Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Voormalig huis Leeuwenbergh (Donjon). In dit nieuwe wijkje op de hoek Molenstraat-Trambaan met de straatnaam Standerdmolen, staat een bord met daarop een vermoedelijke beeld van de Donjon plus toelichtende tekst. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Voormalig huis Leeuwenbergh, sporen van een donjon
Dit huis wordt ook wel aangeduid als 'Huis ende hoffstat tot Leeuwen op den berge'. Het complex moet hebben gestaan aan de...
Pompen, Hendrik en Tinus v Dijk, G de Z, Toon de Bruin, Evert de K, 3 mei 1928 © Wikimedia Commons: Ver. Foto Bureaux CC-BY
De grote brand van Gellicum
<p>Op 3 mei 1928 brak er rond half twee in de middag een grote brand uit in Gellicum. Het vuur verspreidde zich van een schuurtje...
Kasteel Buren, Jan Abrahamsz Beerstraten, ca. 1650. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
Kasteel Buren
<p>Wie de oppervlakte van het vroegere kasteelterrein, Het Plantsoen, vergelijkt met het stadje zelf, kan concluderen dat hier een groot en machtig kasteel heeft gestaan...
Koningin Juliana bezoekt het rampgebied ©
De ramp van Tricht
<p>Op zondagmiddag 25 juni 1967 werd het dorp Tricht getroffen door een ongekend krachtige windhoos. Vijf inwoners vonden daarbij de dood. In totaal werden meer...
Protestantse Kerk, Dreumel
Protestantse Kerk in Dreumel
Aan het Kerkpad staan de toren en het koor van de middeleeuwse dorpskerk, waarvan het schip is verdwenen met uitzondering van...
Schertsbeker vermoedelijk vervaardigd in de jaren 1560
Schijnheilige kardinaal
<p>In 1991 vinden amateur-archeologen in de Culemborgse Kasteeltuin een unieke, vrijwel gave 'schertsbeker'. De beker van steengoed oogt als een geestelijke met een kardinaalshoed. Vroom...
Toegangspoort tot het nu verdwenen seminariecomplex
Rooms bolwerk
<p>De huidige locatie van het stadskantoor staat eeuwenlang bekend als 'Papenhoek'. Al in de middeleeuwen staan hier veel katholieke gebouwen. Op deze plek worden tussen...
Buurmalsen Kom
De kom van Buurmalsen
<p>Buurmalsen behoorde samen met Geldermalsen aan de familie Van Malsen.</p>
Ridders vechten om de burcht in de 13e eeuw
De burcht bij Tiel wordt verwoest
<p>Aan het einde van de twaalfde eeuw is Tiel in het bezit gekomen van de hertogen van Brabant. Die hebben hun machtsgebied rond Leuven en...
Kasteelterrein van De Oudenborch, Rhenoy © CC0
Kasteel Oudenborgh in Rhenoy
<p>De ligging van een kasteel is verbonden met het landschap. In het Gelderse rivierengebied betekent 'ooij' een 'lage plek bij een rivier (bocht)'. Deze betekenis...
Fré de Jong in het uniform van de Stoottroepen © Privé Arjen de Jong (via Johan Rombout)
Verzetsman Fré de Jong
<p>Fré de Jong werd geboren in Spijk, maar groeide op in Asperen. Daar woonde hij ook tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij maakte deel uit van...
Meteren Bergakker
Middeleeuwse boerderij De Bergakker
<p>De Meterense Mark of Merk, was een riviertje dat op het diepste punt van de komgronden tussen Waal en Linge stroomde. Langs de Mark vinden...
Op deze foto uit 1967 protesteren jongeren tegen het vervuilde rivierwater van het rivierbad van Tiel. “Geen woorden, maar baden.” © via Collectie Gelderland, Flipje en Streekmuseum Tiel
Van beteugeling naar ruimte geven
<p>Vanaf 1850 werkte Rijkswaterstaat aan de normalisatie van de Waal. In honderd jaar tijd werd de rivier met dijken en kribben beteugeld. In de tweede...
Gildeteken van het Culemborgse Nicolaasgilde
Dinsdag marktdag
<p>Culemborg bezit drie marktpleinen, die het hart vormen van de oude binnenstad. Ze herinneren aan de tijd dat de stad aan de Lek een echte...
Huizen in de wijk Lanxmeer
Ecologische wijk Lanxmeer
<p>Direct tegenover het NS-station van Culemborg ligt de wijk Lanxmeer. Voor Nederland en daarbuiten een voorbeeld van 'duurzaam bouwen'.</p>
Schilderij Anne de Bye met zwarte bediende, ca 1690 © Wikimedia Commons, CC0
Zwarte bediende van Anne de Bye
<p>Nicolaas van Ravesteijn (1661-1750) schilderde rond 1690 Anna de Bye (1636-1713), vrouwe van Wayestein (Wadestein), die net als hij in Zaltbommel woonde. Naast haar is...
Ad Derwig en de doos testglazen, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Hocke Hoogenboom, huisarts te Culemborg in de negentiende eeuw
<p>Vroeger gingen medische instrumenten van de ene huisarts over op de andere. Nu bewaart huisarts in ruste Ad Derwig de doos met brillenglazen van zijn...
Affiche Luxortheater
Na afloop bal!
<p>De vestiging van Blokker aan de markt is bijna vijftig jaar het City Theater geweest. Een bioscoop met ruimte voor vijfhonderd bezoekers. Achter het glas...
Betuweroute 189-095 met containertrein © (Via Flickr) Rob Dammers CC-BY
Strijd om de Betuwelijn
<p>In 1991 was Johan de Bondt raadslid van de Betuwse gemeente Buren en, sinds 1974, lid van de Provinciale Staten van Gelderland voor de VVD....
Het Tielse stadhuis aan de Vleesstraat
Plooierijen
<p>Als in 1702 stadhouder-koning Willem III kinderloos overlijdt, denken de grote Tielse regentenfamilies weer alle macht in de stad naar zich toe te kunnen trekken.</p>
S. Jans Poort te Arnhem, 1745 door Jan de Beijer en Hendrik Spilman © Gelders Archief
Jan de Beijer
<p>De in Zwitserland geboren Jan de Beijer was een begenadigd tekenaar van stads- en dorpsgezichten. Als kind verhuisde hij naar het Duitse Emmerik (Nijmegen) en...
Een nederzetting uit de prehistorie
De eerste bewoners in de streek
<p>Het rivierengebied is van oudsher een streek met veel water. Het hoort bij de delta van de Rijn.</p>
De Zwarte Kuil bij Loenen, op de achtergrond de Waaldijk. © Wielenreceptenboek, Landschapsbeheer Gelderland, Ferdinand van Hemmen
Inbraakkolken
<p>Vroegere dijkdoorbraken hebben hun sporen nagelaten in het landschap. Bij een doorbraak schuurt het binnenstromende water een gat in de bodem. Die gaten zien we...
Vloedschuur aan de Kornedijk. Bij dreigende overstromingen wordt het vee hier ondergebracht. Foto: Fotopersburo William Hoogteyling, Buren
Rampzalige overstroming
<p>De sinds de 14e eeuw aangelegde dijken kunnen in de eeuwen daarna niet altijd een overstroming voorkomen. Nadat in november 1783 de winter is ingetreden...
Het wapen van de gemeente Gemeente Druten © PD
Hoe de Leeuwense heren machtig werden
<p>Lange tijd is de heerschappij in het dorp Leeuwen in handen van de gelijknamige familie Van Leeuwen. In de late middeleeuwen verandert dit. Vanaf de...
De dijken worden verzwaard in 1996 © Foto: Jan Rikken
Zware dijken, ruimte voor de rivier
<p>Sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw is er steeds meer verzet tegen rigoureuze dijkversterkingen waarbij pittoreske dijkhuisjes moeten wijken, net als de aanpalende...
Asperen
Vele bekende gezichten
<p>Onder begeleiding van de Harmonie uit Asperen marcheerden ruim honderd soldaten en hun meerderen van het station van Leerdam naar het dorpje waar ze meer...
Rien Schutterhoef © Hans ter Heege, alle rechten voorbehouden
Het leven van een arbeidersgezin in de jaren vijftig
<p>In het dorp Hurwenen werd in april 1942 Rien van Schutterhoef geboren. Hij was de oudste van wat later een arbeidersgezin met drie kinderen werd....
Mimi Günther © Anneke van der Heijden, alle rechten voorbehouden
Mimi Günther: wie kent haar niet?
<p>Vanwege de oorlog is Mimi in Geldrop geboren maar ze is een echte Opheusdense. Ze groeide op in een warm gezin met twee broers, volgde...
Jomanda
Jomanda: gebedsgenezeres of charlatan?
<p>Jomanda wordt op 5 mei 1948 in Deventer geboren als Johanna Wilhelmina Pertronella Damman. Ze blijkt een getalenteerd danseres, maar huidproblemen dwingen haar te stoppen....
1935 de geboorte van Flipje
De geboorte van Flipje
<p>Jamfabriek De Betuwe (opgericht in 1885) heeft begin jaren dertig last van concurrentie die op hun etiketten de naam 'Betuwe' vermelden.</p>
Nieuwe ruilverkavelingsboerderij bij Tiel © Fotocollectie Regionaal Archief Rivierenland (0670-M7335)
Revolutionaire streekverbetering in het Rivierengebied na de oorlog
<p>Direct na de Tweede Wereldoorlog startte een revolutionaire streekverbetering in het Rivierengebied. Deze werd gevoed door wederopbouw, ruilverkaveling en aandacht voor welzijn en opleiding van...
1951 Tiel  Molukkers bij Villa Elzenpasch
Nieuwkomers
<p>Door de politieke situatie in Indonesië komen er heel wat mensen ongewild naar Nederland. Eerst komen er in 1950 Indische Nederlanders.</p>
Portret van Jan van Riebeeck (1619-77), anoniem, ca. 1660 © Rijksmuseum, PD
Jan van Riebeeck – Culemborgers aan de Kaap
<p>Culemborger Jan van Riebeeck wordt door de VOC uitgestuurd om aan de Kaap de Goede Hoop een verversingsstation te vestigen. Onder zijn verantwoordelijkheid worden kolonisten-boeren...
Boerderij 't Hof te Maasbommel ©
Boerderij 't Hof te Maasbommel
<p>Boerderij 't Hof te Maasbommel kent een rijke geschiedenis. De boerderij, die voormalig ook dienst deed als koetshuis, is gelegen ten westen van het omgrachte...
Maximiliaan van Egmond, graaf van Buren.  Linksboven zijn wapen met de Orde van het Gulden Vlies, ca. 1541. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
Het geslacht Van Egmond
<p>Het geslacht Van Egmond is bekend van de Opstand tegen Spanje. Aanleiding hiervoor is de onthoofding van graaf Lamoraal van Egmond en graaf Horne in...
Harry Peters © Collectie Harry Peters, alle rechten voorbehouden
Op zondag na de hoogmis werd ik vaak gebeld
<p>Van 1963 tot 1990 gaf Harry Peters (1942) technische en economische voorlichting aan boeren in West Maas en Waal. Het doel was hen te stimuleren...
Brakel (Bron: Wikimedia)
De dreiging van het water
<p>In het rivierengebied was de dreiging van het water altijd aanwezig. Om zich te beschermen legden de bewoners kaden en dijken aan.</p>
De wachttoren met een Romeins legionair © Olga Spekman, CC-BY 4.0
Op een kruispunt van linies
<p>De Romeinse wachttoren bij Camping de Linie te Opheusden ligt op een unieke en fraaie plek met uitzicht over het natuurgebied Maneswaard. Deze historische plek...
Uitvouwblad bij boekje Korte Beschrijving van den Watersnood in 1855. Dijkbreuk te Dreumel © Koninklijke Bibliotheek, CC
Voorbeeld, de ramp van 1855
<p>Sinds de bedijking is het rivierengebied geteisterd door honderden overstromingen, de ene ernstiger dan de andere. Er bestaan verslagen van de grotere rampen. Die werden...
1880 J.N. Daalderop sticht metaalwarenfabriek
J.N. Daalderop sticht zijn metaalwarenfabriek
<p>In 1880 neemt Johannes Nicolaas Daalderop de stoomkoperdraaierij van de weduwe Pas in de Waterstraat over. Het is de grondslag voor een bedrijf dat zou...
Maria van Nassau © Adriaen Thomasz Key [Public domain], via Wikimedia Commons CC-BY-SA
Het weeshuis van Maria
<p>In 1556 wordt in Breda de dochter van Prins Willem van Oranje en Anna van Egmond geboren: Maria. Haar moeder overlijdt als ze twee jaar...
De Voorn en (oud) Fort Sint-Andries rond 1600 (Bron: Wikimedia)
Het dorp Heerwaarden
Het kleine dorp Heerewaarden ligt op een unieke locatie: op een smalle strook land tussen de Waal en de Maas. Beide rivieren...
Fietsen in het rivierengebied © Onbekend
Wat nu, wat nu, piesje cru?
Wanneer er een verrekijker zou bestaan waarmee we behalve over het landschap van nu, ook uit zouden kunnen kijken dwars door de tijd; naar het...
De Rooms-Katholieke kerk in Rumpt ©  Jan Dijksma cc-by-sa
Rooms Katholieke kerk in Rumpt
<p>De Rooms Katholieke kerk werd in 1851 door architecten van de Rijksdienst Waterstaat ontworpen.</p>
Boerderij 't Hof te Maasbommel ©
't Hof van Maasbommel
<p>Aan de noordzijde van de Raadhuisdijk, even ten westen van de Hervormde kerk, stond tot in het begin van de achttiende eeuw het Hof, ook...
Beschrijving van Tiel ©
Angelique Le Jeune en Egbert Rink
<p>De Rinkstraat in Tiel is vernoemd naar Egbert Dirk Rink (1779-1856). Hij is niet alleen president van de arrondisementsrechtbank, actief in bestuurlijke functies en geschiedschrijver,...
De huidige staat van het Fort (Bron: Bezoekerscentrum De Grote Rivieren, foto: Bezoekerscentrum De Grote Rivieren)
Fort Sint Andries
<p>In 1599, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, bouwden de Spanjaarden ten westen van Heerewaarden Fort Sint Andries (ook wel 'Oud' Fort St. Andries genoemd). Het fort...
Protestantse Kerk Wamel vanaf de oostzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014.
Protestantse Kerk Wamel, wisselende eigenaren en bedienaren
De huidige Protestantse Kerk is een van de blikvangers van de Dorpsstraat. Wie nu deze kerk bekijkt, ziet slechts een flauwe...
De grote overstroming in 1926, veroorzaakt door een dijkdoorbraak in Nederasselt © H.V. Tweestromenland
Angst en armoede als gevolg van overstromingen
<p>Het gebied tussen Maas en Waal wordt evenals het hele rivierengebied herhaaldelijk getroffen door overstromingen. Deze rampen grijpen diep op het leven van de bewoners....

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl