Henk Vijge: 'Heimwee'

De zoektocht van een oorlogskind

Henk Vijge is voor veel inwoners van Putten geen onbekende. Als vrijwilliger is hij nog altijd actief bij de Mariahoeve, waar hij smakelijk over het Knolletjesfeest kan vertellen maar ook is hij regelmatig te vinden bij Stichting Welzijn Putten, waar hij een groepje mensen begeleidt die graag beter willen leren schilderen en tekenen.

Schilder

Want Henk is een autodidactisch Kunstschilder en kan, zoals hij zelf zegt, daar veel van zijn frustraties en stress in kwijt.
Zo heeft hij schilderijen gemaakt over de razzia in Putten. Henk herinnert zich dat hij als kind van 11 met zijn moeder, broer en grootouders op 2 oktober 1944 het dorp uit moest en naar Ermelo vluchtte en vergeet nooit meer de woorden van zijn grootmoeder, die op de Ermelose heide omkeek naar brandend Putten en verzuchtte: “Nu voel ik me net de vrouw van Lot.” Op het schilderij zijn de rookwolken als monsters te zien met groot de kerktoren van Putten en op de voorgrond de hei, bezaaid met skeletjes.

De Graver

Henk trok echter vooral de aandacht van de media in maart 2010, toen hij in het kwartaalblad De Graver van het Puttens Historisch Genootschap een artikel schreef over zijn vader, de verzetsheld Pieter Vijge, en zich afvroeg waarom de gemeente Putten geen straat in het nieuw gebouwde Husselerveld naar hem vernoemd had. Het gevolg was dat er alsnog een straat naar Pieter werd vernoemd: Het Pieter Vijgehof.

Henk’s uitgesproken gevoel voor rechtvaardigheid, dat hij van zijn voorvaders heeft meegekregen, en het uiteindelijke resultaat maakte dat gevecht voor erkenning noodzakelijk en de moeite waard. Henk vertelt: “Ik was gek op mijn vader. Nadat hij was weggevoerd, ben ik een jaar ziek geweest. Er was niet achter te komen wat ik mankeerde. Achteraf gezien zeg ik nu dat het heimwee is geweest. Heimwee naar mijn vader.”

Heimwee

Die heimwee plus de onzekerheid over wat er precies met zijn vader was gebeurd nadat hij was weggevoerd, maakte dat Henk zijn hele leven zoekende was.

“Ik werd 18 en ben zo naar zee vertrokken, misschien een soort vlucht, ik weet het niet.” Henk monsterde aan op een kuster en klom al snel in rang op zodat hij als dienstdoend bootsman op een supertanker de wereldzeeën bevoer. Hij beleefde spannende avonturen, tot hij op een gegeven moment bij zijn grootouders in Putten op bezoek was en het meisje ontmoette waarmee hij nu alweer 57 jaar gelukkig is getrouwd. Hij liet zich omscholen en had diverse banen, kon echter nooit lang op één plek blijven zitten: “Ik was altijd op zoek, en ik verwijt het nu, dat het die heimwee is geweest.”

Pieter Vijge

Over het lot van zijn vader kwam echter verleden jaar meer duidelijkheid. Pieter Vijge werd, tezamen met 2 verzetsvrienden van zijn groep, Frans Tromp en Rijk Hooijer, door verraad opgepakt en via Arnhem en Scheveningen naar Utrecht gedeporteerd. Op 24 september 1942 zijn zij gefusilleerd in Fort de Bilt, waarna ze hoogstwaarschijnlijk zijn afgevoerd naar het crematorium in Velsen. Hoogstwaarschijnlijk, omdat de boeken van het crematorium vermelden dat op de dag dat Pieter Vijge en zijn 2 lotgenoten om 7 uur ‘s morgens werden gefusilleerd er diezelfde dag om 10 uur 3 anonieme mensen bij het crematorium werden afgeleverd. De urnen zijn bewaard en staan ingemetseld in het Erepaviljoen in Velsen. Henk Vijge: “Het schilderijtje dat ik maakte nadat ik dit gehoord had, was dan ook een grote zwarte urn. Dat was een hele opluchting, dan krijgt het een plaats en kan je het afsluiten. Dat was het allerbelangrijkste, daar ben ik 60 jaar mee bezig geweest.”

Aan de zoektocht van Henk Vijge is een einde gekomen.

Voor Verhaal van Putten vertellen (oud)-inwoners over opgroeien, werken en wonen in Putten. Dit verhaal over Henk Vijge is geschreven door Carolina Hamilton, op basis van een oral history-interview, afgenomen in augustus 2018.

  • Het artikel rond het debat om een straat vernoemd te krijgen naar Pieter Vijge is te vinden in het Kwartaalblad De Graver van het Puttens Historisch Genootschap.
  • Het lot van Pieter Vijge, Frans Tromp en Rijk Hooijer is vooral dankzij de navorsingen Evert de Graaf in het Nationaal Archief en het NIOD bekend geworden. Samen met Gijs de Vries gaf hij op de Mariahoeve een lezing getiteld ‘Verraad en verzet’ , waarbij De Vries het verzet in Hoevelaken behandelde, terwijl De Graaf het verzet in Putten besprak.


  • Putten vertelt

  • Oorlog

  • Tweede Wereldoorlog

  • 1900-1950

  • 1950-2000

  • Putten

  • Veluwe

Relevante links

Verwante verhalen

Lees meer

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl