar niet?
<p>Vanwege de oorlog is Mimi in Geldrop geboren maar ze is een echte Opheusdense. Ze groeide op in een warm gezin met twee broers, volgde...
‘Riviergezicht met Wachtpost’, uit 1644 is een van de weinige beelden van de wachttorens langs de rivieren. © Jan van Goyen, 1644, collectie Rijksmuseum PD
De Mauritslinie, staatse linies in de Waalstreek
<p>Prins Maurits van Nassau, die tijdens de Tachtigjarige oorlog de verdediging van de Republiek tegen de Spanjaarden leidt, liet tussen 1590 en 1609 vele tientallen...
Gezichtshelm van ijzer, bekleed met verzilverd brons van tussen 50 en 100 na Chr., gevonden in de Waal bij Nijmegen. De uitdrukkingsloze gelaatstrekken moesten, zo nemen we aan, angst aanjagen bij de tegenstander. © collectie Museum Het Valkhof, Nijmegen
Castella, kastelen en steden
<p>Grote rivieren zijn in tijden van strijd en oorlog van enorm strategisch belang. Door hun goede bevaarbaarheid spelen ze een grote rol bij de aanvoer...
Maria van Nassau, (1556-1616), Portret door I. de Jager naar Paulus Mooreelse, 1658 (Stichting Het Weeshuis, Buren). Foto: Fotopersburo William Hoogteyling, Buren
Het weeshuis
<p>Het weeshuis is de meest tastbare Oranjenalatenschap in Buren en het beste voorbeeld van Hollandse Renaissance buiten de Randstad. Het initiatief komt van Maria van...
Hendrik Megens © Tjits Puijker, alle rechten voorbehouden
15 cent per uur...deel 2
<p>Hendrik Megens (1933) uit Boven-Leeuwen vertelt over zijn werk in een van de vele meubelmakerijen in het land van Maas en Waal. </p>
De kerk in Gellicum met daarvoor het Rechthuis © Historische Kring West-Betuwe
Het oude dorp Gellicum
<p>In het jaar 983 reeds genoemd als 'Gallinghem'. In het dorp was ooit een sierlijk kasteel dat bezit was van o.a. de families Tengnagell en...
Luchtfoto kasteel Leyenburg in Vuren, 1964 © collectie KLM Aerocarto, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Kasteel Leyenburg in de Lingewaal
<p>De in 1986 gevormde gemeente Lingewaal bestaat uit een in de middeleeuwen omstreden grensgebied tussen Gelre en Holland. Verschillende takken van de familie Van Arkel...
Sinds 1890 houdt de ANWB zich bezig met het plaatsen van wegwijzers © Streekarchief Bommelerwaard
Noord en Zuid verbonden
<p>Begin 1900 reden in de Gelderse Bommelerwaard vier 'automobielen' rond. Het merendeel van de inwoners verplaatste zich te voet, op de fiets, met paard en...
Gemeentehuis van de gemeente Lingewaal te Asperen © PD, bron: Wikimedia
Samen of zelfstandig
<p>Tot de jaren zeventig kwam samenvoeging van gemeenten sporadisch voor. Het ruimtegebrek van de grotere steden om de groeiende bevolking te kunnen opvangen was tot...
Enspijk. © Jan Dijkstra, cc-by-sa 4.0
Vrije tijd in Enspijk
<p>Enspijk heeft twee locaties die ook buiten de plaats zeer bekend zijn.</p>
Koninginnedag in Opheusden ©
Koninginnedag in Opheusden
"En dan hadden we 's middags aubade, toen hebben we bij ons nog wel eens een hele discussie gehad in de gemeente, daar kan ik...
Kazemat bij Arnhem, onderdeel van de IJssellinie © MartinD/Wikipedia, CC BY-SA 3.0
Inleiding: Gelderland tijdens de Koude Oorlog
<p>Tussen 1946 en 1991 domineerde de Koude Oorlog de politieke en militaire verhoudingen tussen het communistische Oostblok en de Westerse, kapitalistische landen. De Westerse landen...
Het nieuwe gemeentehuis, 1985. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Gemeentelijke herindeling
<p>In het laatste kwart van de 20e eeuw is de gemeente Buren tweemaal betrokken bij een gemeentelijke herindeling.</p>
Enquête onder boeren- en landarbeidersgezinnen in Deil © Gelders Archief, PD
De vrouw en de kat horen thuis op de mat
<p>Begin twintigste eeuw, in de tijd van de eerste emancipatiegolf, werden in heel Nederland vrouwenverenigingen opgericht. Naast kerkelijke vrouwen- en meisjesverenigingen was er sinds 14...
Graver Veragtert was actief bij de ontzandingen in de Megensche Ham, voorafgaand aan het graven van de Gouden Ham. © P. Deurloo
Wingewest Maas en Waal
<p>Het gebied tussen Maas en Waal is vanaf de negentiende eeuw een wingewest. Letterlijk. Klei, zand en grind zijn er door de geologische geschiedenis van...
Zijaanzicht huis Spijk in Spijk © Roelant Roghman, 1646-1647
Huis Spijk te Spijk
<p>Geografisch behoort Spijk bij de Gelderse Tielerwaard. Bestuurlijk ligt het ingewikkelder. Vóór 1800 bestaat de grensplaats Spijk uit de heerlijkheid Nedereinde die onder Holland valt,...
Koninginnedag Herwijnen. Ballonnen oplaten (rond 1995) ©
Koninginnedag in Herwijnen
"Met de school liedjes leren, en dat was oefenen met elkaar. Eerst met de klas, dan met de hele school. En dan ging je als...
Tielse munten zijn teruggevonden van Engeland tot aan het Oostzeegebied
Tielse munten
<p>In 950 geeft de Duitse keizer de kerk van Tiel weg, maar de rest van de stad houdt hij in bezit. Tot zeker 1100 woont...
Fort Asperen © Provincie Gelderland, PD
Fort bij Asperen
<p>Fort bij Asperen is tussen 1845 en 1847 gebouwd op de grens van Acquoy en Asperen. Het ligt strategische aan de dijk langs de Linge....
Cor en Koos op een vissersboot © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
De ondergang van de riviervisserij
<p>Heerewaarden, strak omsloten door 's lands grootste rivieren en omarmd door de Maas- en Waaldijken. Nergens komen die twee waterdragers dichter bij elkaar. Hier wonen...
1174 Heilige Roomse Rijk
De tol van Tiel verdwijnt
<p>De Duitse keizers hebben een belangrijke reden om Tiel te beschermen: de kooplieden die er komen en voorbijvaren moeten hen tol betalen. Maar vanaf 1020...
Kerkbanken
Kerken in westelijk Gelderland
<p>Een zondagochtend in Opheusden. Grote gezinnen in donkere kleding lopen richting de kerk. De mannen dragen zwarte pakken, de vrouwen en meisjes dragen lange rokken...
Gelderse Archeologische Kroniek 2017 © Diversen, in copyright
Gelderse Archeologische Kroniek 2017
<p>De Gelderse Archeologische Kroniek 2017 is in eerste instantie op papier uitgebracht in Bijdragen en Mededelingen Gelre van de Vereniging Gelre. Naderhand is een groot...
Het verhaal van de viswijven op een deurkalf
Strijd om de mijter
<p>In de late middeleeuwen is de Utrechtse bisschop oppermachtig. In het omvangrijke bisdom heeft hij kerkelijke, maar ook wereldlijke macht. Een belangrijke en gewilde baan...
De Burense paardenmarkt, ca. 1905. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Laatste Burense paardenmarkt
<p>Als in 1395 heer Allard van Buren de poorters van Buren stadsrechten verleent, wordt daarin het recht tot het houden van een 'van ouds bestaande'...
Buurmalsen Kom
De kom van Buurmalsen
<p>Buurmalsen behoorde samen met Geldermalsen aan de familie Van Malsen.</p>
Huis Lakenburg te Wamel door H.Tavenier 1786. Bron: RKD Den Haag
Adellijk huis Lakenburg te Wamel
Wie vanuit de polder naar Wamel kijkt, ziet in een oogopslag de drie kenmerkende gebouwen van dit dorp. Aan de linkerzijde...
Tombe in de Barbarakerk van burgemeestersvrouw Aleida van der Dussen
Catharina Alida van der Dussen
<p>In het koor van de Oude of Hervormde Barbarakerk staat een witmarmeren graftombe. Laatste rustplaats van Catharina Alida van der Dussen (1690-1745), vrouw van de...
Archeologen aan het werk op de Markt in Culemborg met zicht op de Lanxmeerpoort © ADC archeoprojecten
Afvalcontainers in de binnenstad van Culemborg
<p>In de historische binnenstad van Culemborg zijn 32 ondergrondse afvalcontainers geplaatst. De binnenstad van Culemborg is op de Archeologische Monumentenkaart geregistreerd als een terrein...
Woningtentoonstelling in het Nutsgebouw in Buren, 1957. Bron: Gelders Archief, Arnhem
Komgronden en ruilverkaveling
<p>Na de Tweede Wereldoorlog staat het in versneld tempo ontwikkelingen van achtergebleven gebieden hoog op de landelijke politieke agenda. Door de moeilijk te bewerken komgronden...
Kasteel Palmesteyn in Deil - Tekening van Jacob Stellingwerf, 1653 © Jacob Stellingwerf, PD
Huis Palmestein in Deil
<p>Deil kent in de middeleeuwen zeven adellijke huizen. Zes behoren tot het vorstendom Gelre en het graafschap Zutphen, behalve Palmestein dat tevens een van de...
Aart Kusters (l) en Ton Jansen © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
Stroomhuis levert kunst
<p>In Neerijnen staat een opvallend gebouw met een bijzondere functie: het Stroomhuis. Industrieel erfgoed dat een culturele bestemming kreeg. Hoe dat zo gekomen is, vertellen...
Jan Streeff © Still uit animatiefilm Elisabeth Weeshuis in Culemborg CC-BY-NC-ND
Culemborgse weesjongen naar Rusland
<p>Jan Streeff is een weesjongen. Hij woont in het Elisabeth Weeshuis in Culemborg. Sinds 1806 worden hij en de andere weesjongens beschermd door de protectoren...
Mardi Kamphuis met op de achtergrond zijn vader © Mardi Kamphuis, alle rechten voorbehouden
24/7 tussen de bakstenen
<p>Mardi Kamphuis (1953) groeide op tussen de bakstenen. Nét 17 was hij toen hij startte bij steenfabriek De Rijswaard in Aalst. De fabriek werd zijn...
Beschrijving van Tiel ©
Angelique Le Jeune en Egbert Rink
<p>De Rinkstraat in Tiel is vernoemd naar Egbert Dirk Rink (1779-1856). Hij is niet alleen president van de arrondisementsrechtbank, actief in bestuurlijke functies en geschiedschrijver,...
Otto van Rees
Otto van Rees
<p>De Otto van Reesweg dankt zijn naam aan een Culemborger die gouverneur-generaal van Nederlands-Indië werd. Otto van Rees (1823-1892) is geboren aan de Markt 11,...
Portret van Jacob Mom, door Crispijn van de Passe (1574 - 1637) © Rijksmuseum/CC 1.0
Jacob Mom als landverrader?
<p>Jacob Mom werd in 1569 geboren in Puiflijk. In 1588 werd hij op negentienjarige leeftijd Ambtman van Maas en Waal. Met zijn benoeming trad...
Watersnood kolk van Soest
De vergeten watersnood van 1827
Op 3 maart 1827 voltrok zich wat wel de vergeten watersnoodramp van de Betuwe wordt genoemd. Het wordt 'vergeten' genoemd omdat...
Gildeteken van het Culemborgse Nicolaasgilde
Dinsdag marktdag
<p>Culemborg bezit drie marktpleinen, die het hart vormen van de oude binnenstad. Ze herinneren aan de tijd dat de stad aan de Lek een echte...
Een deel van de Peutingerkaart, gebaseerd op een Romeinse wegenkaart. Rechtboven Noviomagi (Nijmegen), linksboven Ad Duodecumum © PD
Het Romeinse landschap tussen Maas en Waal
<p>Grote rechthoekige blokken kalksteen komen aan de oppervlakte als het bedrijf Nederzand in 2010 zand gaat winnen in Over de Maas bij Alphen. 1800 of...
Stadhuis Culemborg. © CC0
De paardenmeter
<p>Het stadhuis in Culemborg is een bijzonder monument. Het staat al sinds de 15e eeuw op dezelfde plek.</p>

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl