Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Protestantse Kerk Wamel vanaf de oostzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014.
Protestantse Kerk Wamel, wisselende eigenaren en bedienaren
De huidige Protestantse Kerk is een van de blikvangers van de Dorpsstraat. Wie nu deze kerk bekijkt, ziet slechts een flauwe...
Johannes Vingboons, Gezicht op de Tafelbaai, 1655 © Nationaal Archief, PD
Gelderlanders en de vroege Kaapse bezettingsperiode
<p>In 1651 krijgt de in het Gelderse Culemborg geboren Jan van Riebeeck opdracht van de bewindhebbers van de VOC om een verversingspost te vestigen aan...
Ruïne Kasteel Nederhemert in 1984 © RCE, reproductie foto J.P. de Koning, CC BY-SA
Kasteel Nederhemert als schuilplaats voor kunst en cultuur
<p>Door de opkomst van de militaire luchtvaart en de modernisering van de artillerie tijdens de Tweede Wereldoorlog nam de noodzaak voor de bescherming van kunst...
Een nederzetting uit de prehistorie
De eerste bewoners in de streek
<p>Het rivierengebied is van oudsher een streek met veel water. Het hoort bij de delta van de Rijn.</p>
De eerste leraren van de Theologische School te Kampen, 1854 © Gemeentearchief Kampen, PD
De Bible belt
<p>In de Bataafs-Franse tijd (1795-1813) kwam een einde aan de bevoorrechte positie van de Hervormde Kerk. Binnen de denkbeelden van de Verlichting en de Franse...
Asperen
Vele bekende gezichten
<p>Onder begeleiding van de Harmonie uit Asperen marcheerden ruim honderd soldaten en hun meerderen van het station van Leerdam naar het dorpje waar ze meer...
Burgemeester Mieke van der Wall-Duyvendak © Gemeente West Betuwe
Mieke van der Wall-Duyvendak
<p>De benoeming in 1964 van Mieke van der Wall-Duyvendak tot burgemeester in Geldermalsen baarde veel opzien. Zij was de tweede vrouwelijke burgemeester van Nederland en...
Culemborg in 1750. © Jan de Beijer, collectie Gelders Archief, PD.
Tolerant en gastvrij Gelderland
<p>Asiel zoeken is al een eeuwenoud fenomeen. Gelderland heeft een bijzondere geschiedenis als het gaat om de opvang van asielzoekers.</p>
Tielse kersenpluk (Bron: Regionaal Archief Rivierenland)
Boomgaarden in de Betuwe
<p>De Betuwe, vanouds het land van de bloeiende boomgaarden. Bij die boomgaarden hoort een aantal bijzondere gebruiken, waarvan sommige nog steeds in zwang zijn.</p>
De wachttoren met een Romeins legionair © Olga Spekman, CC-BY 4.0
Op een kruispunt van linies
<p>De Romeinse wachttoren bij Camping de Linie te Opheusden ligt op een unieke en fraaie plek met uitzicht over het natuurgebied Maneswaard. Deze historische plek...
Brakel (Bron: Wikimedia)
De dreiging van het water
<p>In het rivierengebied was de dreiging van het water altijd aanwezig. Om zich te beschermen legden de bewoners kaden en dijken aan.</p>
Kasteel Engelenburg in de achttiende eeuw (Bron: Historische Vereniging Den Ouden Dijk) ©
Kasteel Engelenburg bij Herwijnen
<p>Tussen Gelre en Holland ligt in de Middeleeuwen een omstreden grensgebied. Vanaf de elfde eeuw worden er al versterkte huizen en kastelen gebouwd door de...
Buren ca. 1900. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Groeiend isolement
<p>Als het stadsbestuur zelf weer aan de eigen toekomst kan werken, neemt het geen enkel initiatief. Ook niet als Buren door de gemeentewet een autonome...
Deze ets van Mattheus Berkenboom uit 1705 laat niet alleen de verdedigingswerken van Generaal Coehoorn zien, maar ook de bedrijvigheid op de Waal. © Via Collectie Gelderland, Museum het Valkhof
Opkomst en bloei van de Hanze
<p>In de middeleeuwen ontwikkelde de handel in onze contreien zich sterk. Ook de handel over de Rijn en de Waal bloeide. Gelderse steden als Nijmegen,...
H. Servatiuskerk te Appeltern vanaf zuid-oostzijde. © Gerard Kouwenberg, 2014
Kerk gebouwd als reactie na ruzies met de hervormden
De oude Rooms-Katholieke Kerk in Appeltern, gebouwd volgens de eerste schriftelijke vermelding in 1134 of eerder, kent een stormachtige geschiedenis waarbij meermaals wapens tussen katholieken...
Petrus Schuyt © Uit: P. Deurloo, Grote Werken.
De vergetenen
<p>De slachtoffers van de watersnood waren grotendeels aangewezen op liefdadigheid: nationale inzamelingsacties. Geld kwam er onder meer van het zogeheten Amsterdams Fonds. Het fonds zamelde...
Reproductie van hoe de burcht van Acquoy er mogelijk uitzag. © Edwin Koppens, Manon Jamin, archief Henk Dijk. Alle rechten voorbehouden.
Burcht van Acquoy
<p>De regeerders over Acquoy waren voor 1228 de hertogen van Gelre. In 1330 gaf Willem van Henegouwen, graaf van Gelre, Acquoy aan zijn neef, Gerard...
Het familiebedrijf (Bron: Levenlangsdelinie.nl)
Werken in Culemborg
<p>Kees Raven is een echte Culemborger, in hart en nieren: een 'Kuilenburger' dus. Hoewel hij voor zijn studie en carrière koos voor een standplek buiten...
Zijaanzicht huis Spijk in Spijk © Roelant Roghman, 1646-1647
Huis Spijk te Spijk
<p>Geografisch behoort Spijk bij de Gelderse Tielerwaard. Bestuurlijk ligt het ingewikkelder. Vóór 1800 bestaat de grensplaats Spijk uit de heerlijkheid Nedereinde die onder Holland valt,...
Nieuwe Schans bij de Maas op een kaart uit 1663 © Gelders Archief
Stoomgemalen aan de Nieuwe Schans
<p>Het buurtschap Nieuwe Schans bij Alphen aan de Maas dankt haar naam aan een fort dat hier rond 1580 werd gebouwd op initiatief van Willem...
Geldermalsen, Huize Groot Ravenstein (1906) © Regionaal Archief Rivierenland, PD
Van huis Ravenstein tot Zorgcentrum Ravestein
<p>In 2021 vierde Zorgcentrum Ravestein het 75-jarig bestaan. In 1946 nam de diaconie van Buurmalsen het huis Ravenstein aan de Lingedijk te Buurmalsen in gebruik...
Rechthuis te Gellicum in 1999 © G.J. Dukker, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort / Documentnummer 351217, PD
Het Rechthuis te Gellicum
<p>Het voormalig Rechthuis te Gellicum van het schoutambt Gellicum maakt deel uit van een kerkcomplex aan de Kerkweg 5 te Gellicum dat naast het Rechthuis...
Kopie van het Lingenrecht uit 1330. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Dijken ouder dan de stad
<p>De graaf van Gelre gaat in het begin van de 14e eeuw meer waterstaatszaken regelen. Ook in Buren willen de regionale heersers hun gebied beschermen...
Buitengoed de Panoven in Zevenaar, een voormalige steenfabriek
De steenfabrieken van Gelderland
<p>De schoorstenen van vele steenfabrieken staan als bakens langs de Gelderse dijken. Een aantal van deze steenfabrieken functioneert nog steeds. De oevers van de Gelderse...
Zingen bij de kerstboom, ca. 1970
Kerst in Culemborg
"Bij ons werd er ieder jaar een nieuw kribbetje getimmerd waar Jezus inlag. Want mijn broer had de wildste ideeën altijd en maakte de mooiste...
Kaart Aartsdiakonaat Xanten © Irmgard Hantsche
Bestuurlijke ontwikkeling in Maas en Waal
<p>In het graafschap Gelre ontstaat steeds meer het besef dat grote problemen niet alleen kunnen worden opgelost, maar dat hiervoor moet worden samengewerkt.</p>
De dijken worden verzwaard in 1996 © Foto: Jan Rikken
Zware dijken, ruimte voor de rivier
<p>Sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw is er steeds meer verzet tegen rigoureuze dijkversterkingen waarbij pittoreske dijkhuisjes moeten wijken, net als de aanpalende...
Op deze foto staan de heren: J. Verkerke, M. van der Poel, P. Veen, A. van Arnhem, J.H.v. Logchem, L v/d Stigt, C.J. Wagemaker en directeur de heer J.B. v/d Ham. © Petronel Mulder
Gymnastiekvereniging Kracht en Vriendschap
<p>De oudste sportclub van Culemborg is gymnastiekvereniging Kracht en Vriendschap (K&amp;V), opgericht in 1882. Het lichaam wordt geoefend met degens, stokken en gewichten. In het...
De school in zijn huidige staat © Rita Boer Rookhuiszen-de Joode
De Lingeborgh, de mooiste school van Nederland
<p>In 2002 wint het nieuwe schoolgebouw van Scholengemeenschap de Lingeborgh aan de Laan van Leeuwenstein in Geldermalsen de Scholenbouwprijs van Nederland. De Lingeborgh mocht zich...
Kasteel Ammersoyen ca. 1730, door Cornelis Pronk © PD
Het statige kasteel Ammersoyen
<p>Strategisch gelegen tussen Maas en Waal, in het schitterende rivierenland van de Bommelerwaard ligt deze indrukwekkende burcht. Ammersoyen is een van onze best bewaarde middeleeuwse...
Rien Schutterhoef © Hans ter Heege, alle rechten voorbehouden
Het leven van een arbeidersgezin in de jaren vijftig
<p>In het dorp Hurwenen werd in april 1942 Rien van Schutterhoef geboren. Hij was de oudste van wat later een arbeidersgezin met drie kinderen werd....
Deil, Gezicht op Linge, 1900. © Historische Kring West-Betuwe
Kastelendorp Deil
<p>Absolute winnaar als kastelendorp in de West-Betuwe: maar liefst zeven adellijke huizen had Deil ooit!</p>
De stuw bij Lith in aanbouw in 1936. © Collectie Peter Deurloo
De Maas recht, maar de rug krom
<p>De Maas is een grillige rivier die in de loop van de geschiedenis haar loop diverse malen heeft verlegd, soms op natuurlijke wijze, soms door...
Op dit schilderij wordt het verhaal van Fulco van Berne in 1132 afgebeeld. © Museum voor Religieuze Kunst, PD
Kasteel Bern
<p>In het westen van Gelderland ligt de Bommelerwaard in de huidige gemeenten Zaltbommel en Maasdriel. Door de ligging bij Holland en Brabant worden in dit...
Maurits van Oranje op een schilderij van Michiel van Mierevelt (ca. 1620 – 1630) was stadhouder en legeraanvoerder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. © Rijksmuseum - PD
Tachtigjarige Oorlog aan de Waal
<p>De rivieren Maas en Waal vormden tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568 – 1648) een belangrijke natuurlijke barrière. De versterkingen, die lagen op de plaatsen waar...
Boerderij 't Hof te Maasbommel ©
Boerderij 't Hof te Maasbommel
<p>Boerderij 't Hof te Maasbommel kent een rijke geschiedenis. De boerderij, die voormalig ook dienst deed als koetshuis, is gelegen ten westen van het omgrachte...
Kasteel Soelen in Zoelen, 2010 © Kasteelbeheer/Wikimedia Commons, CC
Kasteel Soelen
<p>In 1732 trouwt Willem Hendrik Pieck (1698-1762), eigenaar van kasteel Soelen nabij de Gelderse plaats Buren, met Elisabeth Louisa van Aerssen (1714-1750).</p>
Ds. Hendrik Pieter Scholte, de stuwende kracht achter de emigratie © bron www.harryknipschild.nl, PD
De stichting van Pella
<p>Tussen 1847 en 1927 emigreerden ruim duizend inwoners uit het meest westelijke deel van de Betuwe naar Amerika. Een eerste groep vertrok onder leiding van...
Graafschap Buren, 1880. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Tot rijksgraafschap verheven
<p>Voor de geschiedenis van Buren is 1498 een belangrijk jaar. Als heerlijkheid maakt Buren eerst nog deel uit van het hertogdom Gelre, een van de...
I.E. van Varelen (1825) © Teylers Museum, Haarlem
De mammoet van Heukelum
<p>In 1820 was bij een dijkdoorbraak langs de rivier de Linge bij Heukelum (Gelderland) een vrijwel complete bovenschedel van een uitgestorven olifant tevoorschijn gekomen.</p>
Voorplein met hoofdgevel van Kasteel Buren, Abraham de Haen naar Cornelis Pronk, 1728. Foto RKD – Nederlands instituut voor kunstgeschiedenis, Den Haag
Pasqualini
<p>Wat doet een Italiaanse vestingbouwer uit Bologna aan het begin van de 16e eeuw in Buren? Als Maximiliaan van Egmond in 1530 aanwezig is bij...
Jean de Luxembourg - Elisabeth van Culemborg © CC0
Het Elisabeth Weeshuis
<p>In Culemborg werd in 1560 een gloednieuw huis gebouwd voor de wezen in de stad. Dat was heel bijzonder, want meestal werden weeshuizen gevestigd in...
Het landschap vertelt
Het landschap vertelt
Als je weet waar je moet kijken, kun je aan een landschap zien wat er vroeger is gebeurd. In het landschap zijn verhalen verborgen over...
Kleuterklas in de Bommelerwaard, circa 1955 (Bron: Gelders Archief)
De schoolloopbaan uitgebreid
<p>Na 1900 groeide niet alleen de deelname aan het lager onderwijs, ook het vervolgonderwijs nam een enorme vlucht - mede onder invloed van de Leerplichtwet....
Jan Streeff © Still uit animatiefilm Elisabeth Weeshuis in Culemborg CC-BY-NC-ND
Culemborgse weesjongen naar Rusland
<p>Jan Streeff is een weesjongen. Hij woont in het Elisabeth Weeshuis in Culemborg. Sinds 1806 worden hij en de andere weesjongens beschermd door de protectoren...
De Burense paardenmarkt, ca. 1905. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Laatste Burense paardenmarkt
<p>Als in 1395 heer Allard van Buren de poorters van Buren stadsrechten verleent, wordt daarin het recht tot het houden van een 'van ouds bestaande'...
Tricht na de windhoos (Foto: ANP Fotoarchief)
De windhoos bij Tricht
<p>Op zondag 25 juni 1967 wordt het Betuwse dorpje Tricht geteisterd door een tropische hitte. De lucht is loodgrijs en de thermometer loopt op tot...
Allegorie op de Vrijheid en Gelijkheid, 1795 © Rijksmuseum/PD
Aan het volk van Nederland
<p>‘Uw getrouwe medeburger’, zo ondertekent Joan Derk baron van der Capellen tot den Pol, heer van Appeltern en Altforst enz., het Democratisch Manifest. Een oproep...
Maquette van de voormalige slavenloge in Kaapstad © Jnanaranjan Sahu, CC BY-SA
Komst van slavernij naar de Kaap de Goede Hoop
<p>De samenlevingen van Khoikhoi en San in Zuidelijk Afrika kenden geen slavernij. Het is de Gelderlander Jan van Riebeeck die van de VOC-bewindhebbers uiteindelijk toestemming...
Schepel © collectie en foto Martin IJzerman, CC-BY-NC
Armenzorg in Buurmalsen
<p>Armenzorg is van alle tijden. Ook in de zeventiende eeuw in het kleine Buurmalsen. Onderzoek wijst uit dat er rond 1625 ongeveer 200 mensen woonden....

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl