Een wagen vol verhalen
Een wagen vol verhalen is een project om verhalen over tradities en gebruiken in Gelderland te verzamelen.
Lees intro
147 verhalen
Bekijk volledige kaart
Een wagen vol verhalen is een project om verhalen over tradities en gebruiken in Gelderland te verzamelen, te bewaren en bekend te maken. Het project is een initiatief van Erfgoed Gelderland en Omroep Gelderland. De verhalen, foto's, filmpjes en geluidsfragmenten zijn afkomstig van de mensen die de tradities en gebruiken kennen.
Van ballon tot baron
<p>In 1783 is het ballonvaren uitgevonden door twee Franse broers. De koning van Frankrijk vond ballonvaren toen zo’n dappere heldendaad, dat als je dat deed,...
Koninginnedag in Arnhem
<p>Toen ik nog op de basisschool zat hadden we altijd een bijzondere traditie op Koninginnedag. Alle basisscholen in Arnhem deden mee. Vanuit de school liepen...
Het leven op een stoomgemaal
<p>In Nederland zijn ruim 750 stoomgemalen gebouwd voor de waterbeheersing. In het stroomgebied van Rijn en Maas stonden in Gelderland en Noord Brabant 80 stoomgemalen....
Arnhemse meisjes
<p>Als opgroeiende jongeman kwam ik in Arnhem wonen. Over Arnhemse meisjes had ik nog geen enkel notie. Maar toen ik op de dag thuisgekomen gevraagd...
De Mariënboom
<p>Het gemeentewapen van Aalten laat officieel al tweehonderd jaar een lindeboom zien. Reeds in de achttiende eeuw – en waarschijnlijk al vele eeuwen langer -...
Een pinksterpop op ons dak
<p>In Buren is het een eeuwenoude traditie om met Pinksteren een pop van stro te plaatsen op het dak. Er zijn in de loop der...
Huissense umdracht
<p>Jaarlijks wordt op de zondag na Sacramentsdag in Huissen de Umdracht gehouden. Deze katholieke bedetocht door de feestelijk versierde straten van het centrum is een...
De Westerbouwing
<p>Het traditionele gezinsuitje of schoolreisje Mensen die zijn geboren en getogen in de omgeving van Arnhem kennen het misschien wel: de Westerbouwing. Vanaf de jaren...
Beleg en ontzet van Huissen
<p>De Huissense gilden zijn in feite ontstaan om Huissen te verdedigen tegen vreemde aanvallers. In 1502 zijn de Huissense gilden daadwerkelijk in de slag geweest....
Een botter vol verhalen
<p>De visserijdagen in Harderwijk zijn in het leven geroepen om de visserij van de Zuiderzee in gedachtenis te houden. Harderwijk is sterk verbonden geweest met...
Optocht met historische tractoren
<p>Vrouwen van Aait Vedan: gekker op de trekker! Jaarlijks trekken de vrouwen van Oosterhuizen, een klein dorp bij Apeldoorn, er een middag op uit met...
Eigen pan en papier mee naar de slager
<p>Er is niets nieuws onder de zon. Alleen de oorzaken zijn vaak heel anders.</p>
De eerste kerstboom stond in Hemmen
<p>Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was een predikant en auteur die veel voor het Betuwse plaatsje Hemmen en omgeving heeft betekend. Hij kwam op voor zogeheten...
't Olde Wief binnenhalen
<p>Tegenwoordig gebeurt de oogst met grote machines en is veel minder mankracht nodig dan vroeger. Het is moeilijk voor te stellen hoe hard er vroeger...
Mandenmakerij: een harde wereld
<p>Mijn vader had vroeger een mandenmakerij. Na de oorlog had hij dit bedrijf, samen met drie broers overgenomen van zijn vader. Van 1955 tot 1973...
Spiegels bedekken bij overlijden
<p>In de tijd dat ik in Varsseveld woonde was het nog een klein dorp met zo'n drieduizend inwoners. Iedereen kende iedereen. Zo was dat toen...
Ringsteken (rijden) in Loil
<p>Het ringsteken is een behendigheidsspel waarbij een persoon met een ringsteekpen de ring van het blok af moet steken. Men doet dit tegenwoordig staand op...
De tuin van het bruidspaar versieren
<p>Een trouwerij wordt in omgeving van Aalten bekend gemaakt door de bruid en bruidegom samen. Zij gaan de buurt rond en vertellen hun buren het...
Aaltens volkslied
Waar het oude Slingebeekje door een rustig dorpje vliedt waar een golvend heuvellandschap ons een prachtig uitzicht biedt waar de schitt'rende omgeving door...
De Mariënboom in Barlo
<p>In Barlo staat altijd al de lindeboom met de naam “Mariënboom”. De naam herinnert aan een oriëntatiepunt op een kruising van wegen. Iedereen in Barlo...
De nieuwjaarsduik in Borculo
<p>Een sociale, frisse traditie sinds het bestaan van Berkelland. Sinds het ontstaan van de gemeente Berkelland per 1 januari 2005 organiseert de Stichting voor Cultuur,...
Muziek in het Nedersaksisch dialect
<p>Jan Ottink schrijft en zingt al enkele decennia in het Nedersaksische dialect. Dat is zijn moedertaal en vooral ook een taal, waarin het door de...
Op zaoterdag in de teil
<p>Wie is der vandaag as eerste aan de beurt? Ikke, nietes ikke, da’s nie waor, wel waor. Vas pandoer, iedere zaoterdagmiddag was ‘t ‘t eigeste...
Aanzegger, Aanspreker, Begrafenisondernemer
<p>Even vooraf: mijn vader was timmerman in ons kleine dorp. Hij was hiermee gestart na zijn huwelijk. Hij kocht een klein boerderijtje, waar hij in...
De grote kookpot op de boerderij
<p>Op bijna alle kleine boerderijtjes in het land van Maas en Waal was een grote kookpot van rond 200 liter inhoud aanwezig. Vaak stond deze...
Een traditionele Achterhoekse bruiloft
<p>Harm en Mielke van Egmond trouwden in 2007 in Haarlo volgens de Achterhoekse tradities van 1900.</p>
Slepen met oud & nieuw
<p>Op oudejaarsavond was het een grote traditie, wat ik zelf ook nog meegemaakt heb toen ik de snotneuzentijd ontgroeid was, dat je ging slepen. Want...
De Klokkenmaker
<p>Bij “de Klokkenmaker Van Apeldoorn” in Harderwijk, wordt het al eeuwen oude ambacht klokken maken beoefend. Vele oude en antieke klokken worden hier dagelijks weer...
Het laatste stukje kerkenpad in Puiflijk
<p>In het dorp Puiflijk is nog een laatste stuk kerkenpad te vinden. Deze is gelegen tussen de Houtsestraat en de Kerkstraat. De paden zijn ontstaan...
Een bruidskoe
<p>Trouwde je vroeger een Twentse of Achterhoekse boerin een boer, dan kreeg je nog wel eens een bruidskoe en een versierde tuin bij je huwelijk.</p>
Hattemerbroek
<p>Hoe is de naam Hattemerbroek ontstaan? O, dat is logisch hoor ik u zeggen “gewoon een stukje Broekland bij Hattem.“ En Oldebroek “is dat een...
Daar komt het woord 'klootjesvolk' vandaan...
<p>Eeuwen geleden werd er veel gevochten bij kasteel Ammersoyen in Ammersoden. In die tijd schoot men met werpkogels van klei, genaamd 'klootjes'. Daar is ook...
De staaf van de smid
<p>Elke dorp in Nederland heeft wel een klok in een klokkentoren. Zo één die altijd luid bij lief en leed, de uren en halfuren laat...
Vroeg carnaval in Nöttedarp
<p>Carnaval vieren in Nöttedarp! Net iets eerder dan de rest van Gelderland, misschien wel de rest van Nederland. Twee weken voordat de rest van Gelderland...
Volksfeest Winterswijk
<p>Het laatste weekend van augustus is het inmiddels al meer dan 125 jaar feest in Winterswijk. Bestond het feest meer dan een eeuw geleden nog...
Koningschieten Brinkheurne
<p>Tijdens het jaarlijkse volksfeest, op vrijdagmiddag om ongeveer 16.00, begint in de Brinkheurne de strijd om de nieuwe Koning of Koningin.</p>
Sacramentsprocessie in Lobith
<p>In de agenda van Lobith en vele Lobithenaren staat al jaar en dag ingevuld op de zondag na Hemelvaart: Processie, schuttersfeesten en kermis. Op zondag...
Oude gebruiken bewaard gebleven in museumwoningen
<p>Veel mensen hebben een hang naar het verleden. Op de woningmarkt komt dat tot uiting in een grote belangstelling voor wat makelaars noemen "woningen met...
Beugelen in Opijnen
<p>In de streekarchieven is een document te vinden dat spreekt over de volkssport beugelen. Beugelen blijkt nog steeds te bestaan, vooral in Limburg en Brabant...
De buurt uitschieten
<p>De bruid die niet in het dorp trouwt en elders gaat wonen, wordt "de buurte uitgeschoten".</p>
Blauwe Gerrit
<p>Wie de sagen en legenden van de Veluwe kent, heeft zeker van Blauwe Gerrit gehoord.</p>
De dag dat fietsen geen fietsen heet
<p>Als kind wist ik niet beter dan dat iedereen op Hemelvaartsdag ging fietsen; wij deden dat immers ook altijd en vele anderen met ons. Op...
Zo ontstond 'Oldebroek'
<p>Een van oudste bewoningen lag aan de oostkant van Oldebroek. Die woningen bestonden uit plaggenhutten waarin mens en dier woonden. Bij die plaggenhutten stond één...
Maartekeur
<p>De Maartekeur in Lochem was een van de laatste openbare vrijstermarkten, zoals die ooit op tal van plaatsen in Nederland en daarbuiten voorkwamen. Zoveel is...
De laatste schaapherder van de Achterhoek
<p>Wie kende destijds het Zwarte Veen beter dan "Wisselink Hendrik" die zeventig jaren van zijn leven met zijn kudde schapen over de heide zwierf. Hij...
Ganzenhoeders in Gelselaar
<p>Gelselaar, een Achterhoeks dorp met een van de rijkswege beschermd dorpsgezicht en rond 700 inwoners eert op allerlei manieren de gans. In de jaren tachtig...
De eerste Brug over de Waal
<p>Op een avond in oktober in het jaar 1305 stond een grote groep ruiters voor de brug over de Waal. Onder hen Rutger: 18 jaar...
De witte juffer van Kernhem
<p>Aan de rand van Ede, op de grens met de gemeente Lunteren, ligt een landgoed, Kernhem genaamd. Het landhuis op het landgoed, is gebouwd in...
Het liefdeslaantje van Vorden
<p>Als je gaat wandelen in het bos rondom kasteel Vorden dan vind je daar ten zuiden, evenwijdig aan de Veengoot, een bijzondere bomenlaan. Vroeger heette...
Tractorpulling in Lochem
<p>Op een bloedhete dag in juni 1982 werd voor het eerst in Lochem een ‘trekkertrek’ wedstrijd verreden. Veel mensen zochten verkoeling en lieten de hitte...
Van ballon tot baron
<p>In 1783 is het ballonvaren uitgevonden door twee Franse broers. De koning van Frankrijk vond ballonvaren toen zo’n dappere heldendaad, dat als je dat deed,...
Koninginnedag in Arnhem
<p>Toen ik nog op de basisschool zat hadden we altijd een bijzondere traditie op Koninginnedag. Alle basisscholen in Arnhem deden mee. Vanuit de school liepen...
Het leven op een stoomgemaal
<p>In Nederland zijn ruim 750 stoomgemalen gebouwd voor de waterbeheersing. In het stroomgebied van Rijn en Maas stonden in Gelderland en Noord Brabant 80 stoomgemalen....
Arnhemse meisjes
<p>Als opgroeiende jongeman kwam ik in Arnhem wonen. Over Arnhemse meisjes had ik nog geen enkel notie. Maar toen ik op de dag thuisgekomen gevraagd...
De Mariënboom
<p>Het gemeentewapen van Aalten laat officieel al tweehonderd jaar een lindeboom zien. Reeds in de achttiende eeuw – en waarschijnlijk al vele eeuwen langer -...
Een pinksterpop op ons dak
<p>In Buren is het een eeuwenoude traditie om met Pinksteren een pop van stro te plaatsen op het dak. Er zijn in de loop der...
Huissense umdracht
<p>Jaarlijks wordt op de zondag na Sacramentsdag in Huissen de Umdracht gehouden. Deze katholieke bedetocht door de feestelijk versierde straten van het centrum is een...
De Westerbouwing
<p>Het traditionele gezinsuitje of schoolreisje Mensen die zijn geboren en getogen in de omgeving van Arnhem kennen het misschien wel: de Westerbouwing. Vanaf de jaren...
Beleg en ontzet van Huissen
<p>De Huissense gilden zijn in feite ontstaan om Huissen te verdedigen tegen vreemde aanvallers. In 1502 zijn de Huissense gilden daadwerkelijk in de slag geweest....
Een botter vol verhalen
<p>De visserijdagen in Harderwijk zijn in het leven geroepen om de visserij van de Zuiderzee in gedachtenis te houden. Harderwijk is sterk verbonden geweest met...
Optocht met historische tractoren
<p>Vrouwen van Aait Vedan: gekker op de trekker! Jaarlijks trekken de vrouwen van Oosterhuizen, een klein dorp bij Apeldoorn, er een middag op uit met...
Eigen pan en papier mee naar de slager
<p>Er is niets nieuws onder de zon. Alleen de oorzaken zijn vaak heel anders.</p>
De eerste kerstboom stond in Hemmen
<p>Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was een predikant en auteur die veel voor het Betuwse plaatsje Hemmen en omgeving heeft betekend. Hij kwam op voor zogeheten...
't Olde Wief binnenhalen
<p>Tegenwoordig gebeurt de oogst met grote machines en is veel minder mankracht nodig dan vroeger. Het is moeilijk voor te stellen hoe hard er vroeger...
Mandenmakerij: een harde wereld
<p>Mijn vader had vroeger een mandenmakerij. Na de oorlog had hij dit bedrijf, samen met drie broers overgenomen van zijn vader. Van 1955 tot 1973...
Spiegels bedekken bij overlijden
<p>In de tijd dat ik in Varsseveld woonde was het nog een klein dorp met zo'n drieduizend inwoners. Iedereen kende iedereen. Zo was dat toen...
Ringsteken (rijden) in Loil
<p>Het ringsteken is een behendigheidsspel waarbij een persoon met een ringsteekpen de ring van het blok af moet steken. Men doet dit tegenwoordig staand op...
De tuin van het bruidspaar versieren
<p>Een trouwerij wordt in omgeving van Aalten bekend gemaakt door de bruid en bruidegom samen. Zij gaan de buurt rond en vertellen hun buren het...
Aaltens volkslied
Waar het oude Slingebeekje door een rustig dorpje vliedt waar een golvend heuvellandschap ons een prachtig uitzicht biedt waar de schitt'rende omgeving door...
De Mariënboom in Barlo
<p>In Barlo staat altijd al de lindeboom met de naam “Mariënboom”. De naam herinnert aan een oriëntatiepunt op een kruising van wegen. Iedereen in Barlo...
De nieuwjaarsduik in Borculo
<p>Een sociale, frisse traditie sinds het bestaan van Berkelland. Sinds het ontstaan van de gemeente Berkelland per 1 januari 2005 organiseert de Stichting voor Cultuur,...
Muziek in het Nedersaksisch dialect
<p>Jan Ottink schrijft en zingt al enkele decennia in het Nedersaksische dialect. Dat is zijn moedertaal en vooral ook een taal, waarin het door de...
Op zaoterdag in de teil
<p>Wie is der vandaag as eerste aan de beurt? Ikke, nietes ikke, da’s nie waor, wel waor. Vas pandoer, iedere zaoterdagmiddag was ‘t ‘t eigeste...
Aanzegger, Aanspreker, Begrafenisondernemer
<p>Even vooraf: mijn vader was timmerman in ons kleine dorp. Hij was hiermee gestart na zijn huwelijk. Hij kocht een klein boerderijtje, waar hij in...
De grote kookpot op de boerderij
<p>Op bijna alle kleine boerderijtjes in het land van Maas en Waal was een grote kookpot van rond 200 liter inhoud aanwezig. Vaak stond deze...
Een traditionele Achterhoekse bruiloft
<p>Harm en Mielke van Egmond trouwden in 2007 in Haarlo volgens de Achterhoekse tradities van 1900.</p>
Slepen met oud & nieuw
<p>Op oudejaarsavond was het een grote traditie, wat ik zelf ook nog meegemaakt heb toen ik de snotneuzentijd ontgroeid was, dat je ging slepen. Want...
De Klokkenmaker
<p>Bij “de Klokkenmaker Van Apeldoorn” in Harderwijk, wordt het al eeuwen oude ambacht klokken maken beoefend. Vele oude en antieke klokken worden hier dagelijks weer...
Het laatste stukje kerkenpad in Puiflijk
<p>In het dorp Puiflijk is nog een laatste stuk kerkenpad te vinden. Deze is gelegen tussen de Houtsestraat en de Kerkstraat. De paden zijn ontstaan...
Een bruidskoe
<p>Trouwde je vroeger een Twentse of Achterhoekse boerin een boer, dan kreeg je nog wel eens een bruidskoe en een versierde tuin bij je huwelijk.</p>
Hattemerbroek
<p>Hoe is de naam Hattemerbroek ontstaan? O, dat is logisch hoor ik u zeggen “gewoon een stukje Broekland bij Hattem.“ En Oldebroek “is dat een...
Daar komt het woord 'klootjesvolk' vandaan...
<p>Eeuwen geleden werd er veel gevochten bij kasteel Ammersoyen in Ammersoden. In die tijd schoot men met werpkogels van klei, genaamd 'klootjes'. Daar is ook...
De staaf van de smid
<p>Elke dorp in Nederland heeft wel een klok in een klokkentoren. Zo één die altijd luid bij lief en leed, de uren en halfuren laat...
Vroeg carnaval in Nöttedarp
<p>Carnaval vieren in Nöttedarp! Net iets eerder dan de rest van Gelderland, misschien wel de rest van Nederland. Twee weken voordat de rest van Gelderland...
Volksfeest Winterswijk
<p>Het laatste weekend van augustus is het inmiddels al meer dan 125 jaar feest in Winterswijk. Bestond het feest meer dan een eeuw geleden nog...
Koningschieten Brinkheurne
<p>Tijdens het jaarlijkse volksfeest, op vrijdagmiddag om ongeveer 16.00, begint in de Brinkheurne de strijd om de nieuwe Koning of Koningin.</p>
Sacramentsprocessie in Lobith
<p>In de agenda van Lobith en vele Lobithenaren staat al jaar en dag ingevuld op de zondag na Hemelvaart: Processie, schuttersfeesten en kermis. Op zondag...
Oude gebruiken bewaard gebleven in museumwoningen
<p>Veel mensen hebben een hang naar het verleden. Op de woningmarkt komt dat tot uiting in een grote belangstelling voor wat makelaars noemen "woningen met...
Beugelen in Opijnen
<p>In de streekarchieven is een document te vinden dat spreekt over de volkssport beugelen. Beugelen blijkt nog steeds te bestaan, vooral in Limburg en Brabant...
De buurt uitschieten
<p>De bruid die niet in het dorp trouwt en elders gaat wonen, wordt "de buurte uitgeschoten".</p>
Blauwe Gerrit
<p>Wie de sagen en legenden van de Veluwe kent, heeft zeker van Blauwe Gerrit gehoord.</p>
De dag dat fietsen geen fietsen heet
<p>Als kind wist ik niet beter dan dat iedereen op Hemelvaartsdag ging fietsen; wij deden dat immers ook altijd en vele anderen met ons. Op...
Zo ontstond 'Oldebroek'
<p>Een van oudste bewoningen lag aan de oostkant van Oldebroek. Die woningen bestonden uit plaggenhutten waarin mens en dier woonden. Bij die plaggenhutten stond één...
Maartekeur
<p>De Maartekeur in Lochem was een van de laatste openbare vrijstermarkten, zoals die ooit op tal van plaatsen in Nederland en daarbuiten voorkwamen. Zoveel is...
De laatste schaapherder van de Achterhoek
<p>Wie kende destijds het Zwarte Veen beter dan "Wisselink Hendrik" die zeventig jaren van zijn leven met zijn kudde schapen over de heide zwierf. Hij...
Ganzenhoeders in Gelselaar
<p>Gelselaar, een Achterhoeks dorp met een van de rijkswege beschermd dorpsgezicht en rond 700 inwoners eert op allerlei manieren de gans. In de jaren tachtig...
De eerste Brug over de Waal
<p>Op een avond in oktober in het jaar 1305 stond een grote groep ruiters voor de brug over de Waal. Onder hen Rutger: 18 jaar...
De witte juffer van Kernhem
<p>Aan de rand van Ede, op de grens met de gemeente Lunteren, ligt een landgoed, Kernhem genaamd. Het landhuis op het landgoed, is gebouwd in...
Het liefdeslaantje van Vorden
<p>Als je gaat wandelen in het bos rondom kasteel Vorden dan vind je daar ten zuiden, evenwijdig aan de Veengoot, een bijzondere bomenlaan. Vroeger heette...
Tractorpulling in Lochem
<p>Op een bloedhete dag in juni 1982 werd voor het eerst in Lochem een ‘trekkertrek’ wedstrijd verreden. Veel mensen zochten verkoeling en lieten de hitte...
