Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Het Koggeschip © RBT rivierenland
Tiel als Hanzestad
<p>Tiel was ver voor hun Hanzelidmaatschap, rond het jaar 1000, al een zeer belangrijke handelsstad. De stad had al tolrecht en een eigen munt. Steden...
Noord-west zijde van de Protestantse Kerk in Boven-Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014.
Getouwtrek om de Protestantse Kerk
De Protestantse Kerk aan de Waalbandijk 19 te Boven-Leeuwen, benedendijks, ten oosten van de grote Wiel bij de Molenstraat, is in...
1912 Theole een voorbeeld van sportief Tiel. Elftal van Theole in de jaren dertig.
Theole: een voorbeeld van sportief Tiel
<p>Naarmate de mensen meer vrije tijd kregen naast hun werk neemt de neiging toe om verenigingen op te richten, vooral op sportief gebied.</p>
Plattegrond Haaften 1866 © boekwerk ‘De ramp te Haaften in 1866’, PD
De ramp van Haaften
<p>Niet alleen overstromingen teisterden het rivierengebied. Ook brand kwam regelmatig voor. Zo werd op 9 juni 1866 een groot gedeelte van het dorp Haaften door...
De streektaalkoffer. © Erfgoedcentrum Achterhoek & Liemers, PD.
Sinterklaas in Ingen
"En je ging geen schoen zetten, maar de klomp zetten, dat mocht je ook bij opa en oma doen en ook thuis. Ja en dat...
Kerk van Maasbommel door C.Pronk, 1732. Bron: RKD
Rooms-katholieke kerk Maasbommel, opvolger van middeleeuwse kerk
Van de middeleeuwse kerk, die in 1812 is gesloopt, zijn geen zichtbare resten bewaard gebleven. De kerk stond op het kerkhof...
Stadsbrief van Culemborg uit 1318
Stadsrechten
<p>Sint-Nicolaasdag (6 december) 1318 wordt Culemborg een echte stad. Het ontvangt stadsrechten van heer Johan van Culemborg. Zijn vader Hubrecht had in de dertiende eeuw...
Tricht pontje
Tricht, doorwaadbare plaats in de Linge
<p>De naam Tricht is afgeleid van 'Trajectum', dat 'doorwaadbare (oversteek)plaats' betekent (vergelijk Utrecht en Maastricht).</p>
Aafje Ippel © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
Joepie, we gaan weer!
<p>Aafje Ippel vertelt hoe ze al bijna 40 jaar de kleding verzorgt voor grote amateur-theaterproducties in het Rivierengebied.</p>
Aart Kusters (l) en Ton Jansen © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
Stroomhuis levert kunst
<p>In Neerijnen staat een opvallend gebouw met een bijzondere functie: het Stroomhuis. Industrieel erfgoed dat een culturele bestemming kreeg. Hoe dat zo gekomen is, vertellen...
Palmestein te Deil, getekend door Paula van Mook naar een pentekening van J. Stellingwerf, 1653 © Collectie A.F. Verstegen cc-by
Bakerbosch en Rhijnestein in Deil
<p>Al in de Bronstijd wonen er mensen op de hoger gelegen gronden rond Deil. In 978 vermelden oude geschriften landerijen te “Daile”. Het dorp zelf...
Uitvouwblad bij boekje Korte Beschrijving van den Watersnood in 1855. Dijkbreuk te Dreumel © Koninklijke Bibliotheek, CC
Voorbeeld, de ramp van 1855
<p>Sinds de bedijking is het rivierengebied geteisterd door honderden overstromingen, de ene ernstiger dan de andere. Er bestaan verslagen van de grotere rampen. Die werden...
Ton en Nicoline en hun aspot, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Zeventiende-eeuwse aspot in Culemborgse kelder
<p>In 1995 deed een Culemborgs paar een bijzondere vondst onder hun huis. Behalve veel scherven, pijpenkopjes en kippenbotjes vonden ze een aspot uit de zeventiende...
Het kopen van een kerstboom rond 1970
Kerst in Herwijnen
"Wij woonden in een grote boerderij en de blauwe keuken, waar ik het net met sinterklaas ook al over had, die werd eigenlijk alleen maar...
In Brakel moest in 1975 onder meer het voormalige gemeentehuis voor dijkversterking wijken. Sinds 1980 staat op de plek van het gemeentehuis het Vrouwtje van Brakel, dat zorgelijk over de Waal tuurt. © Via Collectie Gelderland, Gelderland in Beeld, gemeente Zaltbommel
Van dijkversterking naar Ruimte voor de Rivier
<p>Na de Watersnoodramp van 1953 moesten eveneens de dijken in het rivierengebied versterkt worden. De rigoureuze aanpak daarvan leidde tot veel protest. Ondertussen ontstonden in...
De 'puinexpres' rijdt over de desolate Groenmarkt, 1945
Het Bureau Afvoer Burgerbevolking
<p>Tiel is tijdens de Tweede Wereldoorlog tweemaal geëvacueerd. Eerst kortstondig, van 13-15 mei 1940. Vervolgens langduriger in 1944-1945. Met de dag wordt het in Tiel...
Rina van Oord © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
Met de koeien over straat
<p>Ruilverkaveling was voor de familie Van den Oord een lang verwachte gelegenheid om het boerenbedrijf uit te bouwen. Veehouder Martien van den Oord had rond...
Koperen plaatje met de tekst:' Jacob Cornelis Carl Baron Bieck, gebore den 30 decemb 1737 gestorwen in Den Haag den 19 augustus 1743' © Museum het Valkhof
Ongelukkig geslacht
<p>Het zoontje van Willem Hendrik Pieck, die in de Nederlandse Republiek vele hoge functies had, overleed vroegtijdig op zesjarige leeftijd. Zijn naambordje werd gegraveerd door...
Een kerk in Opheusden
Over overlijden in Opheusden
"De naaste familie, als de laatste adem uitgeblazen werd, was de naaste familie erbij, tenminste als die er was zo veel mogelijk. Ja en als...
Asperen
Lieve vrouw en kind
<p>'Wanneer ik nog eens thuis kom dat weet God alleen, waar we maar op vertrouwen moeten. Ik zou je nog eens zoo graag in mijn...
Kostbare vuurstenen dolk, gevonden bij Lent © Museum Het Valkhof, CC-BY
De rivier gunstig stemmen met offers
<p>De belevingswereld van de vroege bewoners van het rivierengebied was vol van mythen en religieuze betekenis. Ze hadden geen tempels of kerken waar ze hun...
Huis te Appeltern, 1732
Huis te Appeltern, met vermaarde bewoner
<p>De heerlijkheid Appeltern, waarvan de belening van huis en hofstad met toebehoren bekend is vanaf het jaar 1379, was aan het einde van de veertiende...
Well (rechts) vanaf de dijk bij Ammerzoden
Onderwijs in Well
<p>Het onderwijs in Well in de Bommelerwaard heeft altijd een de bredere betekenis voor het dorp gehad.</p>
Een Tielse weesjongen. Metalen pop gegoten door Gijsbert Stout, negentiende eeuw.
Tiel krijgt een weeshuis
<p>Sociale voorzieningen waren er in de zestiende eeuw nauwelijks.</p>
Prinses Beatrix en prins Claus krijgen toelichting op de plannen door burgemeester R.A. van Sandick, 1972. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
In oude glorie hersteld
<p>'Woonellende in historisch Betuws stadje' zo kopt het Gelders Dagblad in 1964. In hetzelfde jaar schrijft Vrij Nederland over de eens zo prachtige muurhuizen die...
Het fruitcorso van Tiel ©
Een kijkje achter de schermen bij het Tielse Fruitcorso
<p>Sinds de jaren zestig bestaat het corso, dat jaarlijks wordt gehouden in Tiel. Een aantal dorpen maakt dan een praalwagen met zaden en fruit. De...
De slotgracht om kasteel ’t Hof is voor een groot deel bewaard gebleven. Daaraan is te zien waar het kasteel vroeger stond. © Stichting Historisch Maasbommel
Verhalen over Maasbommel
<p>Maasbommel kent nog verhalen uit de tijd dat het als Hanzestad belangrijk was. Een van die verhalen gaat over Diric met ‘den vallenden wee’, die...
Kubusbank 430
Gelderland Model 430
<p>Jan des Bouvrie ontwerpt in 1969 voor meubelfabriek Gelderland de kubusbank. De robuuste, volledig beklede bank met hoekige vormgeving en comfortabele zit vormt de nieuwe...
Paus Pius IX, paus van 1846 tot en met 1878
Een Tielenaar in dienst van de paus
<p>Lambertus van Haaf wordt in 1840 in Tiel geboren als zoon van een eenvoudige kleermaker. In 1863 verhuist hij naar Arnhem om handelsreiziger in lakens...
Zingen bij de kerstboom, ca. 1970
Kerst in Culemborg
"Bij ons werd er ieder jaar een nieuw kribbetje getimmerd waar Jezus inlag. Want mijn broer had de wildste ideeën altijd en maakte de mooiste...
Kasteel Bloemestein bij Culemborg toegeschreven aan Antonina Houbraken 1700-1724 © Antonina Houbraken (1700-1724), RKD, cc-by
Kasteel Bloemestein
<p>Bij de rivier de Lek is aan de verhoogde oeverwal van het riviertje de Meer de stad Culemborg ontstaan als een handelsnederzetting. Op deze economisch...
Buren ca. 1900. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Groeiend isolement
<p>Als het stadsbestuur zelf weer aan de eigen toekomst kan werken, neemt het geen enkel initiatief. Ook niet als Buren door de gemeentewet een autonome...
Gezicht op Acquoy aan de Linge in 1750. © Jan de Beijer, Rijksmuseum, publiek domein.
Kasteel van Acquoy bij Geldermalsen
<p>Een oorkonde uit augustus 851 vermeldt voor het eerst een plaatsnaam die verwijst naar het latere Geldermalsen. Rond 1070 vindt de stichting van een burcht...
Kasteel Palmesteyn in Deil - Tekening van Jacob Stellingwerf, 1653 © Jacob Stellingwerf, PD
Palmestein te Deil
<p>Deil had in het verleden 7 kastelen: Bulckenstein, Palmestein, Ringelestein, Reijnerstein, Vogelenburch, Bakerbosch en Schorestein. Alle kastelen behoorden tot het vorstendom Gelre en Graafschap Zutphen,...
Het stadhuis aan de markt
Het stadhuis
<p>Boven de toegangsdeur van het Culemborgse stadhuis twee sierlijke initialen. De 'A' is van Antonis van Lalaing, graaf van Hoogstraten en stadhouder van Holland, Zeeland...
Feestelijke molentaal op Molen De Wielewaal in 1975. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Windkorenmolen De Wielewaal en de molentaal
<p>Aan de Zandstraat in Beneden-Leeuwen staat windkorenmolen De Wielewaal gebouwd in 1857 volgens de sluitsteen boven de toegangsdeur. Het is een stellingmolen met zes verdiepingen,...
Willem van Oranje, Adriaen Thomasz. Key, ca. 1579. © Rijksmuseum Amsterdam
Huwelijk Willem van Oranje & Anna van Egmond
<p>Burens relatie met het Oranjehuis begint in 1551 als Anna van Egmond trouwt met prins Willem van Oranje. Anna is de schatrijke erfdochter van Maximiliaan...
Belegering van de stad Nijmegen door Prins Maurits 1591, die voor zijn troepen gebruik maakt van een schipbrug (linksboven) over de Waal. © Regionaal Archief Nijmegen PD
Schipbruggen
<p>Eeuwenlang was de Waal te breed voor vaste bruggen. Maar als er een militaire noodzaak was, dan was de oplossing: schipbruggen over de Waal</p>
Het Bakkersstraatje in 1996 net voor de sloop © eigen collectie M.J. (John) Tromp, CC-BY-NC
Het Bakkersstraatje
<p>Het ‘Bakkersstraatje’ is een bijzonder straatje, net buiten het dorpje Vuren, gelegen tussen de Groeneweg en de Waaldijk. Op verzoek van de gebroeders Van Willigen,...
Westzijde van Huijs te Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Huijs te Leeuwen en de papenkelder
Aan de Waalbandijk 7 te Boven-Leeuwen staan de overblijfselen van het adellijk Huijs te Leeuwen. Het bestaat uit het zeventiende-eeuwse poortgebouw...
Stoomgemaal De Tuut.jpg ©
Het leven op een stoomgemaal
<p>In Nederland zijn ruim 750 stoomgemalen gebouwd voor de waterbeheersing. In het stroomgebied van Rijn en Maas stonden in Gelderland en Noord Brabant 80 stoomgemalen....
Beetwortel Suikerfabriek in Geldermalsen. © Alle rechten voorbehouden.
Industriële revolutie in Geldermalsen
<p>Geldermalsen heeft van oudsher een aantal grote industrieën, bijna allemaal met een agrarische achtergrond.</p>
Het embleem van de open granaat. © Koninklijk Marechausseemuseum, alle rechten voorbehouden.
Granaatembleem Koninklijke Marechaussee
<p>Op 26 oktober 1814 ondertekende Koning Willem I het besluit om een 'Corps Maréchaussee' op te richten. Bij de vorming van dit korps stond de...
Mimi Günther © Anneke van der Heijden, alle rechten voorbehouden
Mimi Günther: wie kent haar niet?
<p>Vanwege de oorlog is Mimi in Geldrop geboren maar ze is een echte Opheusdense. Ze groeide op in een warm gezin met twee broers, volgde...
Woningtentoonstelling in het Nutsgebouw in Buren, 1957. Bron: Gelders Archief, Arnhem
Komgronden en ruilverkaveling
<p>Na de Tweede Wereldoorlog staat het in versneld tempo ontwikkelingen van achtergebleven gebieden hoog op de landelijke politieke agenda. Door de moeilijk te bewerken komgronden...
Houten opstapje, gevonden in een oude put uit de tweede eeuw © Museum het Valkhof
Handig houten opstapje
<p>Dat er nog een houten voorwerp gevonden is uit de tijd van de Romeinen is ontzettend bijzonder. Meestal vergaan houten voorwerpen snel of werden ze...
Antonio van Diemen (1593-1645) © anoniem 1750-1800, collectie Rijksmuseum PD
Antonio van Diemen (1593-1645) Alias Thonis Meeuwsen
<p>In het jaar 1593 dat Antonio wordt geboren is zijn vader Meus Anthonisz stadsburgermeester van Culemborg. Hij volgt daar de Latijnse school.</p>
Gelderse Archeologische Kroniek 2021 © Diversen, alle rechten voorbehouden
Gelderse Archeologische Kroniek 2021
<p>De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019...
Detail van de stadsplattegrond uit 1649, Blaeu © Gelders Archief, CC 1.0
Een onderzoek naar de brug voor de Lekpoort
<p>Onder de weg van de Havendijk liggen de overblijfselen van een brug die ooit voor de Lekpoort lag. Dit was een van de stadspoorten van...
Prent van de watersnoodramp van 1861 in de Bommelerwaard. © W.H.J., collectie Regionaal Archief Rivierenland, cc-by
Bommelerwaard - 1861 en 1926
<p>De rivieren Maas en Waal brengen de Bommelerwaard vanaf de 13e eeuw voorspoed. Over de rivieren kunnen hout, hooi, granen en andere producten worden vervoerd,...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl