Jamfabriek De Betuwe

De geboorte van Flipje

In 1830/1835 wordt de azijnfabriek 'De Haas' opgericht. Zij maken onder andere wijn- en bierazijn. In de jaren tot 1873 komt er steeds meer vraag naar een vervangingsmiddel voor de dure koffie. Zo ontstaat de azijnfabriek in de "Tielsche Koffiesiroop Fabriek" van J.H. Bruynis & Compagnons. Later in dat jaar verandert in "Firma J.H. Bruynis & Co", fabriek voor koffie surrogaten. Onder de benaming van koffij-siroop gemaakt van een aantal producten: appelen, peren, beet- en tuinwortelen. De basis van "De Betuwe" is gelegd.

In 1879 wordt Fredericus C.J. Baesjou directeur. Hij maakt rond 1884 kennis met jam door zijn reis naar Engeland. Er wordt in Nederland in bescheiden mate reclame gemaakt om dit (nieuwe) Nederlandse product bekendheid te geven. Er worden met regelmaat jams naar het Hof gezonden. De jams zitten in aardewerken potten, afgesloten door perkament, met als inhoud één Engelse pond.

Uitbreiding

In 1886 komt de eerste grote uitbreiding van de toenmalige azijnfabriek. De naam werd: Nederlandsche Fabriek van Verduurzaamde Vruchten J.H. Bruijnis en Co. In 1888 werd de naam Betuwe toegevoegd: Nederlandsche Fabriek van Verduurzaamde Vruchten Maatschappij de Betuwe NV. Naast jam maken ze ook nog koffiesiroop en Lemon Squash (= limoensap of kwast). De koffiesiroop wordt gemaakt tot 1918. Dan verdwijnt het en maakt plaats voor nog veel meer andere fruitproducten.

Steeds meer producten

Gouverne wordt directeur van de fabriek in 1910. Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt appelstroop het meest geproduceerde artikel. Rond 1921 ontstaan er fruitstations in verschillende steden in Nederland. Zij verwerken vooral fruit voor het transport naar Tiel. In die tijd duurde het een paar dagen voor bepaalde grondstoffen in Tiel aankwamen en dan waren de meeste aardbeien en frambozen al bedorven. Gaandeweg ontstaan er steeds meer producten: appelsap, tomatensap, Saranto, Zoete Most, RING-jam, HAP-jam, citroenkaas e.d.

De geboorte van Flipje

In 1935 ontstaat het idee om een 'manneke' of 'poppetje' te maken als reclame figuurtje. Zo ontstaat een klein jongetje, dat was geboren uit een pruim. Niet veel later werd deze veranderd in Flipje, geboren uit een grote framboos met armpjes van rode bessen. Vanaf 1952 mocht de fabriek het predicaat 'koninklijk' dragen en werd het officieel: Koninklijke Fabrieken van Vruchtenconserven Mij de Betuwe NV.

1960

Kort nadat het bedrijf 75 jaar bestaat besluit de directie om toenadering te zoeken tot een Nederlands concern om te praten over een eventuele onvername. Door investeringsdrang van de VS en West Duitsland bestaat de angst dat de Betuwe wel eens in 'verkeerde' handen zou kunnen vallen. In 1961 wordt De Koninklijke Mij De Betuwe NV officieel opgenomen in het Unilever concern. In 1987 komt De Betuwe in handen van de Hero. Alles verhuisd naar Breda en de fabriek wordt gesloten in 1993.


  • Leven langs de linie

  • Streekgeschiedenis

  • 1800-1900

  • Tiel

  • Monumenten

  • Rivierengebied

Relevante links

Verwante verhalen

Lees meer

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl