Oud Schoolhuis

Kerkpad 4 en 4a, Horssen

Dit voormalige schoolgebouw ligt aan de voet van de middeleeuwse dorpstoren in Horssen. Het heeft een voorhuis met schilddak dat met pannen is gedekt. De voorgevel ligt tegen de straat aan en heeft links van de voordeur twee en rechts drie gelijke zesruits vensters met luiken. Dwars achter het voorhuis ligt het voormalige bedrijfsgedeelte, dat eveneens met pannen is gedekt.

Schoolhoofd

Het voormalige schoolgebouw heeft een veelbewogen en in de Horssense dorpsgemeenschap ook veelbesproken bestaan achter de rug. Al in 1775 werd de school verbouwd. In 1822 vond opnieuw voor maar liefst 2050 gulden een complete renovatie plaats door aannemer/timmerman Herman de Kok uit Afferden. Aan één kant van de school woonde de protestante schoolmeester. Aan de andere kant gaf hij les aan een honderdtal leerlingen. De in 1819 benoemde onderwijzer Gerrit van der Kaaij was behalve schoolmeester ook klokkenluider, doodgraver én rijksontvanger van belastingen en accijnzen. In het schoolhuis was hiervoor zelfs een ontvangkantoor ingericht. Deze onderwijzer/belastingontvanger werd overigens in 1825 'na losbandig en soms liederlijk gedrag' en een veroordeling ontslagen. Er kwam een nieuw schoolhoofd / schoolhuisbewoner: meester Gelderblom.

Verhuizing

Na een jarenlange schoolstrijd tussen de "roomse" gemeente Horssen en de eigenaar van het schoolhuis, de Hervormde Kerk van Horssen, moest meester Gelderblom in mei 1858 met zijn 108 leerlingen verhuizen naar een inderhaast getimmerd noodschooltje. Het middeleeuwse schoolgebouw verloor haar oorspronkelijke functie. Als opvallend gebouw in het hart van het dorp op de zogenaamde kerkenheuvel bij kerken en pastorie, is het oude schoolhuis ook als gerenoveerd particulier woonhuis een markant monument gebleven.

Het monument is niet van binnen te bezichtigen.