Ressen, water

De watersnood van 1799

In 1784 bezweken de bandijken bij Haalderen, Bemmel en Doornik onder het geweld van water en ijs. In reactie op die ramp werden de zwakkere dijkdelen versterkt.  Maar tijdens een strenge vorstperiode in de winter van 1799 bevroor de rivier en na het invallen van de dooi brak de dijk op 21 februari door kruiend ijs. Er ontstond een gat in de dijk van bijna 200 meter. De gehele Over-Betuwe stond onder water, het buurtschap Doornik werd door de Waal verslonden en zeventien mensen kwamen om het leven. De ruïne van de kerk verdween in de golven en van de achttien hoeven en huizen bleven er maar vier overeind. ‘Huis Doornik’ overleefde de watersnoodramp.              Ook in Ressen was de schade enorm. Het uit 1669 stammend ‘Hoog-Adellijk Huis’ Ressen had zwaar geleden. In 1803 werd het beschadigde huis uiteindelijk afgebroken.

Oeverwallen en woerden

Vroeger gingen mensen wonen op de oeverwallen langs de rivieren en oude stroomgeulen omdat dit de droogste delen waren. Omdat er nog geen dijken waren, werden deze oeverwallen verder opgehoogd om ook bij hoge waterstanden droge voeten te houden. Deze verhogingen worden in de Betuwe woerden genoemd. In Ressen staan onder andere de kerk en boerderij ‘De Woerdt’ op zo’n verhoging. De woerd waar de kerk op staat heet de Kerkenhof.

Zegen en pijpen

Om het overtollige water af te voeren werden watergangen gegraven. De grotere watergangen werden ‘zegen’ en de kleinere ‘pijpen’ genoemd. Het water bij Ressen werd door twee zegen afgevoerd. In het oosten liep de Zandse en Doornikse Zeeg. Die voerde het water van Doornik en Bemmel af. In het westen liep de Verloren Zeeg, die het water uit Lent en Ressen afvoerde.

Grachten

Drie percelen in de kern van Ressen zijn omgeven door een gracht. Vermoedelijk is de vijf meter brede gracht om het meest noordelijke perceel halverwege de 17^e eeuw met de hand gegraven toen Kasteel Ressen werd gesloopt en het hoogadellijk Huis te Ressen ervoor terugkwam. De baron legde een tuin aan inclusief tuinhuis en stallen/koetshuizen. De grachten zelf werden verpacht als viswater.

Rechten

ML, HKB, CC-BY-NC